Nietypowy widok w górach zaskoczył wielu turystów i mieszkańców. Kolory nieba i zmiana przejrzystości powietrza wzbudziły pytania. Skąd ten efekt i jakie mogą być jego konsekwencje? Oto, co wiemy o niezwykłym zjawisku pogodowym, które dotarło nad południe Polski.
IMGW ostrzega: to pogarsza jakość powietrza
Synoptycy z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej nie mają wątpliwości — czwartek to kulminacja zjawiska obecności pyłu saharyjskiego nad Polską, szczególnie w regionie Tatr. Jak podkreślają eksperci, drobinki pyłu w atmosferze mogą znacząco wpłynąć na spadek jakości powietrza, zwłaszcza u osób z chorobami układu oddechowego.
„W takich warunkach warto ograniczyć aktywność fizyczną na zewnątrz, szczególnie w rejonach górskich i podgórskich” – zaznaczyła synoptyk IMGW Agnieszka Prasek.
Niecodzienny krajobraz i zmienione kolory nieba
Najbardziej widocznym efektem obecności pyłu w atmosferze jest matowe, przyćmione niebo. Turyści przebywający w Tatrach zauważyli zmianę już od rana – widoki, które zwykle zachwycają przejrzystością, dziś były spowite lekką mgłą o żółtawym odcieniu. To efekt światła rozpraszanego na drobinach pustynnego pyłu, który unosi się w górnych warstwach atmosfery.
Zmiany są również zauważalne podczas wschodów i zachodów słońca – niebo przybiera intensywnie pomarańczowe i czerwone barwy, co może wyglądać zjawiskowo, ale jest sygnałem dla meteorologów, że atmosfera zawiera nietypowe zanieczyszczenia.
Ciepłe powietrze i topniejący śnieg w Tatrach
Z napływem saharyjskiego pyłu do Polski dotarło również ciepłe powietrze z południa, które spowodowało znaczne ocieplenie w górach. W czwartek rano na Kasprowym Wierchu zanotowano 6°C, a w Dolinie Pięciu Stawów Polskich nawet 10°C. W samym Zakopanem termometry wskazały ponad 20°C.
Ta nagła zmiana temperatury wpływa bezpośrednio na szybkie topnienie śniegu – tylko w ciągu tygodnia pokrywa na Kasprowym zmniejszyła się aż o 40 cm.
Zwiększone zagrożenie lawinowe
Wysoka temperatura i ciężki, nasiąknięty wodą śnieg to przepis na wzrost ryzyka lawin. Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (TOPR) wydało ostrzeżenie, zwracając uwagę na możliwość tzw. lawin gruntowych na stokach nasłonecznionych.
„Śnieg jest bardzo ciężki i miejscami przepadający, co może prowadzić do jego zsuwania się wraz z gruntem. Apelujemy o ostrożność i rozwagę przy planowaniu wycieczek” – poinformował ratownik dyżurny TOPR.
Skąd ten pył? I czy to się powtarza?
Zjawisko obecności pyłu saharyjskiego nad Polską nie jest niczym nowym, choć dla wielu może być zaskakujące. Drobiny piasku i pyłu mineralnego są unoszone nad Saharą i transportowane przez atmosferyczne prądy ku północy. Dzięki południowym i południowo-zachodnim wiatrom trafiają również nad nasz kraj.
Eksperci przypominają, że takie epizody występują niemal co roku, najczęściej wiosną. W poprzednich sezonach również obserwowano podobne zjawiska nad Tatrami, choć tegoroczne warunki pogodowe sprawiły, że efekt wizualny jest szczególnie wyraźny.
W weekend sytuacja ma się poprawić – nad Polskę nadciągają fronty z opadami, które mogą przynieść tzw. „brudny deszcz”, zmywający pył i pozostawiający ślady na śniegu i samochodach.