Od 1 października 2025 roku w Polsce zaczyna obowiązywać system kaucyjny, który diametralnie zmieni sposób postępowania z butelkami, puszkami i innymi opakowaniami po napojach. Jeśli do tej pory wrzucałeś je do pojemnika na tworzywa czy szkło — pora zmienić nawyki. Ten poradnik pokaże Ci, co dokładnie się zmienia, jak uniknąć nieprzyjemności i gdzie odzyskać pieniądze.
✅ Co obejmuje system kaucyjny?
Od października nie wszystkie opakowania po napojach będzie można wrzucać do śmieci. Nowe przepisy obejmują:
-
butelki plastikowe o pojemności do 3 litrów,
-
puszki metalowe do 1 litra,
-
butelki szklane wielokrotnego użytku.
Te opakowania będą objęte kaucją zwrotną, co oznacza, że zapłacisz za nie więcej w sklepie, ale odzyskasz pieniądze, jeśli oddasz je w odpowiednim miejscu.
💰 Ile wyniesie kaucja?
Wysokość kaucji będzie uzależniona od rodzaju opakowania:
-
1,00 zł za butelkę szklaną wielokrotnego użytku,
-
0,50 zł za butelkę plastikową lub puszkę metalową.
Kaucja będzie doliczana do ceny produktu w sklepie. Co ważne — nie zawsze zobaczysz ją na etykiecie. Sklepy nie są zobowiązane do uwzględniania jej w cenie na półce.
🏪 Gdzie oddać butelki i puszki?
Nie musisz wracać do sklepu, w którym zrobiłeś zakupy. Wystarczy, że udasz się do:
-
dowolnego sklepu o powierzchni powyżej 200 m²,
-
punktu zbiórki, który prowadzi odbiór opakowań objętych systemem.
Małe sklepy, kioski czy apteki o powierzchni poniżej 200 m² nie mają obowiązku przyjmowania opakowań, chyba że same sprzedają napoje w butelkach zwrotnych.
❌ Czego NIE wolno robić od października?
To bardzo ważne: nie wyrzucaj opakowań objętych systemem kaucyjnym do pojemników na śmieci!
Ministerstwo Klimatu i Środowiska wyraźnie wskazuje, że:
„Opakowań objętych systemem kaucyjnym nie należy wyrzucać do pojemników na odpady.”
Zatem butelki i puszki po napojach należy zwrócić do sklepu, inaczej:
-
utracisz kaucję,
-
złamiesz zasady systemu,
-
możesz przyczynić się do większego zanieczyszczenia środowiska.
🔁 A co, jeśli opakowanie nie jest objęte systemem?
W przypadku napojów, które nie podlegają systemowi kaucyjnemu, opakowanie możesz wyrzucić tak jak do tej pory — do odpowiedniego pojemnika na tworzywa, szkło lub metale.
Jak je rozpoznać? Opakowania objęte systemem będą miały specjalne oznaczenie. Warto zwracać uwagę na etykiety — szczególnie w pierwszych tygodniach działania systemu.
📦 Co z opakowaniami z przeszłości?
W sklepach przez jakiś czas będą jeszcze dostępne produkty w opakowaniach niewchodzących w system kaucyjny (bo zostały wyprodukowane wcześniej). Możesz je kupić, ale pamiętaj — ich nie oddasz, nie dostaniesz też zwrotu kaucji. Z czasem będą całkowicie zastąpione nowymi wersjami.
🤷♂️ Co, jeśli nie oddam butelki?
Technicznie rzecz biorąc, nic się nie stanie — po prostu stracisz kaucję. Ale:
-
nie przyczynisz się do efektywnego recyklingu,
-
zwiększysz ilość zmieszanych śmieci,
-
zapłacisz więcej za produkt i nie odzyskasz pieniędzy.
Warto więc potraktować to jako nowy nawyk, podobny do segregacji śmieci — z tą różnicą, że tutaj czeka na Ciebie zwrot gotówki.
❗️Czy będą automaty do zbiórki butelek?
Na ten moment nie ma obowiązku, by sklepy instalowały automaty (butelkomaty), ale wiele z nich zdecyduje się na ten krok, by ułatwić klientom zwrot opakowań. Tam, gdzie automatów zabraknie, butelki i puszki będzie trzeba oddawać ręcznie przy kasie lub w wyznaczonym miejscu.
🧠 Jak się przygotować? 5 kroków
-
Zacznij zbierać butelki i puszki po napojach — nie wyrzucaj ich.
-
Sprawdzaj oznaczenia na opakowaniach – czy są objęte systemem.
-
Wyszukaj najbliższy sklep lub punkt zbiorczy powyżej 200 m².
-
Trzymaj zebrane opakowania w torbie lub pudełku w domu.
-
Zwracaj regularnie — przy okazji zakupów, by odzyskać kaucję.
📢 Czy system zadziała?
To zależy od nas wszystkich. Idea systemu kaucyjnego jest prosta: mniej śmieci – więcej recyklingu – odzysk surowców. Ale jeśli obywatele zignorują nowe zasady, zamiast poprawy może dojść do:
-
większego zaśmiecenia ulic i lasów,
-
utraty środków przez konsumentów,
-
dodatkowych kosztów dla gmin i mieszkańców.
Dlatego warto być świadomym i wdrożyć ten nowy, proekologiczny nawyk już od października.
🔚 Podsumowanie
Od 1 października 2025 roku:
-
Nie wyrzucaj butelek i puszek do śmieci.
-
Oddawaj je do sklepów i odzyskuj kaucję.
-
Nie ignoruj oznaczeń na opakowaniach.
-
Bądź częścią zmiany i wspieraj recykling.
To nie jest tylko kolejny przepis — to zmiana, która może realnie wpłynąć na środowisko. I choć początki mogą być trudne, warto się dostosować i świadomie korzystać z nowych zasad.