Śpiewanie kolęd to tradycja kultywowana niezmiennie od pokoleń. Wielu z nas nie zdaje sobie jednak sprawy, ile lat mają pieśni śpiewane w ramach jednej z najpiękniejszych tradycji związanych z okresem świąt Bożego Narodzenia.
Tradycja śpiewania kolęd
Tradycyjne kolędowanie przy wigilijnym stole, to jeden z najpiękniejszych momentów w trakcie świąt Bożego Narodzenia. Zwyczaj śpiewania bożonarodzeniowych pastorałek został zapoczątkowany w XV wieku. Mimo upływu setek lat wciąż to jedna z najważniejszych tradycji związanych ze świątecznym okresem.
Z pewnością nikogo nie zdziwi fakt, że najpopularniejszą kolędą bożonarodzeniową jest „Cicha Noc". Utwór został napisany w 1816 roku przez austriackiego księdza Josepha Mohra. Dotychczas utwór został przetłumaczony na ponad 300 języków i cieszy się wielką popularnością w niemal każdym regionie świata.
Najstarsza polska pastorałka
O wiele mniej znana jest najstarsza polska kolęda, której powstanie datuje się na 1424 rok. Pastorałka, mimo pięknego przekazu, nigdy nie stała się tak popularna, jak inne kolędy. Wiecie o jakim utworze mowa?
Chodzi o pieśń „Zdrów bądź, królu anjelski", która została utrwalona na piśmie przez Jana Szczeknego. Był on magistrem praskim, profesorem na Uniwersyteckie Krakowskim i spowiednikiem królowej Jadwigi Andegaweńskiej. Nie do końca wiadomo, czy duchowny był autorem umieszczonej w jednym ze swoich kazań pieśni, czy jedynie spisał tekst na czyjąś prośbę.
Tekst kolędy został poznany dopiero w XIX wieku. Za odnalezienie rękopisu sprzed około 600 lat odpowiada Aleksander Brückner, który natrafił na niego w zbiorach Biblioteki Załuskich w Petersburgu. Oryginał pieśni niestety nie posiadał zapisu nutowego, więc nie wiadomo jak dokładnie brzmiała melodia kolędy w XV wieku.
Tekst kolędy
„Zdrow bądź, Krolu Anjelski” to prawdopodobnie tłumaczenie czeskiej kolędy „Zdráv bud' králi andělský” lub łacińskiej pieśni „Ave rex angelorum”. Tekst najstarszej polskiej kolędy prezentujemy poniżej:
Zdrow bądź, krolu anjelski
K nam na świat w ciele przyszły,
Tyś zajiste Bog skryty,
W święte czyste ciało wlity.
Zdrow bądź, Stworzycielu
Wszego stworzenia,
Narodziłś się w ucirpienie
Prze swego luda zawinienia.
Zdrow bądź, Panie, ot Panny
Jenżś się narodził za ny.
Zdrow bądź, Jesu Kryste, krolu,
Racz przyjęci naszę chwałę.
Racz daci dobre skonanie
Prze twej matki zasłużenie,
Abychom cię wżdy chwalili,
Z tobą wiecznie krolowali. Amen
