W większości przypadków zachorowania na grypę, leczenie polega na odpoczynku, spożywaniu dużej ilości płynów, a tylko w razie potrzeby sięganiu po leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe, ewentualnie objawowo po leki na kaszel czy katar. Na rynku dostępne są jednak leki przeciwwirusowe, które stosuje się w przebiegu grypy. Jakie to leki i kiedy warto je stosować?
Wskazania do sięgnięcia po leki przeciwwirusowe w przebiegu grypy
Przed każdym sezonem grypowym zalecenia dotyczące leczenia przeciwwirusowego są aktualizowane z uwagi na to, że odporność wirusów na konkretne preparaty jest zmienna każdego roku.
Najczęściej rekomenduje się podawanie leków przeciwwirusowych chorym, u których istnieje istotne ryzyko powikłań grypy, należą do nich:
- Dzieci do 2 roku życia
- Dorośli powyżej 65 roku życia
- Chorzy z chorobami układu oddechowego, krwionośnego, nerwowego, krwiotwórczego, a także z chorobami wątroby, nerek i chorobami metabolicznymi, w tym z cukrzycą
- Osoby z niedoborami odporności
- Kobiety w ciąży, zwłaszcza w II i III trymestrze i do 2 tygodni po porodzie
- Pacjenci poniżej 19 roku życia którzy na stałe przyjmują preparaty zawierające kwas acetylosalicylowy
- Osoby z nadwagą i otyłością
- Rezydencji domów opieki
- Indianie i rdzenni mieszkańcy Alaski
W tej grupie pacjentów leku wdrażane są zaraz po wystąpieniu pierwszych objawów, bez względu na stopień ich nasilenia w momencie kiedy podejrzenie grypy będzie uzasadnione lub laboratoryjnie potwierdzone.
Wskazaniem do leczenia przeciwwirusowego grypy są także:
- Chorzy wymagający hospitalizacji z powodu grypy lub jej powikłań
- Chorzy niewymagający hospitalizacji z potwierdzeniem grypy, u których możliwe jest rozpoczęcie leczenia do 48 godzin od początku objawów choroby
Terapia lekami przeciwwirusowymi nie jest wskazana dla wszystkich. Jeśli pacjent posiada typowe objawy grypy, ale jego stan poprawia się przy stosowaniu leczenia objawowego, wtedy niewymagane sięganie po leki na receptę.
Jak leczy się grypę?
Leczenie objawowe obejmuje:
- Odpoczynek w łóżku
- Spożywanie dużych ilości płynów
- Stosowanie w razi potrzeby leków przeciwgorączkowych, przeciwbólowych, leków na katar i kaszel
Leczenie przeciwwirusowe obejmuje:
Inhibitory neuraminidazy
Inhibitory neuraminidazy to leki przeciwwirusowe nazywane lekami nowej generacji należą do nich oseltamiwir i zanamiwir. Preparaty zawierające oseltamiwir to Ebilfumin, Segosana, Tamiflu i Tamivil, są to leki pierwszego rzutu podczas terapii antygrypowej. Lekiem zawierającym zanamiwir jest Relenza występująca w postaci proszku do inhalacji. Zanamiwir podaje się pacjentom w przypadku braku dostępności oseltamiwiru lub oporności szczepów na ten lek. Leki te hamują aktywność enzymu wirusa grypy (neuraminidazy) odpowiedzialnego za wniknięcie cząstki wirusa do komórek i uwalnianie świeżo wyprodukowanych fragmentów wirusa z zakażonych komórek i dalsze jego rozprzestrzenianie się. Preparaty te w przeciwieństwie do leków starej generacji są skuteczne przeciwko wirusowi grypy typu A i B. Hamują zakażenie wirusem grypy i jego replikację.
Inhibitory M2
Inhibitory M2 to amantadna i rymantadyna są to leki starej generacji, a ich działanie skierowane jest tylko przeciwko wirusowi grypy typu A. Wśród preparatów zawierających amantadynę znajdziemy Amantix i Viregyt K. Wykazują one m.in. działanie wirusostatyczne i hamujące replikację wirusów grypy A. Leki te hamują wczesne stadium replikacji wirusa blokując pompę protonową wirusowego białka M2, zatrzymuje usuwanie otoczki wirusa i unieczynnia nowo syntetyzowaną wirusową hemaglutyninę. Dane z badań reprezentatywnych szczepów wirusa grypy A wykazały, że amantadyna może działać na nieznane szczepy, więc mogłaby być stosowana we wczesnych stadiach epidemii, przed dostępnością szczepionki. Między innymi te dany sprawiły, ze zrobiło się o niej tak głośno w okresie początkowym epidemii COVID. Rymantadyna to z kolei pochodna amantadyny o działaniu przeciwwirusowym występująca pod handlową nazwą Rimantin (tabletki).
Leczenie przeciwwirusowe jest tym skuteczniejsze, im wcześniej się je rozpocznie. Przyjmuje się że optymalny czas przyjęcia pierwszej dawki leku nie powinien przekraczać 48 godzin. Leczenie to skraca czas trwania infekcji, zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań i redukuje zaraźliwość. Dostępne leki nie zabiją wirusa grypy, ograniczają tylko jego namnażanie się, dlatego tak ważne jest by podać je na początku choroby.
Przeciwwskazania do stosowania leków na grypę
Leków przeciwwirusowych nie należy stosować w przypadku nadwrażliwości na którykolwiek składnik preparatu. W przypadku niewydolności nerek wskazane jest zmniejszenie dawek. Dla leków drugiej generacji (oseltamiwir, zanamiwir), brak dodatkowych przeciwwskazań. Stosowanie leków starszej generacji (amantadyna, rymantadyna) jest bardziej ryzykowne. Przeciwwskazaniem do stosowania są:, ciężka zastoinowa niewydolność serca, kardiomiopatia, zapalenie mięśnia serca, blok przedsionkowo-komorowy II lub III stopnia, zaburzenia rytmu serca, obniżone stężenie potasu lub magnezu we krwi, ciąża lub karmienie piersią.
Ważne
Stosowanie preparatów przeciwwirusowych nie zastępuje szczepienia przeciwko grypie. Zabezpieczenie przed grypą występuję wyłącznie w czasie przyjmowania preparatu przeciwwirusowego, którego przyjmować nie należy bez wyraźnych wskazań lekarskich.
