Grypa to ostra zakaźna choroba wywoływana przez zakażenie układu oddechowego wirusami grypy typu A, B lub C. Sezonowo grypa wywoływana jest przez typowe wirusy przenoszone drogą kropelkową wśród ludzi. Sezon grypowy trwa zazwyczaj przez około 3 miesiące i przypada na okres od listopada do stycznia. Objawy grypy obejmują ból głowy, gorączkę i osłabienie. Te typowe objawy jednak nie zawsze pozwalają skutecznie rozróżnić grypę od innych infekcji, dlatego przyjrzymy się im bliżej.
Co wywołuje grypę?
Czynnikiem etiologicznym wywołującym grypę jest wirus grypy typu A, B i C. Z tym, że wirus typu C tylko sporadycznie odpowiada za zachorowania, a ich przebieg zazwyczaj jest łagodny i nie powoduje epidemii. To wirusy typu A i B są odpowiedzialne za epidemiczne zachorowania. Grypę sezonową najczęściej wywołuje typ A, który dzieli się na podtypy H1N1 i H3N2, H1N2. Charakteryzuje je krótki okres wylęgania i zmienność antygenowa, która wieże się z tym, że co roku ryzyko zachorowania jest takie samo i potrzebujemy nowej szczepionki. W mniejszym stopniu grypę sezonową wywołuje wywołuje typ B.
Droga przenoszenia
Do zakażenia wirusem grypy dochodzi drogą kropelkową, a źródłem zakażenia jest osoba chora. W niektórych przypadkach do zakażenia może dojść przez kontakt bezpośredni z chorą osobą i skażonymi przez nią przedmiotami. Czynnikami ryzyka jest długie przebywanie z chorym w bliskiej odległości bez zabezpieczenia, kontakt z chorym twarzą w twarz, kontakt bezpośredni z chorą osobą lub skażonym przedmiotem, niedostateczna higiena rąk, dotykanie rękoma ust, nosa i oczu oraz przebywanie w dużych skupiskach ludzi w okresie zachorowań na grypę.
Okres wylęgania i zakaźności
Okres wylęgania wynosi do 7 dni, ale średnio są to 2 dni. Źródłem zakażenia stajemy się z kolei na dzień przed wystąpieniem u nas objawów do nawet 10 dni po ich ustąpieniu. Osoby, które mają upośledzony układ odpornościowy mogą wydalać wirusa nawet przez kilka tygodni po ustąpieniu objawów. Niestety uwagi na, ze wirusy grypy charakteryzuje zmienność antygenowa to przechorowanie grypy nie daje trwałej odporności.
Jak długo trwa grypa?
Grypa zazwyczaj ustępuje samoistne po 4-7 dniach. Jednak jej objawy takie jak katar, kaszel, ból gardła czy uczucie ogólnego rozbicia mogą się utrzymywać jeszcze przez długi czas. Osłabienie może nam towarzyszyć nawet przez 3 tygodnie.
Objawy grypy
Objawy grypy łatwo pomylić z inną infekcją, jednak w przypadku grypy pojawienie się objawów jest bardzo nagłe i obejmuje:
- Gorączkę
- Dreszcze
- Bóle mięśni
- Bóle głowy
- Uczucie rozbicia
- Osłabienie
- Złe samopoczucie
Dodatkowe objawy pojawiają się zwykle dopiero po 2-4 dniach choroby, gdy te ogólne, które pojawiły się jako pierwsze zaczynają już mniej dokuczać. Ze strony układu oddechowego możemy liczyć na:
- Ból gardła
- Obfity katar
- Suchy kaszel
Czasami powyższym objawom towarzyszą nudności, wymioty, biegunka o umiarkowanym nasileniu.
Poważne objawy grypy
Jeśli objawy grypy przybierają na sile, powinniśmy zgłosić się do lekarza, zwłaszcza jeśli:
- Gorączka i inne objawy nie ustępują pomimo zastosowania leków
- Gorączka powraca po kilku dniach
- Nasz stan ulega istotnemu pogorszeniu
Z kolei bardzo poważne objawy dodatkowe mogą być wskazaniem do pilnego zgłoszenia się do szpitala. Alarmujące są:
- Problemy z oddychaniem
- Chrapliwy oddech
- Ściskanie w klatce piersiowej
- Ból w płucach
- Pogorszenie świadomości
- krwista plwocina
- Dezorientacja
- Utrata przytomności
- Drgawki
- Osłabienie mięśni powodujące problemy z poruszaniem się
- Zmniejszenie ilości oddawanego moczu
- Suchość w ustach w połączeniu z przesuszeniem gałki ocznej
- Niskie ciśnienie
- Zawroty głowy i zasłabnięcie przy próbie podniesienia się
- Utrzymująca się gorączka przekraczająca 39 stopni
- Krwiste lub sine plamy na skórze
- Zasinienie warg i skóry na czubku nosa
Rozpoznanie grypy - testy
W ofercie aptek pojawiły się szybkie testy pomagające zdiagnozować chorobę. Dzięki takiemu szybkiemu rozpoznaniu możliwe jest podjęcie szybkiej terapii z użyciem leków przeciwwirusowych. Czas na otrzymanie wyniku w przypadku takiego testu jest skrócony do minimum, dlatego znacząco zwiększa to szansę na szybkie i skuteczne leczenie, a tym samym uniknięcie powikłań pochorobowych czy przenoszenia choroby na inne osoby.
Szybki test na grypę A/B charakteryzuje się jednak ograniczoną czułością i w przypadku otrzymania ujemnego wyniku, w sytuacji utrzymujących się objawów może być wskazane potwierdzenie specjalistycznym testem genetycznym. Testem genetycznym nazywa się badania molekularne mające na celu potwierdzenie obecności materiału genetycznego wirusa w pobranej próbce. Jest to najczulsze i najbardziej specyficzne badanie w kierunku wykrycia wirusa grypy. Wykonuje się także badanie serologiczne, które ma na celu potwierdzenie obecności przeciwciał wytworzonych przeciwko wirusowi w pobranej próbce. Te testy mają jednak większe znaczenie w ocenie skuteczności szczepienia przeciwko wirusom grypy niż wykrycia zakażenia.
