Od lat mówi się o potrzebie zmian w systemie edukacji, ale ta propozycja mogłaby wywrócić dotychczasowe zasady do góry nogami. Pomysł, który trafił do resortu nauki, podzielił środowiska akademickie i wywołał niemałe poruszenie wśród maturzystów. Ministerstwo zdążyło już odpowiedzieć — i zrobiło to stanowczo.
O co chodzi w propozycji?
Do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego wpłynęła petycja, zgodnie z którą każdy maturzysta, niezależnie od wyniku egzaminu dojrzałości, miałby zagwarantowane miejsce na studiach. Autorem postulatu było biuro Rzecznika Praw Dziecka, które argumentowało, że wynik matury nie powinien przesądzać o przyszłości młodego człowieka.
Zamiast rekrutacji na podstawie punktów, uczelnie miałyby przyjmować wszystkich chętnych, a pierwszy rok studiów pełniłby funkcję „okresu próbnego”. W jego trakcie uczelnia mogłaby ocenić, czy student radzi sobie z programem nauczania.
Argumenty za zmianą
W uzasadnieniu petycji wskazano, że system oparty wyłącznie na wynikach matury nie uwzględnia potencjału wielu uczniów, którzy np. gorzej radzą sobie z egzaminami, ale mogą odnaleźć się w pracy akademickiej.
Wskazano również, że:
-
matura nie zawsze odzwierciedla faktyczną wiedzę i umiejętności,
-
rywalizacja punktowa może pogłębiać stres i wykluczenie,
-
większy dostęp do edukacji wyższej zwiększa szanse życiowe młodych ludzi.
Dla zwolenników zmiany byłby to krok w stronę bardziej inkluzywnego i elastycznego systemu edukacyjnego.
Jak odpowiedziało ministerstwo?
Na petycję odpowiedziało Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, które jasno zaznaczyło, że nie planuje zmian w przepisach dotyczących rekrutacji. Resort podkreślił, że zgodnie z Konstytucją RP oraz ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, uczelnia jest autonomiczna i to jej senat ustala zasady przyjęć.
Oznacza to, że nie będzie centralnego nakazu przyjmowania wszystkich maturzystów na studia bez względu na wynik egzaminu maturalnego. Każda szkoła wyższa nadal będzie mogła samodzielnie określać wymagania — w tym minimalne progi punktowe.
Czy uczelnie mogą wprowadzić takie zasady samodzielnie?
Tak. Pomimo braku zmian legislacyjnych, poszczególne uczelnie mogą zrezygnować z progów punktowych, jeśli uznają to za zgodne ze swoją strategią rekrutacyjną. Niektóre kierunki już teraz oferują egzaminy wstępne lub rozmowy kwalifikacyjne zamiast konkursu świadectw, co otwiera furtkę dla przyszłych modyfikacji.
W praktyce jednak, takie decyzje podejmowane są rzadko i zwykle dotyczą kierunków niszowych lub z ograniczoną liczbą kandydatów.
