Piękny i zdrowy uśmiech najczęściej kojarzy się z białymi, równymi zębami. Myśląc o pielęgnacji jamy ustnej, również pierwsze skojarzenie koncentruje się na dbałości o zęby. Tymczasem dla pięknych i zdrowych zębów kluczowe znaczenie ma pielęgnacja całej jamy ustnej w tym również dziąseł, które są bardzo ważne. Po prostu bez zdrowych dziąseł nie ma mowy o pięknym zdrowym uśmiechu. Dlaczego? Bo dziąsła to ważna część jamy ustnej, która pełni wiele funkcji. Dziąsła chronią zęby i kości szczęki przed bakteriami i urazami, wspierają procesy trawienne i mowy, a także wpływają na estetykę uśmiechu. Dlatego dbanie o dziąsła jest nie tylko kwestią urody i higieny, ale także zdrowia i komfortu życia. ................................................................................................................................................................................................................................................................. Niestety, wiele osób zaniedbuje pielęgnację dziąseł, co może prowadzić do różnych problemów, takich jak zapalenie dziąseł, krwawienie, recesja, nadwrażliwość, próchnica, a nawet utrata zębów. Razem z dr. Romaną Markiewicz-Piotrowską z kliniki stomatologicznej Piotrowscy&Bejnarowicz, przyjrzeliśmy się bliżej powszechnym problemom towarzyszącym dziąsłom oraz rozwiązaniom, które pozwolą prawidłowo o nie zadbać i cieszyć się w pełni pięknym uśmiechem oraz zdrowiem całej jamy ustnej. Po co nam dziąsła - jakie są ich funkcje? Dziąsła to „baza” dla zębów. Zbudowane są z tkanki łącznej, pokrytej błoną śluzową, która otacza szyjki zębów i przylega do kości szczęki. Mają one kilka naprawdę ważnych funkcji: - Ochronna - dziąsła tworzą barierę dla bakterii i innych czynników drażniących, które mogłyby uszkodzić zęby i kość. Dzięki temu zapobiegają rozwojowi próchnicy i chorób przyzębia. - Wspomagająca - dziąsła stabilizują zęby i utrzymują je w odpowiednim położeniu. Dzięki temu umożliwiają prawidłowe żucie i gryzienie pokarmów oraz artykulację dźwięków podczas mowy. - Estetyczna - dziąsła nadają kształt i kontur uśmiechowi. Zdrowe dziąsła są jasnoróżowe, napięte i równomiernie pokrywają szyjki zębów. Niezdrowe dziąsła mogą być czerwone, obrzęknięte, cofnięte lub nadmiernie odsłaniające zęby, co wpływa negatywnie na wygląd. ................................................................................................................................................................................................................................................................. Dziąsłowe zagrożenia Dziąsła mimo swych funkcji ochronnych, same są dość delikatne, są zatem narażone na wiele czynników, które mogą zaburzać ich funkcjonowanie i powodować choroby. Najczęstszymi zagrożeniami dla zdrowia dziąseł są: - Niedostateczna higiena jamy ustnej - niewłaściwe mycie zębów i nieużywanie nici dentystycznej sprzyja gromadzeniu się płytki nazębnej i kamienia nazębnego na powierzchni zębów i w przestrzeniach międzyzębowych. Płytka nazębna to warstwa bakterii i resztek pokarmowych, która wydziela kwasy niszczące szkliwo i podrażniające dziąsła. Kamień nazębny to natomiast utwardzona płytki nazębna, która szczególnie utrudnia usuwanie bakterii i pogłębia stan zapalny dziąseł. ................................................................................................................................................................................................................................................................. - Nieprawidłowa dieta - spożywanie dużej ilości słodyczy, napojów gazowanych, alkoholu czy tytoniu sprzyja rozwojowi próchnicy i zapalenia dziąseł. Słodycze i napoje gazowane zawierają cukry, które są pożywką dla bakterii w jamie ustnej. Alkohol i tytoń wysuszają błonę śluzową jamy ustnej, zmniejszając produkcję śliny, która ma działanie oczyszczające i neutralizujące kwasy. Ponadto tytoń zawiera substancje toksyczne, które uszkadzają dziąsła i zwiększają ryzyko raka jamy ustnej. - Nieleczone choroby zębów i przyzębia - jeśli nie leczy się próchnicy, zapalenia dziąseł lub innych chorób zębów i przyzębia, mogą one postępować i prowadzić do poważniejszych konsekwencji. Próchnica może się rozprzestrzeniać na miazgę zęba i wywoływać ból, ropień lub martwicę zęba. Zapalenie dziąseł może się nasilać i przechodzić w zapalenie przyzębia, które