Grudzień 2025 zapowiada się wyjątkowo intensywnie dla branży handlowej – aż trzy niedziele handlowe mają dać Polakom więcej czasu na świąteczne zakupy. Ale zanim ruszymy z listą prezentów do galerii i dyskontów, warto wiedzieć, że nie wszystkie sklepy będą mogły w pełni skorzystać z tego przywileju. Powód? Nowelizacja przepisów, która znacząco ogranicza możliwość pracy w niedziele.
Nowe przepisy: pracownik tylko w dwie niedziele z trzech
Zgodnie z aktualnym brzmieniem ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta, trzy ostatnie niedziele przed Wigilią mogą być handlowe. Teoretycznie daje to możliwość otwarcia sklepów 8, 15 i 22 grudnia 2025 roku. W praktyce jednak, po wejściu w życie zmian legislacyjnych z grudnia 2024 roku, okazuje się, że pracownicy mogą być zatrudnieni przy handlu tylko w dwóch z tych trzech dni.
Dla wielu przedsiębiorców to poważny problem. Przepisy są jednoznaczne – żaden pracownik sklepu nie może być zobowiązany do pracy w więcej niż dwie z tych niedziel. Jeśli sklep nie ma wystarczającej liczby pracowników, może się okazać, że w jedną z handlowych niedziel... trzeba będzie zamknąć drzwi przed klientami.
Mniej ludzi do pracy = mniejsze zyski?
Sieci handlowe już biją na alarm – niedziele przedświąteczne generują ogromny ruch i często stanowią znaczącą część miesięcznych obrotów. Braki kadrowe, które są powszechnym problemem w branży handlowej, teraz mogą jeszcze bardziej uderzyć w zyski firm.
Sklepy z niewielką liczbą pracowników, szczególnie te osiedlowe i niezależne, będą zmuszone do dokładnego planowania grafików i podejmowania decyzji, które niedziele warto wykorzystać. Niektóre sieci już zapowiedziały, że rozważają zatrudnienie dodatkowych pracowników sezonowych, by uniknąć ograniczeń.
Co z wynagrodzeniem za pracę w niedzielę?
Zgodnie z przepisami, jeśli pracownik pracuje w niedzielę handlową, należy mu się inny dzień wolny od pracy – w ciągu sześciu dni przed lub po danej niedzieli. Jeżeli to niemożliwe, pracodawca ma czas na udzielenie wolnego do końca okresu rozliczeniowego.
A jeśli nie da się tego zrealizować? Wówczas pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości 100% stawki godzinowej za każdą przepracowaną godzinę. To dodatkowy koszt dla firm, które chcą utrzymać sklepy otwarte przez cały przedświąteczny okres.
Kontrole i sankcje – związkowcy nie śpią
Związki zawodowe już zapowiedziały, że będą monitorować sytuację w sklepach. Chodzi o przestrzeganie przepisów dotyczących ograniczeń pracy w niedziele, ale też o zapewnienie odpowiednich warunków pracy. Przedsiębiorcy muszą więc działać ostrożnie – niewłaściwe rozplanowanie grafików może skończyć się karami finansowymi.
Wigilia wolna od pracy – nowość w kalendarzu
Warto przypomnieć, że od 2025 roku Wigilia, czyli 24 grudnia, została ustawowo dniem wolnym od pracy. Oznacza to, że sklepy – nawet jeśli chciałyby maksymalnie wykorzystać świąteczny czas zakupowy – nie będą mogły prowadzić normalnej działalności. W praktyce tego dnia sprzedaż może prowadzić jedynie właściciel sklepu lub osoba współpracująca (np. członek rodziny).
Praca w Wigilię, podobnie jak w inne dni świąteczne, jest dozwolona wyłącznie w niektórych branżach, np. w gastronomii, transporcie czy służbach ratunkowych. Tam, gdzie praca jest konieczna z uwagi na specyfikę zawodu, również obowiązuje zasada rekompensaty – dzień wolny lub dodatek 100% do wynagrodzenia.
Dla klientów więcej czasu, dla firm więcej stresu
Choć z punktu widzenia klientów dodatkowe niedziele handlowe to wygoda i elastyczność, dla właścicieli sklepów oznaczają one konieczność manewrowania między przepisami, logistyką a budżetem.
Wielu z nas czeka na możliwość zrobienia zakupów w ostatniej chwili, jednak warto mieć na uwadze, że nie każdy sklep będzie otwarty w każdą handlową niedzielę – i nie z powodu lenistwa właściciela, lecz przez ograniczenia prawne.
Podsumowanie: Co warto zapamiętać?
-
W grudniu 2025 przypadają trzy niedziele handlowe: 8, 15 i 22 grudnia.
-
Pracownik może być zatrudniony tylko w dwie z tych trzech niedziel.
-
Sklepy mogą nie być otwarte w każdą handlową niedzielę, jeśli nie mają odpowiedniej obsady.
-
Za pracę w niedzielę przysługuje dzień wolny lub 100% dodatek do wynagrodzenia.
-
Wigilia 24 grudnia to dzień wolny od pracy – handel możliwy tylko w ograniczonym zakresie.
-
Pracodawcy muszą ściśle przestrzegać przepisów, by uniknąć kar.
-
Dla klientów to szansa na większy komfort zakupów, ale także konieczność wcześniejszego planowania.