Bliskość emocjonalna jest fundamentem relacji – od rodzinnych po przyjacielskie i partnerskie. Budowanie zdrowych więzi jest kluczowe dla dobrego samopoczucia psychicznego, jednak niektórzy mogą odczuwać trudności w nawiązywaniu głębokich relacji. Jeśli zauważasz u siebie lęk przed bliskością, warto zastanowić się, czy mogą za nim stać doświadczenia z przeszłości. W psychologii przyczyny te często mają swoje źródło w dzieciństwie i traumatycznych przeżyciach, które odciskają ślad na dorosłym życiu.
Dzieciństwo a unikanie bliskości
Pierwsze relacje, które budujemy w dzieciństwie, kształtują nasze poczucie bezpieczeństwa i zdolność do nawiązywania więzi. Jeśli w okresie dzieciństwa doświadczyliśmy braku miłości, odrzutu lub zaniedbania, mogą one prowadzić do rozwinięcia stylu przywiązania, który w dorosłym życiu skutkuje unikaniem bliskości. Psychologowie wyróżniają kilka stylów przywiązania, a jednym z nich jest styl unikowy, który często powstaje w wyniku emocjonalnego dystansu lub niestabilności w dzieciństwie.
Osoby z tym stylem mogą budować „mury ochronne” i unikać emocjonalnego zaangażowania, aby zabezpieczyć się przed ryzykiem zranienia. Ta strategia jest często nieświadoma i ma swoje korzenie w mechanizmach obronnych wykształconych w młodym wieku, by chronić się przed emocjonalnym bólem.
Traumatyczne doświadczenia a lęk przed bliskością
Dorosłe życie również może przynosić zdarzenia, które wpływają na nasze podejście do bliskości. Traumy, takie jak strata bliskiej osoby, przemoc emocjonalna czy fizyczna oraz trudne, toksyczne relacje, mogą prowadzić do unikania bliskości. Lęk przed ponownym przeżyciem bólu i odrzucenia sprawia, że osoba dąży do unikania relacji, które mogą wiązać się z emocjonalnym zaangażowaniem.
Unikanie bliskości staje się w tym przypadku sposobem radzenia sobie z potencjalnym zagrożeniem. Osoby po traumach mogą nie być świadome, że ich trudności w relacjach są efektem mechanizmów obronnych, które w przeszłości pomagały im przetrwać, a teraz ograniczają ich w budowaniu głębokich więzi.
Niskie poczucie własnej wartości a relacje
Unikanie bliskości może również wynikać z niskiego poczucia własnej wartości. Osoby, które czują się niewystarczająco dobre lub niegodne miłości i uwagi, często unikają relacji, ponieważ boją się odrzucenia. Taki brak samoakceptacji sprawia, że odrzucenie w relacji jest postrzegane jako potwierdzenie ich negatywnych przekonań na swój temat. Dlatego, by uniknąć potencjalnego zranienia, osoby z niskim poczuciem własnej wartości mogą podświadomie rezygnować z bliskości i intymności w relacjach.
Jak pracować nad lękiem przed bliskością?
Zrozumienie źródeł swojego lęku przed bliskością to kluczowy krok w procesie terapeutycznym. Wsparcie psychologa lub terapeuty może pomóc w rozpoznaniu mechanizmów obronnych i przepracowaniu trudnych emocji związanych z przeszłością. Proces ten obejmuje budowanie świadomości emocjonalnej, poprawę samooceny oraz naukę bardziej adaptacyjnych sposobów reagowania na relacje.
Praca nad lękiem przed bliskością może wymagać czasu, ale dzięki profesjonalnemu wsparciu można przezwyciężyć ograniczenia, które stawia przeszłość, i zacząć budować zdrowsze, pełniejsze relacje.
Bliskość jako klucz do pełnego życia
Bliskość w relacjach ma fundamentalne znaczenie dla poczucia bezpieczeństwa i satysfakcji z życia. Świadome podejście do swoich emocji i potrzeba pracy nad sobą pomagają w pokonywaniu lęku przed bliskością i otwierają nowe możliwości w budowaniu zdrowych, satysfakcjonujących relacji. Jeśli zauważasz, że unikasz bliskości, warto poszukać wsparcia i rozpocząć pracę nad sobą, aby czerpać pełnię życia z bliskimi osobami.
