Zwrot „Alleluja” kojarzony jest zwłaszcza z Wielkanocą, kiedy to wymawia się go i wyśpiewuje bardzo często. Co oznacza to słowo i dlaczego tak mocno związane jest z wielkanocnym okresem?
Co oznacza słowo „Alleluja”?
Zawołanie (aklamacja) „Alleluja” pochodzi wprost z Biblii. Sam wyraz „Alleluja” wywodzi się z języka hebrajskiego, a jego oryginalna pisownia to: hallelujah lub halelu-Jah. Bierze swój początek w wyrażeniu tłumaczonym „chwalcie Pana”, a dosłownie oznaczającym „wychwalajcie Jahwe”.
Święty Hieronim przetłumaczył to hebrajskie wezwanie jako „Alleluja”. Od tego czasu występuje w łacińskiej Wulgacie, wówczas używanej w rzymskiej liturgii.
Znaczenie w czasie Wielkanocy
Bez względu na interpretację jest to radosne zawołanie używane by czcić lub uwielbiać Boga. W tym kontekście powtarzane jest pod koniec starotestamentalnych psalmów. Słowo to odnaleźć można także w Księdze Tobiasza, gdzie oznacza hymn pochwalny, który będzie śpiewany w nowym Jeruzalem.
Przyjęło się, że w okresie Wielkiego Postu „Alleluja” zastępowane jest tzw. tractusem, którego miejsce dziś zajęła z kolei aklamacja „Chwała Tobie, Słowo Boże” lub „Chwała Tobie, Królu Wieków”. Ma to podkreślić pokutny i refleksyjny charakter Wielkiego Postu. Natomiast Wielkanoc to okres wielkiej radości i uniesienia. Stąd też „Alleluja” związane jest tak silnie z tym czasem, który ma niezwykle odmienny charakter od pełnego zadumy i pokuty Wielkiego Postu.
Kiedy używamy „Alleluja”?
Wyrażenie Alleluja weszło do chrześcijańskiej liturgii kościelnej. Przede wszystkim pojawia się w postaci czytanych fragmentów Pisma Świętego i rozważania Słowa Bożego.
Warto także podkreślić, że używane jest również jako niezależna część nabożeństwa tzw. aklamacja, śpiewana wspólnie przez zgromadzonych wiernych. Uroczyste „Alleluja” jest odśpiewywane w czasie niemal każdej mszy świętej. W dni powszednie dzieje się to bezpośrednio po psalmie responsoryjnym, a w niedziele i święta, po drugim czytaniu, przed czytaniem Ewangelii.
Słowo w kulturze
Ponadto zawołanie Alleluja niezależnie od tradycji kościelnej i chrześcijańskiej weszło też do kultury. W języku potocznym używa się Alleluja jako okrzyk radości. Niezwykle popularne stało się zawołanie „Alleluja i do przodu”.
Zwrot ten znajdziemy też w tekstach popularnych piosenek czy wierszy. Najbardziej znanym przykładem jest nagrany w 1984 roku utwór pt. „Hallelujah” kanadyjskiego śpiewającego poety Leonarda Cohena, który stał się jego największym przebojem.
