Od 1 stycznia 2025 roku w Polsce zacznie obowiązywać nowa regulacja, która wprowadzi zakaz wrzucania zużytych ubrań do standardowych koszy na śmieci. Zmiany te są częścią nowych przepisów o gospodarce odpadami, a każda gmina będzie zobowiązana do organizacji systemu selektywnej zbiórki tekstyliów. Celem tych przepisów jest ograniczenie ilości tekstyliów trafiających na wysypiska oraz poprawa recyklingu w Polsce .
Co się zmieni w wyrzucaniu ubrań?
Od nowego roku każda gmina w Polsce będzie miała obowiązek zapewnić mieszkańcom selektywną zbiórkę odpadów tekstylnych. Jak informuje Ministerstwo Środowiska i Klimatu, zużyta odzież i inne tekstylia nie będą mogły trafiać do zwykłych koszy na odpady zmieszane. Zamiast tego, mieszkańcy będą mogli oddawać niepotrzebne ubrania do Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK), które są już częścią infrastruktury w większości gmin .
PSZOK-i staną się głównym miejscem, do którego będzie można oddawać zużyte tekstylia. Mimo to, mieszkańcy nie będą musieli instalować nowych pojemników w swoich domach, ponieważ nowe przepisy nie wymagają takich rozwiązań . Zmiany mają za to na celu wprowadzenie większej świadomości dotyczącej segregacji odpadów i ograniczenie marnotrawstwa w postaci ubrań trafiających na wysypiska .
Lokalne inicjatywy – elastyczność dla gmin
Choć PSZOK-i będą podstawowym narzędziem do zbierania tekstyliów, niektóre miasta już pracują nad alternatywnymi rozwiązaniami. Przykładem jest Częstochowa, gdzie w październiku 2024 roku uruchomiono system, który umożliwia mieszkańcom oddawanie zużytej odzieży bezpośrednio z domu. Specjalne worki są dostarczane przez firmę, która następnie odbiera tekstylia w wyznaczonym terminie .
Podobne rozwiązania wprowadził Wałbrzych, gdzie obok kontenerów na elektrośmieci pojawią się białe pojemniki na zużyte tekstylia . Takie inicjatywy pozwalają gminom dostosować sposób zbiórki do lokalnych warunków i preferencji mieszkańców, co może ułatwić przestrzeganie nowych przepisów .
Rozszerzona odpowiedzialność producentów – zmiany na poziomie UE
Równolegle do polskich przepisów, na poziomie Unii Europejskiej trwają prace nad wprowadzeniem zasad Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenckiej (ROP), które zobowiążą producentów tekstyliów do dbania o swoje produkty na każdym etapie ich życia, w tym gdy staną się odpadami .
Jak podkreśla Anita Sowińska, wiceministra klimatu i środowiska, 87% odzieży w Europie trafia na wysypiska lub do spalarni, a tylko 1% podlega recyklingowi . Nowe przepisy mają na celu zmniejszenie negatywnego wpływu przemysłu tekstylnego na środowisko oraz zwiększenie liczby ubrań poddawanych recyklingowi .
Co te zmiany oznaczają dla mieszkańców?
Od 2025 roku mieszkańcy Polski będą musieli bardziej świadomie podejść do segregacji odpadów tekstylnych. Zużyta odzież nie będzie mogła być wyrzucana do standardowych koszy na śmieci – trzeba będzie oddać ją do PSZOK-ów lub korzystać z innych rozwiązań oferowanych przez lokalne gminy . Dzięki tym zmianom ma się zmniejszyć ilość odpadów tekstylnych trafiających na wysypiska, co z kolei ma pozytywnie wpłynąć na środowisko .
Mieszkańcy powinni więc sprawdzić, gdzie znajdują się najbliższe PSZOK-i lub jakie lokalne inicjatywy zostaną wprowadzone w ich gminach. Zmiany te są krokiem w stronę bardziej zrównoważonej gospodarki odpadami, co oznacza, że każdy z nas będzie mógł przyczynić się do lepszego zarządzania tekstyliami i ich recyklingu.
Źródło: Artykuł "Rewolucyjne zmiany w segregacji odpadów. Tak trzeba będzie teraz wyrzucać ubrania", Gazeta.pl, oprac. Timur Wesołowski, 18.10.2024 .
