Ministerstwo Sprawiedliwości podjęło działania zmierzające do zmiany tzw. ustawy Kamilka, która od samego początku budziła kontrowersje. Zmiany mają na celu uproszczenie procedur związanych z zaświadczeniami o niekaralności, które były wymagane m.in. od rodziców uczestniczących w szkolnych wycieczkach. W artykule omówimy najważniejsze aspekty planowanej nowelizacji oraz wyjaśnimy, dlaczego reforma była niezbędna.
Geneza ustawy i tragiczne wydarzenia
Ustawa Kamilka została uchwalona w odpowiedzi na tragiczną śmierć ośmioletniego Kamila z Częstochowy, która wstrząsnęła opinią publiczną w Polsce. Rząd w lipcu 2023 roku wprowadził przepisy mające w założeniu lepiej chronić dzieci przed przemocą i zagrożeniami ze strony osób mających kontakt z małoletnimi. Niestety, niektóre przepisy, choć wprowadzane w dobrej wierze, doprowadziły do szeregu problemów w praktycznym ich stosowaniu.
Zmiany w przepisach dotyczących zaświadczeń o niekaralności
Jednym z kluczowych elementów nowelizacji jest rezygnacja z obowiązku przynoszenia zaświadczeń o niekaralności przez rodziców, którzy biorą udział w wydarzeniach organizowanych przez szkoły, takich jak wycieczki czy zajęcia na basenie. Do tej pory, aby uczestniczyć w takich inicjatywach, rodzice musieli dostarczać zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego, co w wielu przypadkach wydawało się nieuzasadnionym formalizmem. Planowane zmiany mają wyeliminować ten obowiązek, co zostało potwierdzone przez wiceminister sprawiedliwości Zuzannę Rudzińską-Bluszcz podczas posiedzenia sejmowej Komisji do spraw Dzieci i Młodzieży.
Zniesienie opłat dla wolontariuszy
Kolejną istotną zmianą, która pojawi się w znowelizowanej ustawie, jest zniesienie opłaty za uzyskanie zaświadczenia o niekaralności dla wolontariuszy. Osoby angażujące się w prace z dziećmi, a działające na zasadzie wolontariatu, nie będą musiały ponosić dodatkowych kosztów związanych z uzyskaniem dokumentu potwierdzającego ich niekaralność. Taka zmiana ma na celu ułatwienie dostępu do wolontariatu oraz zachęcenie większej liczby osób do angażowania się w działania na rzecz dzieci.
Precyzja w przepisach dotyczących przebywania na terenie szkoły
Rudzińska-Bluszcz podkreśliła, że nowelizacja wprowadzi większą jasność w przepisach, dotyczących obowiązku przedstawiania zaświadczeń o niekaralności przez osoby przebywające na terenie szkoły. Obecne regulacje były nieprecyzyjne, co powodowało, że rodzice i osoby odwiedzające placówki edukacyjne czuły się potencjalnymi przestępcami, choć ich wizyty nie miały związku z bezpośrednią pracą z dziećmi. Nowe przepisy mają jednoznacznie określić, kto i w jakich sytuacjach będzie zwolniony z obowiązku przedstawiania zaświadczeń.
Problemy z poprzednią wersją ustawy – długie kolejki przed sądami
Wprowadzenie ustawy Kamilka latem 2023 roku doprowadziło do chaosu administracyjnego. Zgodnie z przepisami, nauczyciele i inne osoby pracujące z dziećmi musiały dostarczyć zaświadczenie o niekaralności. Choć regulacje dotyczyły tylko części pracowników, wywołały one masowe zgromadzenia przed sądami w ostatnich dniach sierpnia, gdy nauczyciele próbowali uzyskać wymagane dokumenty przed rozpoczęciem roku szkolnego. Przepisy te były odbierane jako zbyt restrykcyjne, a w praktyce powodowały znaczące utrudnienia w funkcjonowaniu szkół i instytucji edukacyjnych.
Koniec biurokratycznych absurdów?
Nowelizacja ustawy Kamilka ma przynieść prostszą i bardziej logiczną formę przepisów, które nie będą nadmiernie obciążały rodziców i pracowników placówek edukacyjnych. Zniesienie niepotrzebnych formalności, takich jak zaświadczenia o niekaralności w przypadku okazjonalnych wizyt w szkołach czy wycieczek, to krok w stronę uproszczenia przepisów i zwiększenia ich efektywności.
Wnioski i perspektywy na przyszłość
Zmiany w ustawie Kamilka mogą okazać się koniecznym rozwiązaniem, by zlikwidować biurokratyczne problemy, które pojawiły się po jej uchwaleniu. Nowelizacja ma na celu ułatwienie życia rodzicom, nauczycielom i wolontariuszom, jednocześnie nie zapominając o najważniejszym celu – ochronie dzieci. Ostateczny kształt reformy z pewnością będzie śledzony z uwagą, a jej efekty będą miały istotny wpływ na codzienne funkcjonowanie placówek edukacyjnych w Polsce.
Źródła:
- PAP: Informacje przekazane na posiedzeniu sejmowej Komisji do spraw Dzieci i Młodzieży
- Portalsamorzadowy.pl: Artykuły dotyczące wprowadzonych zmian legislacyjnych
