Kakao, kluczowy składnik wielu świątecznych przysmaków, takich jak czekolady czy ciasta, osiąga rekordowe ceny na światowych rynkach. Główną przyczyną tego wzrostu są katastrofalne warunki pogodowe w Afryce Zachodniej, szczególnie na Wybrzeżu Kości Słoniowej, największym na świecie producencie tego surowca. Polacy, którzy szykują się do świątecznych wypieków, muszą przygotować się na wyższe koszty zakupu produktów zawierających kakao.
Produkcja kakao w kryzysie
Tegoroczna produkcja kakao spadła o 14% w porównaniu z poprzednim rokiem, co jest bezpośrednim skutkiem wyjątkowo niekorzystnych warunków atmosferycznych. Długotrwałe opady deszczu od maja do października zalały plantacje i utrudniły dostęp do drzew kakaowca, co opóźniło zbiory i znacząco obniżyło jakość ziarna. Po zakończeniu pory deszczowej sytuacja nie uległa poprawie – upały przekraczające 30°C wysuszają glebę, co zwiększa ryzyko dalszych strat.
Nie tylko Wybrzeże Kości Słoniowej, ale także inne kraje kluczowe dla rynku kakao, takie jak Ghana, Nigeria i Liberia, odnotowują spadki plonów. Problem pogłębiają choroby drzew kakaowca, które z powodu nadmiaru wilgoci rozprzestrzeniły się szybciej niż zwykle.
Cena szybuje do góry
W ciągu ostatnich 10 lat ceny kakao na światowych rynkach wykazywały znaczną zmienność, co miało bezpośredni wpływ na ceny produktów kakaowych dostępnych dla konsumentów w Polsce.
Trendy cenowe kakao na przestrzeni dekady:
-
2012-2016: W tym okresie ceny kakao były stosunkowo stabilne, z umiarkowanymi wahaniami. W 2012 roku cena za tonę kakao wynosiła około 2000 USD.
-
2016-2020: Ceny kakao zaczęły stopniowo rosnąć, osiągając w 2020 roku poziom około 3000 USD za tonę.
-
2021-2024: Od 2021 roku obserwuje się dynamiczny wzrost cen kakao. W 2023 roku cena kontraktu terminowego za tonę kakao osiągnęła wartość 3 786 USD, co było najwyższym poziomem od 1979 roku.W 2024 roku ceny kontynuowały wzrost, osiągając rekordowe poziomy. W marcu 2024 roku cena tony kakao przekroczyła 10 000 USD, co stanowiło historyczny rekord.
Rekordowe ceny na giełdach
Na giełdach w Londynie i Nowym Jorku ceny kakao osiągnęły w listopadzie 2024 roku najwyższe poziomy od sierpnia. Międzynarodowe Stowarzyszenie Kakao (ICCO) już kilka miesięcy temu prognozowało deficyt w bieżącym sezonie na poziomie najwyższym od ponad 60 lat, jednak zniszczenia spowodowane powodziami i późniejszymi upałami sprawiły, że prognozy te są jeszcze bardziej pesymistyczne.
Co to oznacza dla Polaków?
Wzrost cen kakao bezpośrednio wpłynie na koszty produkcji czekolady, ciast i innych słodyczy, które są kluczowe w okresie Bożego Narodzenia. Konsumenci mogą spodziewać się podwyżek cen w sklepach – zarówno gotowych produktów, jak i surowców takich jak proszek kakaowy czy czekolada do wypieków.
Dla osób planujących wypieki świąteczne oznacza to konieczność głębszego sięgnięcia do portfela. Warto już teraz kupić niezbędne produkty, zanim ceny wzrosną jeszcze bardziej. Z kolei producenci słodyczy stają przed wyzwaniem znalezienia alternatywnych źródeł kakao lub dostosowania się do wyższych kosztów.
Perspektywy na przyszłość
Eksperci ostrzegają, że sytuacja na rynku kakao może się nie poprawić w najbliższym czasie. Problemy pogodowe, zmiany klimatyczne i rosnące zapotrzebowanie na kakao w Azji sprawiają, że rynek ten pozostaje w stanie napięcia. Kolejne sezony mogą przynieść jeszcze większe wyzwania, co sprawia, że stabilność dostaw kakao staje się jednym z głównych priorytetów dla branży.
