Po 12 latach bez realnych konsekwencji, rząd rozważa ponowne wprowadzenie kar za brak meldunku. Choć obowiązek ten formalnie nigdy nie zniknął, to od 2013 roku nie był egzekwowany. Teraz – jak donoszą media – samorządy naciskają na rząd, by przywrócić sankcje.
Meldunek a rzeczywistość samorządów
Dla wielu samorządów brak egzekwowania obowiązku meldunkowego to realny problem. Śląski Związek Gmin i Powiatów podkreśla, że osoby celowo się wymeldowujące, nie wskazując nowego miejsca pobytu, utrudniają skuteczne zarządzanie lokalnymi sprawami. Trudniej jest wówczas m.in:
- egzekwować zaległe opłaty lub podatki,
- lokalizować i ustalić liczbę mieszkańców,
- prowadzić skuteczną korespondencję, której koszty rosną.
Brak meldunku oznacza dodatkowe koszty dla gmin — związane chociażby z koniecznością poszukiwania osób, których adres nie jest znany. W wielu przypadkach odzyskanie należności okazuje się przez to niemożliwe.
Fałszywe dane o wyludnianiu miast
Zamieszanie wokół meldunków fałszuje także dane demograficzne. Radny Częstochowy, Łukasz Banaś, zauważył, że według statystyk miasto się wyludnia, choć faktycznie liczba mieszkańców może być znacznie większa.
To, że dzisiaj się mówi o wyludnianiu Częstochowy, nie do końca jest prawdą, bo przez to, że nie ma obowiązku meldunku, tych meldunków jest coraz mniej. Ale de facto jesteśmy cały czas miastem, w którym mieszka chyba ponad 230 tysięcy osób
— powiedział radny.
Po co nam meldunek? Przepisy w skrócie
Meldunek to nie tylko biurokratyczna formalność. Jest kluczowy dla sprawnej administracji, ale też dla obywatela – np. przy rejestracji do lekarza, głosowaniu czy korespondencji urzędowej.
Obowiązek meldunkowy obejmuje:
-
Polaków – przy przeprowadzce, wyjeździe za granicę oraz powrocie do kraju.
-
Obcokrajowców – mają 30 dni od przybycia do Polski, aby się zameldować.
-
Rodziców – w przypadku dzieci niepełnoletnich to oni odpowiadają za dopełnienie obowiązku.
Jak można się zameldować?
Mimo planowanych zmian, sam proces meldunku pozostaje prosty i dostępny dla każdego. Można to zrobić na dwa sposoby:
-
Stacjonarnie w urzędzie gminy lub miasta – wystarczy wypełnić formularz meldunkowy, okazać dokument tożsamości i podać dane adresowe.
-
Przez internet – wymagany jest profil zaufany, kwalifikowany podpis elektroniczny lub e-dowód. W formularzu online należy uzupełnić dane dotyczące nowego miejsca pobytu.
W obu przypadkach potwierdzenie meldunku jest wydawane automatycznie lub przesyłane drogą elektroniczną.
Co grozi za brak meldunku?
Nowelizacja przepisów ma przywrócić sankcje przewidziane w art. 147 § 1 Kodeksu wykroczeń. Kara za brak meldunku może przyjąć formę grzywny – zarówno kwotowej, jak i w stawkach dziennych. W przypadku tych drugich wysokość zależy od dochodów osoby ukaranej.
Co warto wiedzieć o karach:
-
Grzywna może być wyliczona na podstawie dochodów.
-
Im wyższe zarobki, tym wyższa kara.
-
Obowiązek dotyczy zarówno Polaków, jak i cudzoziemców.
Rząd reaguje na presję samorządów
Samorządy liczą, że powrót do kar zdyscyplinuje mieszkańców i ułatwi im funkcjonowanie. Skuteczniejsze zarządzanie lokalnymi usługami, dokładniejsze dane demograficzne, łatwiejsze odzyskiwanie długów — to tylko niektóre z argumentów przemawiających za wprowadzeniem zmian.
W obliczu rosnącej liczby mieszkańców niezarejestrowanych w gminach, rząd nie wyklucza powrotu do obowiązku z realnymi sankcjami. Ostateczna decyzja ma zapaść jeszcze w tym roku.
