Bardzo często w naszym „koszyczku” z lekami znajduje się bardzo dużo różnych leków.
Jakieś niezużyte resztki, pełno opakowań z różnymi środkami przeciwbólowymi, antybiotyki itp.
Często też zaglądamy do naszej apteczki w nagłych przypadkach, kiedy to w środku nocy nagle obudzimy się z bólem głowy.
I właśnie wtedy pojawia się dylemat.
Widzimy lek, który jest już po terminie.
Co robić?
Pamiętajmy, że termin ważności to granica przydatności leku.
Przed upływem terminu ważności producent leku gwarantuje nam bezpieczeństwo stosowania oraz pełną moc tego leku.
Kiedy właśnie mija termin przydatności danego leku, ale był on przechowywany w odpowiednich warunkach to taki lek musi posiadać minimum 90% swojej pierwotnej siły działania.
Trzeba jednak pamiętać, że data ważności nie wskazuje momentu w którym dany lek staje się dla nas szkodliwy lub całkowicie bezwartościowy.
Ogólnie leki działają 2-5 lat od momentu ich wyprodukowania.
Jeżeli producent informuje nas o trzyletnim terminie ważności leku, to tak naprawdę nie musi poddawać go analizom w przypadku stosowania po upływie tego czasu.
Przepisy nie wymagają od producentów ustalenia długoterminowej, prawdziwej mocy i stabilności leków.
Z tego względu, tak naprawdę nie wiadomo co się dzieje z lekiem po kilku latach od przekroczenia daty ważności.
Jeżeli zdecydujemy się zażyć taki „przeterminowany” lek, to producent zrzeka się odpowiedzialności.
KTÓRE LEKI MOGĄ SIĘ SZYBKO PRZETERMINOWAĆ?
Tabletki, kapsułki i proszki są dość trwałymi formami leku.
Jednak leki w postaci cieczy nie są już tak trwałe.
Wszystkie leki, które są zapakowane w blistrach zachowują swoje właściwości, aż do upływu daty, która znajduje się opakowaniu.
Inaczej jest z lekami w formie roztworów, zawiesin, kropli do oczu czy preparatów do wstrzykiwań.
CZY PO UPŁYWIE TERMINU WAŻNOŚCI LEKI STAJĄ SIĘ TOKSYCZNE?
Mało jest publikacji o tym, czy przeterminowane leki są toksyczne.
Tak naprawdę to ten temat szkodliwości starych leków jest słabo zbadaną dziedziną.
Obecnie posiadamy taką wiedzę, że po upływie terminu ważności leki tracą swoją skuteczność.
Jednak możemy przewidzieć czy przeterminowany lek nam zaszkodzi.
Może to doprowadzić do zatruć pokarmowych, a w lepszym przypadku pojawi się alergia lub biegunka.
WARUNKI PRZECHOWYWANIA, A PRZYDATNOŚĆ LEKÓW
Zdecydowanie czynnikami, które mają zły wpływ na stabilność leków to światło słoneczne, wilgotność, tlen i ekstremalne temperatury.
Odpowiednie warunki przechowywania są bardzo ważne aby lek zachował swoje właściwości.
Leki reagują na otoczenie. Mogą więc ulec przemianom chemicznych lub rozkładowi co z pewnością zmieni ich działanie.
Istnieją sytuacje w których nie należy zażywać leków, nawet przed upływem terminu ważności:
- tabletki lub kapsułki straciły swój połysk,
- tabletki są popękane lub bardzo kruche,
- tabletki lub kapsułki są miękkie,
- zawiesiny oraz emulsje pozostają rozdzielone nawet po wstrząśnięciu,
- zastrzyki zmieniły kolor, powstał osad lub stały się mętne.
JAKI LEKÓW NIE WOLNO STOSOWAĆ PO TERMINIE WAŻNOŚCI?
W tym przypadku nie wolno przyjmować przeterminowanych leków o wąskim indeksie terapeutycznym.
Już niewielkie zmniejszenie działania leczniczego może wywołać poważne konsekwencje dla organizmu.
Do takich leków możemy zaliczyć:
- Insulina,
- Epinefryna,
- Digoksyna,
- Teofilina,
- Warfaryna,
- Nitrogliceryna,
- leki przeciwdrgawkowe,
- preparaty do leczenia chorób tarczycy,
- doustne środki antykoncepcyjne.
Pamiętajmy również o tym, że krople do oczu oraz antybiotyki są szczególnie wrażliwe na bakterie ze środowiska.
Jeżeli są zanieczyszczone to nie zadziałają, a wręcz przeciwnie – mogą zaszkodzić.
CO ZROBIĆ Z PRZETERMINOWANYMI LEKAMI?
Pamiętaj, aby przeterminowanych leków nie wyrzucać do kosza.
Leki są związkami chemicznymi, które mogą zagrozić środowisku.
Najlepiej przeglądnąć swój koszyczek z lekami i te które są przeterminowane przynieść do apteki.
Często w aptekach są wystawiane pojemniki z napisem „przeterminowane leki”.
Działanie leków po terminie jest dość skomplikowane i nie do końca przebadane.
Dlatego też, jeżeli zastanawiasz się czy możesz zażyć lek, którego termin ważności minął, to podpowiadamy – NIE MOŻESZ.
Lepiej dmuchać na zimne i nie ryzykować skutków ubocznych zażycia leków po terminie.