niszczy kość i tkanki podporowe zębów. W skrajnych przypadkach może to doprowadzić do utraty zębów i zmian w układzie kostnym twarzy. - Nieprawidłowe ustawienie zębów - jeśli zęby są krzywe, przemieszczone, nadmiernie rozwarte lub stłoczone, mogą utrudniać prawidłową higienę jamy ustnej i sprzyjać gromadzeniu się płytki nazębnej i kamienia nazębnego. Ponadto nieprawidłowe ustawienie zębów może powodować nierównomierne obciążenie zgryzu i nadwyrężanie dziąseł. - Nieodpowiednie protezy lub aparaty ortodontyczne - jeśli protezy lub aparaty ortodontyczne są źle dopasowane, źle wykonane lub źle użytkowane, mogą drażnić dziąsła i powodować ich uszkodzenie. Protezy lub aparaty ortodontyczne mogą również utrudniać prawidłową higienę jamy ustnej i sprzyjać gromadzeniu się płytki nazębnej i kamienia nazębnego. - Czynniki genetyczne - niektóre osoby mają predyspozycje do słabszej odporności dziąseł lub większej podatności na choroby przyzębia. Czynniki genetyczne mogą również wpływać na kształt i grubość dziąseł oraz na ich zdolność do regeneracji. - Czynniki hormonalne - zmiany poziomu hormonów, takie jak estrogen czy progesteron, mogą wpływać na stan dziąseł. Na przykład w czasie ciąży, menopauzy czy cyklu miesiączkowego dziąsła mogą być bardziej wrażliwe, obrzęknięte lub krwawiące. - Czynniki ogólnoustrojowe - niektóre choroby ogólnoustrojowe, takie jak cukrzyca, choroby serca, choroby autoimmunologiczne czy nowotwory, mogą wpływać na stan dziąseł. Na przykład cukrzyca zaburza gojenie się ran i zwiększa ryzyko infekcji w jamie ustnej. Choroby serca mogą powodować zmniejszenie przepływu krwi do dziąseł i pogorszenie ich odżywienia. Choroby autoimmunologiczne mogą atakować własne tkanki organizmu, w tym dziąsła. Nowotwory mogą powodować zmiany w kolorze, kształcie lub wielkości dziąseł. ................................................................................................................................................................................................................................................................. Właściwa pielęgnacja dziąseł Właściwa pielęgnacja dziąseł nie jest trudna. Kluczowym elementem jest systematyczność i dokładność. Chcąc więc zapobiec problemom z dziąsłami i zachować ich zdrowie, należy stosować się do kilku podstawowych zasad pielęgnacji: ................................................................................................................................................................................................................................................................. - Codziennie myć zęby rano i wieczorem, używając pasty do zębów z fluorem i miękkiej szczoteczki do zębów. Szczotkowanie usuwa bakterie i resztki pokarmowe, które mogą powodować próchnicę i zapalenie dziąseł. - Codziennie nitkować zęby lub używać innych narzędzi do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych, takich jak irygator czy szczoteczki międzyzębowe. Nitkowanie usuwa bakterie i resztki pokarmowe, które mogą gromadzić się w miejscach trudno dostępnych dla szczoteczki. - Regularnie odwiedzać dentystę co najmniej raz na sześć miesięcy, aby sprawdzić stan dziąseł i zębów oraz wykonać profesjonalne czyszczenie. - Unikać palenia tytoniu i nadmiernego spożywania alkoholu, ponieważ te substancje szkodzą zdrowiu dziąseł i zwiększają ryzyko chorób dziąseł, próchnicy i raka jamy ustnej. - Zdrowo się odżywiać, spożywając dużo warzyw, owoców, produktów pełnoziarnistych i nabiału. Zdrowa dieta dostarcza witamin i minerałów, które są niezbędne dla zdrowia dziąseł i zębów. Unikać słodyczy, napojów gazowanych i soków owocowych, ponieważ zawierają dużo cukru, który sprzyja rozwojowi bakterii i kwasów w jamie ustnej. Pielęgnacja dziąseł jest ważna nie tylko dla urody uśmiechu, ale także dla ogólnego zdrowia organizmu. Badania wykazały, że choroby dziąseł mogą mieć związek z innymi schorzeniami. Dlatego warto dbać o swoje dziąsła i nie lekceważyć żadnych objawów zapalenia lub krwawienia. Im wcześniej rozpoczniemy leczenie, tym większe szanse na zachowanie zdrowych zębów i dziąseł na długie lata. .................................................................................................................................................................................................................................................................
