Narodowy Fundusz Zdrowia ogłosił, że nie będzie nakładał kar na apteki, które odmówią wydania recepty na antykoncepcję awaryjną osobom nieletnim. Marek Tomków, prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej, zauważył na łamach serwisu X, że taka decyzja pozwala farmaceutom bez obaw wziąć udział w pilotażowym programie Ministerstwa Zdrowia.
Stanowisko NFZ wobec sankcji za odmowę wydania recept
Po spotkaniu szefa Narodowego Funduszu Zdrowia, Filipa Nowaka, prezesa Naczelnej Rady Aptekarskiej, Marka Tomkowa, oraz minister zdrowia, Izabeli Leszczyny, pojawił się komunikat dotyczący realizacji programu pilotażowego w dziedzinie usług farmaceutycznych związanych z zdrowiem reprodukcyjnym.
W wydanym we wtorek oświadczeniu prezes NFZ zapewnił, że Fundusz nie będzie nakładał sankcji na apteki uczestniczące w pilotażowym programie dotyczącym pigułki "dzień po", jeśli farmaceuta odmówi wydania recepty na antykoncepcję awaryjną lub będzie wymagał zgody rodzica na zakup tabletki od niepełnoletniej pacjentki.
Niezależność farmaceutów w świetle programu pilotażowego
Wcześniej samorząd aptekarski wyrażał wątpliwości co do minimalnego wieku pacjentki, od którego farmaceuci mogą wystawić receptę na pigułkę "dzień po". Zgodnie z programem dla aptek opracowanym przez resort zdrowia i realizowanym przez NFZ, farmaceuci z aptek uczestniczących w pilotażu mogą sprzedawać tabletkę "dzień po" pacjentkom od 15. roku życia.
Prezes NFZ ogłosił, że żądanie zgody opiekuna przez farmaceutę od małoletniego pacjenta na wystawienie recepty, jak również odmowa udzielenia usługi farmaceutycznej osobie poniżej 18. roku życia z powodu braku takiej zgody, nie będą uznane za naruszenie zasad realizacji programu pilotażowego.
Dalsze kroki w realizacji programu
Po opublikowaniu tego stanowiska, Marek Tomków, prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej, wyraził w serwisie X, że dzięki temu farmaceuci mogą przystąpić do pilotażu bez obaw. Dotychczasowe zainteresowanie udziałem w programie było niewielkie - według informacji NFZ, do czwartku, 9 maja, tylko 165 aptek (na ponad 12 tysięcy działających w Polsce) złożyło wnioski o przystąpienie do pilotażu.
Wpływ decyzji prezydenta na program antykoncepcji awaryjnej
Ministerstwo Zdrowia wdraża program jako alternatywę w celu zwiększenia dostępności do antykoncepcji awaryjnej. Zniwelowanie wymogu recepty na tabletkę "dzień po" było jednym z punktów programowych Koalicji Obywatelskiej, zawartym w "100 konkretach na pierwsze 100 dni rządu". Jednakże wprowadzenie pilotażowego programu dla aptek jest reakcją na weto prezydenta Andrzeja Dudy.
Ewolucja dostępności pigułki "dzień po" w Polsce
W 2015 roku Komisja Europejska zezwoliła na sprzedaż pigułki antykoncepcji awaryjnej, zawierającej octan uliprystalu (ellaOne), opierając swoją decyzję na rekomendacji Europejskiej Agencji Leków.
W Polsce tabletka "dzień po" była przez dwa lata dostępna bez recepty dla pacjentek od 15. roku życia, po tym jak w kwietniu 2015 roku Bartosz Arłukowicz, minister zdrowia w rządzie PO-PSL podpisał rozporządzenie wprowadzające ją do obrotu bez recepty. Decyzję o przywróceniu recepty podjął w 2017 roku minister zdrowia w rządzie PiS, Konstanty Radziwiłł. Polska i Węgry są jedynymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej, gdzie wymagana jest recepta na ten rodzaj antykoncepcji.
