Nie rozwiodę się, ale nie chcę, by mąż dostał moje mieszkanie. Jak to zrobić?” — pyta Basia [LIST]

Basia stoi w trudnym miejscu: małżeństwo formalnie istnieje, ale emocjonalnie już dawno się wypaliło. Nie planuje rozwodu, bo zależy jej na stabilności dzieci i spokoju, ale jednocześnie nie chce, aby mąż dziedziczył po niej cokolwiek — zwłaszcza mieszkanie, które kupiła sama, zanim wzięli ślub. Czy można prawnie zabezpieczyć majątek przed współmałżonkiem, bez kończenia małżeństwa? Basia prosi o pomoc.

LIST OD CZYTELNICZKI

Droga Redakcjo,

Piszę, bo nie wiem już, co robić. Jestem w małżeństwie od 12 lat, mamy dwójkę dzieci. Nie chcę się rozwodzić — głównie ze względu na nie. Ale prawda jest taka, że między mną a mężem od dawna nie ma bliskości ani porozumienia. Żyjemy bardziej obok siebie niż razem.

Problem, z którym piszę, dotyczy mojego mieszkania. Kupiłam je 5 lat przed ślubem, za swoje pieniądze, jeszcze wtedy, gdy nawet nie byłam pewna, czy kiedykolwiek wyjdę za mąż. To był mój azyl, moje miejsce na ziemi. Po ślubie przeprowadziliśmy się do większego domu, a mieszkanie wynajmuję i pieniądze odkładam „na czarną godzinę”.

Ostatnio zaczęłam szukać informacji o spadkach i przeraziłam się. Jeśli coś mi się stanie, to mój mąż — mimo że nie włożył w to mieszkanie ani złotówki — odziedziczy po mnie udział, nawet jeśli żyjemy bardziej jak współlokatorzy.

Nie chcę, żeby tak było. Chcę, żeby mieszkanie przypadło wyłącznie moim dzieciom.

Rozwodu nie planuję. Separacji też nie chcę. Czy mogę zrobić coś prawnie, żeby mąż po mnie NIC nie dziedziczył?

Z poważaniem, Basia

ODPOWIEDŹ REDAKCJI

Droga Basiu,

Twoja sytuacja jest częstsza, niż mogłoby się wydawać. Bardzo wiele kobiet nie planuje rozwodu, ale równocześnie chce zabezpieczyć majątek dla dzieci, a nie dla małżonka, z którym więź już praktycznie nie istnieje. Wyjaśnijmy krok po kroku, co możesz zrobić.

1. Mieszkanie kupione przed ślubem to Twój majątek osobisty

To dobra wiadomość.

✔️ Twój mąż nie ma do niego żadnych praw za życia,

✔️ nie ma do niego dostępu,

✔️ nie może żądać jego podziału przy ewentualnym rozwodzie.

Ale po Twojej śmierci — zgodnie z prawem — staje się spadkobiercą ustawowym.

2. Jeśli NIE zmienisz nic, mąż dziedziczy po Tobie

W braku jakichkolwiek działań mąż:

– dziedziczy razem z dziećmi,

– dostaje minimum 1/4 spadku, – obejmuje to także mieszkanie.

Czyli odziedziczyłby część czegoś, czego nie kupił i nie utrzymywał.

3. Testament może pozbawić męża dziedziczenia… ale nie zachowku

Możesz w testamencie:

✔️ zapisać mieszkanie wyłącznie dzieciom,

✔️ całkowicie pominąć męża.

Ale uwaga:

❗ Mąż zachowuje prawo do zachowku — czyli mógłby żądać Pieniędzy od Twoich dzieci po Twojej śmierci.

4. Jedyna 100% skuteczna metoda: umowa o zrzeczenie się dziedziczenia

To rozwiązanie daje pełną gwarancję.

Polega na tym, że:

➡️ Ty i mąż podpisujecie u notariusza umowę,

➡️ mąż zrzeka się dziedziczenia po Tobie,

➡️ nie dostaje nic — ani spadku, ani zachowku.

Minus?

Musi się na to zgodzić. W praktyce wiele osób odmawia.

5. Możesz też rozważyć rozdzielność majątkową + testament

Nie eliminuje to prawa do zachowku, ale:

✔️ porządkuje sytuację majątkową,

✔️ zabezpiecza dzieci,

✔️ daje Ci większą kontrolę nad majątkiem.

6. Umowa dożywocia – jedno z najskuteczniejszych obejść prawa spadkowego

Jeśli chcesz, by mieszkanie od razu przeszło na dzieci i jednocześnie chcesz mieć do końca życia zagwarantowane prawo mieszkania i utrzymania, możesz:

➡️ przenieść własność mieszkania na dzieci w zamian za dożywotnie utrzymanie / mieszkanie / opiekę.

Skutki:

✔️ po podpisaniu umowy mąż nie ma do mieszkania prawa,

✔️ po Twojej śmierci NIE będzie mógł żądać zachowku od tej nieruchomości,

✔️ mieszkanie już nie będzie należało do Ciebie, więc nie wejdzie do spadku.

To jedno z najskuteczniejszych narzędzi unikania dziedziczenia małżonka, jeśli nie chcesz rozwodu.

PODSUMOWANIE — Twoje realne opcje

Jeśli nie chcesz, by mąż dziedziczył po Tobie:

1. Testament → eliminuje spadek, ale nie zachowek.

2. Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia → eliminuje wszystko, ale wymaga zgody męża.

3. Dożywocie na rzecz dzieci → najsilniejsza metoda, usuwa mieszkanie ze spadku.

4. Rozdzielność + przeniesienia majątku → porządkuje sprawy, ale nie eliminuje zachowku.

Masz więc kilka narzędzi — tylko od Twojej sytuacji rodzinnej zależy, które jest realne.

Informacja redakcyjna

Powyższy materiał ma charakter informacyjny i ogólny. Nie stanowi porady prawnej ani podatkowej i nie może zastąpić indywidualnej konsultacji ze specjalistą. Każda sytuacja spadkowa czy majątkowa może różnić się szczegółami, które mają kluczowe znaczenie dla interpretacji przepisów. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na podstawie treści artykułu. W przypadku wątpliwości zawsze warto skonsultować się z notariuszem lub prawnikiem, który oceni konkretną sytuację i wskaże najlepsze rozwiązanie.

Drogie Czytelniczki i Czytelnicy, jeśli borytacie się z podobnymi dylematami lub innymi problemami, zachęcamy do napisania na adres [email protected]. Gwarantujemy pełną anonimowość i dyskrecję. Jesteśmy tu dla Was — by słuchać, doradzać i wspierać.