Ponoszenie odpowiedzialności za brak zatrudnienia kandydata staje się coraz bardziej realne dla pracodawców. Zgodnie z artykułem 123 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, naruszający tę zasadę mogą być obarczeni karą finansową sięgającą nawet 3000 złotych. To jednak nie koniec potencjalnych konsekwencji. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, osoba niezatrudniona może domagać się odszkodowania. Jaką kwotę mógłby uzyskać taki kandydat i na jakich dokładnie zasadach opiera się ta regulacja prawna?
Definicja naruszenia zasad równego traktowania
Zgodnie z artykułem 123 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, na pracodawcę zostać nałożona kara grzywny za praktyki dyskryminacyjne w procesie rekrutacyjnym:
Kto ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, pochodzenie etniczne, wyznanie lub orientację seksualną odmówi zatrudnienia kandydata na wolnym miejscu zatrudnienia lub miejscu przygotowania zawodowego, podlega karze grzywny nie niższej niż 3000 zł
Kategorie dyskryminacji określone w ustawie
Artykuł ten szczegółowo definiuje różne formy dyskryminacji, w tym te związane z:
- płcią,
- wiekiem,
- niepełnosprawnością,
- rasą,
- religią,
- narodowością,
- przekonaniami politycznymi,
- pochodzeniem etnicznym,
- orientacją seksualną.
Obowiązki lokalnych urzędów pracy
Zgodnie z postanowieniem artykułu 36 ust. 5e ustawy, lokalny urząd pracy nie może przyjąć oferty zatrudnienia, jeśli narusza ona zasadę równego traktowania w miejscu pracy. Taka sytuacja może prowadzić do dyskryminacji kandydatów ze względu na różne czynniki, takie jak płeć, wiek, niepełnosprawność czy inne.
W przypadku doświadczenia dyskryminacji podczas procesu rekrutacji, zainteresowana strona powinna skontaktować się z Państwową Inspekcją Pracy, która zajmuje się takimi sprawami.
Naruszenie zasady równego traktowania
Kodeks pracy precyzyjnie określa zakaz wszelkich form dyskryminacji w procesie rekrutacji. Bez względu na to, czy przejawia się ona w sposób bezpośredni czy pośredni, pozostaje niedopuszczalna.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, odmowa zatrudnienia kogoś ze względu na płci, religię lub orientację seksualną stanowi naruszenie zasady równego traktowania w miejscu pracy. Taka sytuacja może mieć miejsce na różnych etapach procesu rekrutacyjnego, począwszy od ogłoszenia o pracy, poprzez rozmowy kwalifikacyjne, aż po wybór kandydata.
Warto zaznaczyć, że zgodnie z artykułem 94 Kodeksu pracy, pracodawca ma obowiązek aktywnie przeciwdziałać wszelkim przejawom dyskryminacji w zatrudnieniu.
Ten obowiązek ma zastosowanie do różnych form zatrudnienia, czy to na czas określony, czy nieokreślony, a także zarówno w pełnym, jak i w niepełnym wymiarze czasu pracy.
Prawo do odszkodowania
Czy pracownik, który padł ofiarą naruszenia tych zasad, może domagać się odszkodowania? Zgodnie z art. 183d Kodeksu pracy, tak:
Osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów
Aby ubiegać się o odszkodowanie za niezatrudnienie z powodu dyskryminacji, poszkodowana osoba powinna złożyć pozew do sądu pracy. Minimalna kwota odszkodowania odpowiada minimalnemu wynagrodzeniu za pracę. Do końca czerwca tego roku wynosi ona 4242,00 zł, a od lipca 2024 r. wzrośnie do 4300,00 zł.
Warto zaznaczyć, że możliwe jest również ubieganie się o odszkodowanie w przypadku nierównego traktowania w zatrudnieniu, zgodnie z art. 183d Kodeksu pracy.
