Mycie rąk to czynność, którą wykonujemy wielokrotnie w ciągu dnia. Niestety wielu z nas wykonuje ten codzienny rytuał marginalnie i nie do końca poprawnie, nie mając nawet tej świadomości. Wykonujemy to w pospiechu i często mechanicznie. Czasem niektórym wystarcza zwykłe opłukanie wodą czy niedbałe zmydlenie dłoni. Jednak aby dokładnie zmyć bród i wszelkie bakterie, grzyby i pasożyty należy przestrzegać pewnych podstawowych i prostych zasad.
Mycie rąk mydłem, aby było naprawdę skuteczne i zabijało bakterie, powinno trwać średnio około 30 sekund i z czego te pierwsze 15 sekund mycia dłoni wodą z mydłem ogranicza liczbę groźnych wirusów, a następne 15 sekund to całkowite pozbycie się wszelkich zarazek powodujących takie choroby jak: zatrucie pokarmowe, grypa, choroby pasożytnicze i skórne. Jest to niezwykle istotne w sytuacji, gdy na naszych zanieczyszczonych dłoniach, czyli skórze koczuje ogromna ilość drobnoustrojów liczona nawet od tysięcy do 5 milionów cm2, która to w każdej chwili może stać się czynnikiem zapalnym dla przeróżnych chorób.
Do czego może prowadzić nieprawidłowe mycie rąk?
Niedokładne mycie naszych rąk to często ryzyko wystąpienia takich chorób jak zakażenia skóry, przewodu pokarmowego czy dróg oddechowych. Podczas dotyku skóry dłoni dochodzi do przenoszenia np. norowirusa lub rotawirusa, które to są odpowiedzialne za zakażenia skóry, gronkowiec złocisty, biegunki i zatrucia pokarmowe. Co więcej, jesteśmy narażeni na obecność bakterii Shigella, bakterii Coli, pałeczki Salmonella, WZW typu A, jaja owsika i tasiemca czy patogenne Escherichia coli. Dlatego warto wiedzieć, że dokładne mycie dłoni ciepłą wodą i środkiem mydlanym pozwala na ograniczenie rozmnażania się chorobotwórczych drobnoustrojów.
Jak wyrobić sobie nawyk poprawnego mycia rąk?
Najpierw musimy sobie zdać sprawę z powagi sytuacji, gdyż liczba zagrożeń wszechobecnymi wirusami i bakteriami ciągle wzrasta i warto nie zapominać o tej ważnej czynności, jak i wykonywać ją poprawnie. Pamiętajmy o tym, zwłaszcza gdy przebywamy z dziećmi, które są mniej odporne na różne wirusy. Światowa Organizacja Zdrowia alarmuje, że aż 69% przypadków epidemicznego zakażenia przewodu pokarmowego jest przenoszone w kontakcie ze skórą dłoni.
W jakich sytuacjach jesteśmy najbardziej narażeni na bakterie?
Ręce myjmy nie tylko, kiedy są widocznie brudne, ale także w takich sytuacjach jak po wyjściu z pracy czy też po powrocie z pracy do domu. Takie sytuacje jak korzystanie z toalety publicznej lub prywatnej, zabawa ze zwierzętami, sprzątanie domu oraz każdorazowo przed gotowaniem obiadu lub przygotowywaniem mniejszych posiłków, to powód do obowiązkowego umycia dłoni.
Pamiętajmy, że dzieci podczas zabawy często bezwiednie wkładają do buzi przeróżne przedmioty od brudnych zabawek do wszystkiego, co jest dla nich interesujące i znajduje się w pobliżu. Wiele dzieci ma nawyk wkładania palca do ust, drobnoustroje i bakterie mogą w ten sposób prostą drogą przedostać się do układu pokarmowego i spowodować np. groźne zatrucie pokarmowe lub zakażenie. Według informacji udostępnionych przez UNICEF rocznie umiera więcej niż 3,5 mln dzieci na świecie poniżej 5 roku życia, u których bakterie i wirusy spowodowały takie choroby jak infekcje drug oddechowych czy biegunki.
Mycie rąk wodą i mydłem według zasad zgodnych z zaleceniami lekarzy, czyli przede wszystkim przed posiłkiem i po skorzystaniu z toalety, może wpływać na ograniczenie występowania biegunki o 50 procent, a ryzyko infekcji dróg oddechowych maleje o 25 procent.
