Czy tymczasowy areszt może przestać być rutynowym środkiem stosowanym przez polski wymiar sprawiedliwości? Polska 2050 przedstawiła projekt nowelizacji Kodeksu postępowania karnego, który ma zredukować przypadki nadużywania tej formy zatrzymania. Nowe przepisy mają szansę zrewolucjonizować system, a dzięki nowoczesnym konsultacjom społecznym każdy obywatel może zabrać głos.
Nowe podejście do tymczasowego aresztu
Projekt złożony przez Polskę 2050 zmierza do gruntownej reformy instytucji tymczasowego aresztowania. W założeniach podkreślono, że areszt powinien być stosowany jako ostateczność, a nie jako wygodne narzędzie dla organów ścigania. Praktyka pokazała, że nawet w sprawach o mniejszej wadze areszt jest stosowany regularnie, co budzi obawy o brak proporcjonalności w stosowaniu tego środka. Nowe przepisy mają na celu nie tylko poprawienie efektywności działań prokuratury, ale także zabezpieczenie obywateli przed nadużyciami.
Kluczowe zmiany: krótszy czas i większa jawność
Wśród propozycji pojawia się skrócenie pierwszego okresu tymczasowego aresztu do jednego miesiąca. Taki limit zmusi prokuraturę do szybszego przedstawienia dowodów oraz planu działań, co pozwoli uniknąć nieuzasadnionego przetrzymywania podejrzanych. Kolejną istotną zmianą jest wprowadzenie jawności posiedzeń aresztowych, co zwiększy kontrolę społeczną nad decyzjami sądów. Dzięki temu każda decyzja o areszcie będzie poddawana publicznej ocenie.
Projekt zakłada również ograniczenie możliwości stosowania aresztu jedynie do przypadków, gdzie grozi kara powyżej dwóch lat więzienia. Oznacza to, że w sprawach o mniejszym wymiarze kary areszt nie będzie mógł być stosowany wyłącznie na podstawie grożącej kary, co zmniejszy liczbę przypadków, w których stosowanie aresztu jest dyskusyjne.
Większe prawa obrony
Nowelizacja przepisów przewiduje również zwiększenie praw obrony. Jednym z postulatów jest obowiązek informowania obrońcy o terminie posiedzenia, co pozwoli na lepsze przygotowanie się do obrony i skuteczniejszą argumentację na rzecz podejrzanego. Dostęp do akt sprawy ma również zostać ułatwiony, co usprawni procesy i umożliwi obronie szybsze zrozumienie sytuacji prawnej swojego klienta.
Konsultacje społeczne przez Profil Zaufany
Nowatorskim aspektem tego projektu są konsultacje społeczne przeprowadzane za pośrednictwem Profilu Zaufanego. Dzięki tej formie obywatele mogą wyrazić swoją opinię na temat proponowanych zmian, co wprowadza do polskiego procesu legislacyjnego element demokratyzacji. Marszałek Sejmu Szymon Hołownia oraz przewodniczący Klubu Parlamentarnego Polska 2050, Paweł Śliz, podkreślają, że to pierwszy projekt ustawowy umożliwiający tak bezpośredni udział obywateli w kształtowaniu prawa.
Równoległe zmiany w Ministerstwie Sprawiedliwości
Ministerstwo Sprawiedliwości również pracuje nad własnym projektem dotyczącym aresztów. Nowelizacja zakłada ograniczenie stosowania aresztu w mniej poważnych sprawach, co jest krokiem w stronę dostosowania polskiego prawa do standardów europejskich. Projekt Ministerstwa i inicjatywa Polski 2050 mają wspólny cel: zapewnienie, że tymczasowy areszt będzie stosowany tylko tam, gdzie jest to absolutnie konieczne.
