Pierniczki świąteczne to jedna z tych tradycji bożonarodzeniowych, które co roku kultywuje się w większości polskich domów. Ich unikalny, korzenny zapach i słodki smak wprawiają każdego miłośnika słodkości w świąteczny nastrój oraz pozwalają poczuć prawdziwą magię zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia, na które wielu z nas czeka przez cały rok. Pieczenie pierniczków świątecznych to także doskonała okazja, aby zacieśnić rodzinne więzi oraz włączyć w świąteczne przygotowania także najmłodszych członków naszych rodzin, dla których przygotowywanie i dekorowanie pierniczków to zdecydowanie jedna z najwspanialszych, kojarzących się z dzieciństwem tradycji.
Skąd w polskiej tradycji wzięły się pierniczki świąteczne?
Pierniczki świąteczne to dziś jedne z najbardziej rozpoznawalnych symboli Bożego Narodzenia. Zwyczaj ich pieczenia nie jest jednak całkowicie polską tradycją i nie został wymyślony przez naszych rodziców i dziadków. Kruche słodkości na bazie mąki, cukru, miodu i pieprzu, które dziś możemy uznać za pierwowzór współczesnych pierniczków świątecznych, były już bowiem pieczone i jadane w czasach starożytnych. W średniowieczu pieprz zastąpiony został natomiast korzennymi przyprawami, które przywożone były z Dalekiego Wschodu przez uczestników wypraw krzyżowych. Kolebką pierniczków w Polsce jest Toruń, gdzie pierwsze historyczne wzmianki o nich pojawiły się w XIV w.
Według popularnej polskiej legendy, twórcą pierwszych na polskich ziemiach pierniczków miał być natomiast toruński piekarz Mikołaj Czan, który do wypiekanych przez siebie ciasteczek przez pomyłkę dosypał ostrego pieprzu. Ten błąd sprawił, że uzyskał niezwykle aromatyczne słodkości o charakterystycznym smaku i zapachu, które zrobiły prawdziwą furorę wśród mieszkańców Torunia, szybko przynosząc swojemu twórcy prawdziwą fortunę. Pierwsze pierniczki były wypiekane w dwóch wariantach – miękkim i twardym, które dodatkowo przyozdabiano. Ze względu na zawartość kosztownych w ówczesnych czasach przypraw korzennych, pierniczki uznawane były za towar luksusowy, dostępny jedynie dla elit.
Jak przygotować najlepsze, tradycyjne pierniczki świąteczne?
Pierwszy odnotwany na piśmie, najstarszy przepis na pierniczki pochodzi z XVIII w. Co ciekawe, został on znaleziony w poradniku leczniczym i miał być świetnym remedium na przeziębienie i niestrawność. Dziś pierniczki nie są już na szczęście dostępne wyłącznie dla najbogatszych i nie mają służyć wyłącznie poprawie zdrowia, a przepisów na nie jest dostępnych tak wiele, że każdy miłośnik świątecznych słodkości z pewnością znajdzie wśród nich recepturę najbliższą swoim indywidualnym upodobaniom kulinarnym.
Kluczowym dodatkiem, któremu pierniczki świąteczne zawdzięczają swój unikalny smak i aromat, są oczywiście korzenne przyprawy – możemy je samodzielnie skomponować lub postawić na gotową mieszankę do piernika. Decydując się na ten pierwszy wariant, możemy dobrać takie przyprawy, które najbardziej nam odpowiadają. Możemy mieć także kontrolę nad intensywnością smaku, co docenią zarówno osoby preferujące delikatniejsze w smaku wypieki, jak i zwolennicy bardzo intensywnych, korzennych aromatów. Najczęściej wykorzystywanymi do pierniczków przyprawami są m. in.: imbir, gałka muszkatołowa, cynamon, pieprz oraz goździki, które możemy stosować w dowolnych proporcjach, w zależności od własnych upodobań.
Kluczem do sukcesu w pieczeniu świątecznych pierniczków jest także wybór właściwej mąki – w większości przepisów zalecana jest klasyczna mąka pszenna, którą bez problemu znajdziemy w każdym sklepie z artykułami spożywczymi. Jeśli jednak zdecydujemy się na jej zastąpienie jej żytnią odmianą w typie 750, pierniczki świąteczne staną się nie tylko bardziej kruche, ale także bogatsze w błonnik i witaminy. Co ciekawe, to właśnie na bazie mąki żytniej wypiekane są popularne pierniczki toruńskie. Zwykły, biały cukier możemy natomiast z powodzeniem zastąpić dobrej jakości miodem, który również nada domowym pierniczkom bardziej charakterystycznego smaku i aromatu.
Pierniczki świąteczne zaleca się upiec na ok. 2-3 tygodnie przed wigilią. Sama ta czynność stanowi piękne preludium do nadchodzących świąt oraz jest wspaniałą okazją, aby spędzić czas w rodzinnym gronie oraz dosłownie i w przenośni, wprowadzić do domu zapachy i atmosferę świąt. Specjalnie z myślą o osobach, które planują w tym roku pieczenie świątecznych pierniczków, przygotowaliśmy sprawdzony przepis na te aromatyczne, kojarzące się z Bożym Narodzeniem słodkości, po które będziemy chętnie sięgali przez cały okres świąteczny.
Mocno korzenne pierniczki – sprawdzony przepis dla całej rodziny
To przepis idealny dla miłośników intensywnych smaków i aromatów. Do przygotowania takich pierniczków świątecznych potrzebujemy 120 g masła, 100 g cukru, 200 g miodu, 400 g mąki, 2 łyżeczek przyprawy do piernika, 1 łyżeczki cynamonu oraz 1 łyżeczki sody oczyszczonej. W pierwszej kolejności masło ucieramy z cukrem, dodajemy do niego mąkę, płynny miód, sodę oraz przyprawy. Po wymieszaniu ze sobą poszczególnych składników, przystępujemy do zagniatania ciasta. Następnie zawijamy gotową masę w folię spożywczą i odkładamy do lodówki do schłodzenia na ok. pół godziny.
Przygotowujemy dużą stolnicę, którą oprószamy mąką. Wałkujemy ciasto na cienki placek i wycinamy na nim pierniczki o dowolnych kształtach i rozmiarach. Przekładamy je na wyłożoną papierem do pieczenia blachę i pieczemy w temperaturze ok. 180 stopni C, aż pierniczki delikatnie zarumienią się. Po upieczeniu i ostudzeniu wypieków, można przestąpić do ich dekorowania w dowolny sposób. W tym celu warto przygotować lukier – wystarczy utrzeć cukier puder z sokiem cytrynowym na gładką masę, a jeśli chcemy uzyskać inny kolor, dodać do niego odrobinę sosu malinowego lub innego.
Tak przygotowanymi pierniczkami możemy nie tylko poczęstować gości, ale także udekorować za ich pomocą choinkę. Resztę miodu oraz przypraw możemy natomiast wykorzystać do upieczenia innego, związanego z tradycją Bożonarodzeniową ciasta – tradycyjnego piernika, który stanie się centralnym smakołykiem, dostępnym na świątecznym stole w tym wyjątkowym okresie w roku.
Ten i wiele innych przepisów znajdziesz na: https://www.doradcasmaku.pl/pomysly-top-przepisy-z-przyprawa-do-piernika-prymat-189
