Niektórzy nauczyciele mogą liczyć na finansowy bonus w postaci świadczenia kompensacyjnego i jednoczesnej pracy w szkole. Ale nie każdy może skorzystać z tej opcji. Wszystko zależy od jednego, kluczowego warunku. Sprawdź, czy Ciebie też to dotyczy.
Kompensówka – co to za świadczenie?
Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne to forma wcześniejszego odejścia z pracy, podobna do emerytury pomostowej. Przysługuje nauczycielom o odpowiednio długim stażu pracy. W 2025 roku z tego rozwiązania korzysta już ponad 10 tys. osób, a przeciętna miesięczna wypłata wynosi ok. 4170–4185 zł brutto.
To świadczenie jest wypłacane z budżetu państwa, nie z systemu emerytalnego ZUS.
Kto może otrzymać świadczenie kompensacyjne?
W 2025 roku nauczyciel otrzyma świadczenie, jeśli:
-
ma co najmniej 30 lat stażu pracy, w tym 20 lat w szkole/przedszkolu (minimum ½ etatu),
-
osiągnął wiek: 56 lat (kobieta) lub 61 lat (mężczyzna),
-
rozwiązał stosunek pracy na swój wniosek lub w dopuszczalnych ustawowo przypadkach.
Po odejściu z pracy nie wolno podejmować innego zatrudnienia ani prowadzić działalności gospodarczej – przynajmniej do czasu złożenia wniosku o świadczenie.
Nowe grupy nauczycieli objęte przepisami (od 1 września 2025)
Od września 2025 roku przepisy objęły znacznie szerszą grupę nauczycieli. O świadczenie mogą ubiegać się także osoby zatrudnione w:
-
bibliotekach pedagogicznych,
-
placówkach doskonalenia nauczycieli,
-
ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych i schroniskach,
-
centrach kształcenia zawodowego,
-
placówkach artystycznych,
-
kolegiach pracowników służb społecznych.
Do 4 marca 2026 – wyjątek pozwala dorabiać bez utraty świadczenia
Standardowo, nauczyciel pobierający kompensówkę nie może dalej pracować w szkole czy przedszkolu – nawet na ułamek etatu. Taki powrót do pracy oznacza natychmiastowe zawieszenie wypłat.
Ale! Do 4 marca 2026 r. obowiązuje wyjątek, wprowadzony ustawą pomocową dla obywateli Ukrainy. W określonych sytuacjach nauczyciel może dorabiać i jednocześnie pobierać świadczenie kompensacyjne.
Z jakiego powodu?
W wyniku wojny i napływu uczniów z Ukrainy wprowadzono odstępstwo od zasad. Zatrudnienie nauczycieli-pomocników oraz dodatkowych nauczycieli języka polskiego stało się koniecznością.
Kto może skorzystać z tego wyjątku?
Pod warunkiem legalnego pobytu ucznia z Ukrainy w danej szkole, z kompensówką może jednocześnie pracować:
-
nauczyciel języka polskiego,
-
nauczyciel prowadzący dodatkowe zajęcia z języka polskiego,
-
każdy inny nauczyciel, jeśli szkoła przyjęła chociaż jednego ucznia z Ukrainy,
-
osoba zatrudniona jako pomoc nauczyciela dla takich uczniów.
Ile wynosi kompensówka?
Dane z ZUS z 2025 roku pokazują, że przeciętne świadczenie wynosi:
-
4173,76 zł w sierpniu 2025,
-
4185,01 zł w lipcu 2025,
-
4176,33 zł w czerwcu 2025.
Wysokość świadczenia zależy od składek zgromadzonych w ZUS oraz tzw. średniego dalszego trwania życia.
Warto wiedzieć: ZUS udostępnia specjalny kalkulator, który pozwala oszacować prognozowaną wysokość kompensówki.
Wniosek i warunki – co trzeba spełnić?
Aby otrzymać świadczenie, trzeba:
-
rozwiązać wszystkie stosunki pracy, nie tylko ten nauczycielski,
-
spełnić wymogi wiekowe i stażowe,
-
złożyć odpowiedni wniosek do ZUS (formularz ENSK),
-
dołączyć komplet dokumentów (staż pracy, okresy składkowe, wynagrodzenia itp.).
Świadczenie zostaje przyznane od miesiąca złożenia wniosku, ale pod warunkiem, że spełnione są wszystkie kryteria.
Kiedy traci się prawo do świadczenia?
Świadczenie wygasa, gdy nauczyciel:
-
osiągnie powszechny wiek emerytalny (60 lat kobieta, 65 lat mężczyzna),
-
uzyska prawo do emerytury (np. wcześniejszej),
-
podejmie pracę w szkole – z wyjątkiem przypadków opisanych powyżej (do 4 marca 2026 r.).
Najważniejsze w skrócie:
-
Świadczenie kompensacyjne to „emerytura pomostowa” dla nauczycieli.
-
Od września 2025 r. więcej placówek daje prawo do kompensówki.
-
Zasadniczo nie można pracować i pobierać świadczenia – ale do marca 2026 r. jest wyjątek.
-
W niektórych przypadkach nauczyciele mogą mieć dwie wypłaty jednocześnie – ze szkoły i z ZUS.
-
Świadczenie wynosi średnio ponad 4000 zł brutto miesięcznie.