Już wkrótce picie wody z kranu stanie się… bardziej przejrzyste – i to dosłownie. Polska dostosowuje przepisy do unijnej dyrektywy 2020/2184 w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Nowe regulacje mają nie tylko poprawić jakość wody pitnej, ale też zwiększyć przejrzystość informacji i ułatwić mieszkańcom kontrolę nad tym, co płynie z ich kranów.
💧 Dlaczego wprowadzono zmiany?
Nowe przepisy wynikają z obowiązku wdrożenia unijnej dyrektywy. Jej głównym celem jest:
-
poprawa jakości wody pitnej,
-
ograniczenie strat wody w sieciach,
-
lepsza ochrona zdrowia mieszkańców,
-
zwiększenie przejrzystości działań dostawców.
W skrócie – każdy mieszkaniec ma zyskać prawo do wiedzy o tym, jaka woda trafia do jego domu i ile faktycznie kosztuje.
📲 Jakie informacje trafią do mieszkańców?
Dostawcy wody (gminy lub przedsiębiorstwa wodociągowe) będą musieli co najmniej raz w roku udostępniać mieszkańcom czytelne informacje, np. na fakturze, w eBOK-u lub aplikacji. Mają to być dane takie jak:
-
roczne zużycie wody w gospodarstwie domowym,
-
porównanie ze średnią w podobnych gospodarstwach (jeśli technicznie możliwe),
-
koszt wody w przeliczeniu na jednostkę (zazwyczaj za 1 m³, czyli 1000 litrów), aby łatwiej porównać ją np. z wodą butelkowaną.
🌐 Dane dostępne online
Oprócz corocznych zestawień, na stronach internetowych dostawców będą publikowane aktualne informacje, m.in.:
-
jakość wody (zgodność z normami, ewentualne przekroczenia),
-
twardość i mineralizacja,
-
wyniki kontroli i oceny ryzyka,
-
zdarzenia niebezpieczne, np. awarie czy zanieczyszczenia,
-
straty wody w sieci (dla dużych dostawców).
To duży krok w stronę transparentności i lepszej komunikacji z odbiorcami.
🧪 Kto będzie badał wodę?
Za regularne oceny ryzyka i monitoring jakości wody odpowiadają dostawcy (gminy lub przedsiębiorstwa wod-kan).
-
pierwsze oceny mają być wykonane do połowy 2026 roku,
-
kolejne – co 6 lat, z możliwością aktualizacji, gdy zajdzie potrzeba.
Nadzór nad systemem zachowa Państwowa Inspekcja Sanitarna (Sanepid), która będzie kontrolować i reagować w razie nieprawidłowości.
🚰 Gminy muszą zapewnić dostęp do wody
Nowe przepisy nakładają także obowiązki dotyczące osób z ograniczonym dostępem do wody pitnej (np. osoby bezdomne, uchodźcy, mieszkańcy terenów wykluczonych wodociągowo). Gminy będą musiały zadbać, by każdy miał dostęp do bezpiecznej wody, np. przez:
-
montaż poidełek i zdrojów ulicznych,
-
ustawianie dystrybutorów lub cystern,
-
umożliwienie korzystania z alternatywnych źródeł wody.
🏢 Obowiązki dla budynków publicznych
Zarządcy szkół, urzędów, przychodni i innych budynków użyteczności publicznej będą zobowiązani do:
-
zapewnienia dostępu do wody pitnej dla użytkowników,
-
przeprowadzania oceny ryzyka w instalacjach wodnych co 6 lat.
🧾 Co zyskujesz jako mieszkaniec?
Dzięki nowym przepisom będziesz mieć większą kontrolę nad wodą, którą pijesz: ✅ dostęp do przejrzystych informacji o jakości i cenie, ✅ wiedzę o własnym zużyciu i możliwość porównań, ✅ prawo do bezpiecznej wody w przestrzeni publicznej, ✅ możliwość reagowania, gdy jakość wody budzi wątpliwości.
💬 Obawy samorządów
Samorządy zwracają uwagę, że:
-
utrzymanie wysokich standardów wymaga inwestycji w modernizację sieci i ujęć wody,
-
nowe obowiązki mogą oznaczać większe koszty organizacyjne,
-
brakuje jasnych źródeł finansowania.
Nie jest wykluczone, że w przyszłości ceny wody wzrosną, choć nie zapadły jeszcze żadne decyzje.
📅 Kiedy zmiany wejdą w życie?
Projekt ustawy przeszedł już przez Sejm i trafił do Senatu. Zgodnie z planami, większość przepisów zacznie obowiązywać w 2026 roku, choć niektóre obowiązki informacyjne mogą zostać wdrożone wcześniej.
✅ Podsumowanie
-
Nowe przepisy zwiększą przejrzystość i jakość informacji o wodzie pitnej.
-
Dostawcy będą musieli raportować zużycie, koszty i jakość wody.
-
Gminy i zarządcy budynków publicznych muszą zapewnić dostęp do bezpiecznej wody.
-
Samorządy obawiają się kosztów, co może przełożyć się na przyszłe ceny.