Kiedy jeszcze należy myć ręce?
Na stronach medycznych czy w przychodniach często są dostępne obrazkowe instruktaże prawidłowego mycia dłoni krok po kroku.
Zgodnie z wytycznymi specjalistów należy myć ręce w następujących sytuacjach:
- myjmy ręce zawsze po powrocie do domu, po podroży autobusem, tramwajem, samolotem czy pociągiem
- zanim przystąpimy do przygotowania i spożycia posiłku
- każdorazowo po wyjściu z toalety
- po głaskaniu zwierząt oraz czynnościach związanych z ich higieną.
Kolejne sytuacje, w których jesteśmy narażeni na kontakt z bakteriami to czyszczenie nosa, kichanie i kaszel, wymiana opatrunku, sprzątanie i po przyjściu ze szpitala.
Szczególnie uważać powinny osoby pracujące przy gotówce na co dzień w banku, jak bankierzy i kasjerzy w sklepie. Na banknotach i monetach gromadzi się mnóstwo bakterii, są one środkiem wymiennym i przechodzą z dłoni do dłoni.
Jak prawidłowo myć ręce?
Chociaż teoretycznie minimalne mycie rąk ciepłą wodą i mydłem powinno wynosić około 30 sekund, to według zaleceń lekarzy najbezpieczniej myć je od 40 do 60 sekund, co pozwoli nam na pełne zmycie zanieczyszczeń i zagrożeń drobnoustrojami.
Czynność mycia rąk należy wykonywać bardzo dokładnie, nigdy nie pomijając nadgarstków, kciuków, czy miejsc pomiędzy palcami. Użyta woda powinna być ciepła i z dodatkiem mydła lub środków ze składem np. alkoholu, który to ma silne właściwości odkażające.
Publiczne suszarki do suszenia rąk
W każdej standardowo wyposażonej toalecie w miejscach publicznych dostępne są suszarki do suszenia dłoni. W wypadku, gdy z suszarki korzysta osoba zdrowa, to z zasady nie jest ona narażona na czynniki wirusowe. Natomiast, gdy na naszej skórze są obecne obdarcia, ranki, czy choroby zakaźne skórne to musimy dodatkowo zabezpieczyć je, stosując żel antybakteryjny. Jeśli takiego nie posiadamy, to użyjmy jednorazowych ręczników papierowych. Będzie to znacznie rozsądniejsze, ponieważ wilgoć w łazience oraz mnóstwo jej użytkowników to doskonała wylęgarnia bakterii, grzybów czy grypy i gronkowca lub paciorkowca.
Czy wszystkie preparaty na rynku do mycia rąk są bezpieczne?
Czasami przesadna sterylność może bardziej zaszkodzić niż pomóc, dlatego zwracajmy uwagę na skład środka do usuwania zanieczyszczeń. Preparaty zawierające w swoim składzie triclosan, który jest substancją toksyczną dla organizmu człowieka, może prowadzić do licznych powikłań w następstwie jego używania. Kupując środek dezynfekujący, powinniśmy mieć pewność, że nie jest to środek, który na jedno pomaga, a na drugie szkodzi, bo to mija się z celem. Bezpiecznymi preparatami są preparaty, które zostały przetestowane laboratoryjnie i mają atesty dermatologiczne. Najhigieniczniej jest używać mydła w dozowniku, pompce w płynie lub w pianie. Mydło w dozowniku nie kumuluje bakterii, tak jak ma to miejsce w wypadku mydła w kostce, gdyż nie zbiera na swojej powierzchni rozwijających się bakterii i wilgoci.
W sytuacji awaryjnej, gdy nie mamy dostępu do czystej wody i mydła, to z pomocą mogą przyjść nam preparaty dezynfekcyjne. Ich skład to m.in. alkohol i są całkowicie bezpieczne dla kobiet w ciąży oraz dzieci. Środki te bez problemu dostaniemy nawet w drogerii. Mogą to być spreje, żele, czy dezynfekujące chusteczki do rąk. Warto zatem pamiętać o tym, że staranne mycie rąk może ochronić nas i naszych najmłodszych przed wieloma niechcianymi chorobami.
