Bliscy pracownika, który zmarł podczas pełnienia swoich obowiązków zawodowych, mają prawo do otrzymania odprawy pośmiertnej. Wysokość tej odprawy zależy od czasu, przez jaki pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy.
Zasady przyznawania odprawy pośmiertnej
Zgodnie z polskim Kodeksem Pracy, bliscy pracownika, który zmarł w czasie trwania stosunku pracy lub w wyniku choroby uniemożliwiającej pracę, mają prawo do otrzymania odprawy pośmiertnej. Co ważne, przepis ten ma zastosowanie także po ustaniu zatrudnienia, co stanowi pewnego rodzaju zabezpieczenie socjalne dla rodziny zmarłego.
Kryteria wysokości odprawy
Wysokość tej odprawy jest ściśle związana z okresem zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy. Kodeks Pracy precyzuje, że:
- W przypadku zatrudnienia krótszego niż 10 lat, odprawa wynosi równowartość jednego miesiąca wynagrodzenia.
- Dla osób zatrudnionych co najmniej 10 lat, wysokość odprawy wzrasta do trzech miesięcy wynagrodzenia.
- Pracownicy, którzy byli związani z pracodawcą przez 15 lat lub dłużej, mają prawo do odprawy w wysokości sześciu miesięcy wynagrodzenia.
Beneficjenci i odział odprawy
Beneficjentami tego wsparcia są:
- małżonkowie zmarłego pracownika (pod warunkiem, że małżeństwo nie pozostawało w separacji),
- inni członkowie rodziny zmarłego, którzy spełniają warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej zgodnie z przepisami o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w tym:
- dzieci zmarłego, małżonka oraz przysposobione do ukończenia 16. roku życia lub kontynuujące naukę do ukończenia 25. roku życia, natomiast jeśli pozostają niezdolne do pracy, odprawa jest przyznawana bez względu na wiek,
- dzieciom przyjęte na utrzymanie lub wychowanie przed 18. rokiem życia,
- rodzeństwo lub wnuki przyjęte na utrzymanie lub wychowanie,
- rodzice (w tym także ojczym, macocha i osoby przysposabiające) po spełnieniu określonych warunków.
Należy zaznaczyć, że odprawa pośmiertna jest równomiernie dzielona między wszystkich uprawnionych członków rodziny zmarłego.
Potrzebne dokumenty
Aby otrzymać odprawę pośmiertną, osoby uprawnione do tego świadczenia muszą skontaktować się z pracodawcą zmarłego pracownika i dostarczyć wymienione poniżej dokumenty:
- akt zgonu
- akt małżeństwa lub inny dokument potwierdzający pokrewieństwo,
- zaświadczenie z ZUS-u o spełnieniu wymogów do uzyskania renty rodzinnej,
- postanowienie sądu o stwierdzenie nabycia spadku,
- kserokopię dokumentu tożsamości.
Kiedy odprawa nie przysługuje?
Warto również zwrócić uwagę na wyjątki od zasady przyznawania odprawy pośmiertnej. Nie będzie ona wypłacona, jeśli pracodawca ubezpieczył życie pracownika, a odszkodowanie wypłacone przez ubezpieczyciela przekroczy wysokość odprawy. W sytuacji, gdy odszkodowanie jest niższe niż przysługująca odprawa, pracodawca zobowiązany jest do wyrównania różnicy między tymi kwotami.
Znaczenie odprawy pośmiertnej dla rodzin
Śmierć bliskiej osoby jest zawsze ogromnym ciosem dla rodziny. Choć żadne pieniądze nie są w stanie zrekompensować straty życia, odprawa pośmiertna stanowi ważny element wsparcia, który może pomóc rodzinie w pierwszym, trudnym okresie po stracie.
