Zwiększanie się restrykcji wobec transakcji gotówkowych spotyka się z rosnącym sprzeciwem wśród obywateli Unii Europejskiej. Choć w Polsce dwukrotnie nie udało się wprowadzić zakazów płatności gotówkowych w krajowych przepisach, nadchodzące dyrektywy unijne mogą to zmienić. Zmiany te przybliżają Europę do całkowitej eliminacji fizycznych pieniędzy z obiegu.
Dlaczego znikają bankomaty?
W ostatnich latach bankomaty zaczęły znikać z polskich ulic, a wypłaty z nich obciążono wysokimi prowizjami i limitami. Sieci bankomatowe, jak Euronet, naliczają opłaty sięgające nawet 3% wartości wypłaconej sumy. W wielu bankomatach wypłaty są ograniczone do maksymalnie 800–1000 zł na jednorazową transakcję, co zmusza klientów do częstszego wypłacania mniejszych kwot, wiążącego się z dodatkowymi kosztami.
Obecnie opłaty związane z gotówką dotyczą nie tylko wypłat z bankomatów, ale również wypłat bezpośrednio w oddziałach banków. Prowizje za dostęp do gotówki mogą sięgać nawet 5% pobieranej kwoty. Koszty te znacząco wpływają na codzienną wygodę korzystania z gotówki.
Wzrost roli płatności bezgotówkowych
Popularność płatności bezgotówkowych rośnie, a aplikacje takie jak BLIK umożliwiają transakcje bez konieczności posiadania fizycznej karty. Płatności telefonem stają się częstsze nawet wśród drobnych przedsiębiorców i w codziennych transakcjach prywatnych, co może przyczynić się do dalszego spadku zainteresowania gotówką.
Unijne limity na transakcje gotówkowe
W kwietniu 2024 roku Parlament Europejski przyjął pakiet przepisów, który obejmuje limity na transakcje gotówkowe. Transakcje o wartości powyżej 10 000 euro nie będą mogły być regulowane gotówką, a dla transakcji powyżej 3000 euro zostanie wprowadzony system kontroli. Nowe przepisy obejmują również obrót prywatny, co oznacza, że także przy zakupie samochodu czy mieszkania będą obowiązywać ograniczenia dotyczące gotówki.
Przyszłość kosztów płatności bezgotówkowych
Obecnie płatności bezgotówkowe są bezpłatne lub obciążone niewielkimi opłatami, jednakże istnieje obawa, że koszty te mogą wzrosnąć, jeśli gotówka zostanie całkowicie wycofana z obiegu. Ten potencjalny scenariusz wywołuje niepokój zarówno wśród obywateli, jak i przedsiębiorców.
Popularność gotówki w Polsce
Gotówka wciąż cieszy się popularnością w Polsce jako forma płatności, choć rosnące ograniczenia dostępu do niej mogą zniechęcać obywateli do korzystania z fizycznego pieniądza. Wielu przedsiębiorców, chcąc umożliwić płatności gotówkowe, napotyka na trudności logistyczne, co skłania ich do akceptacji płatności bezgotówkowych.
Dla wielu obywateli posiadanie gotówki to symbol niezależności i bezpieczeństwa w razie kryzysu lub klęski żywiołowej. Jednak w dobie zaostrzania kontroli nad transakcjami gotówkowymi wielu z nich zaczyna obawiać się, że ich dostęp do fizycznych pieniędzy zostanie ograniczony.
Obowiązujące limity i utrudnienia
W Polsce obowiązuje limit, który wymaga dokonywania płatności powyżej 15 tys. zł w działalności gospodarczej za pomocą przelewu. Jednakże inne praktyczne ograniczenia, jak zredukowany dostęp do bankomatów, wpływają także na osoby fizyczne, które odczuwają zmiany w dostępności gotówki.
Wzrost popularności płatności cyfrowych sprawia, że pytanie o przyszłość gotówki staje się coraz bardziej istotne. Czy nowe przepisy Unii Europejskiej przyczynią się do całkowitego wyeliminowania gotówki z obiegu?
