Co roku w Polsce Policja rejestruje około 13 tysięcy zgłoszeń zaginięć. Za każdą liczbą kryje się konkretna historia i rodzina, która czeka na powrót bliskiej osoby. 30 sierpnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pamięci Osób Zaginionych – to moment, by przypomnieć o tych, którzy zniknęli, i o potrzebie wspólnych działań.
Skąd się wzięło to święto?
Data 30 sierpnia została wybrana jako symboliczny dzień pamięci ofiar wymuszonych zaginięć – praktyki znanej szczególnie z czasów dyktatur w Ameryce Łacińskiej. W 2010 roku ONZ ogłosiła Międzynarodowy Dzień Ofiar Wymuszonych Zaginięć, nadając mu globalny wymiar. Dziś ma on przypominać o:
-
osobach zaginionych w czasie wojen,
-
ofiarach handlu ludźmi,
-
osobach w kryzysie psychicznym, które opuściły dom,
-
rodzinach wciąż szukających odpowiedzi.
Zaginięcia w Polsce – fakty
Według danych Komendy Głównej Policji, w naszym kraju co roku odnotowuje się średnio ok. 13 000 zgłoszeń zaginięć.
Najczęściej dotyczą one:
-
osób dorosłych,
-
nieletnich (ok. 2 tys. przypadków rocznie),
-
seniorów powyżej 65. roku życia.
Wielu zaginionych odnajduje się w ciągu pierwszych dni od zgłoszenia, jednak każda godzina oczekiwania jest dla rodzin ogromnym obciążeniem emocjonalnym.
Dlaczego ludzie znikają?
Powody zaginięć są bardzo różne. Należą do nich m.in.:
-
choroby psychiczne i kryzysy emocjonalne,
-
przemoc domowa i ucieczki z domu,
-
działania przestępcze i handel ludźmi,
-
konflikty zbrojne i migracje,
-
wypadki oraz trudne warunki pogodowe.
Zmiany w prawie – nowe zasady poszukiwań od 15 sierpnia 2025
Od 15 sierpnia 2025 r. obowiązuje Zarządzenie nr 25 Komendanta Głównego Policji, które uprościło procedury i ma przyspieszyć reakcję służb.
Najważniejsze zmiany:
-
Dwa poziomy poszukiwań zamiast trzech:
-
Poziom I – natychmiastowe działania w przypadku bezpośredniego zagrożenia życia, zdrowia lub wolności (np. dzieci do 10 lat, osoby starsze, chore, z niepełnosprawnościami).
-
Poziom II – pozostałe przypadki, gdzie nie występuje bezpośrednie zagrożenie.
-
-
Dzieci do 10 lat zawsze traktowane są jako przypadki poziomu I.
-
Młodzież 11–17 lat – klasyfikacja zależy od oceny ryzyka (np. przemoc, uzależnienia, zamiar samobójczy, warunki pogodowe).
-
Wprowadzono też obowiązek sporządzenia raportu po 7 dniach, jeśli osoba zaginiona nie została odnaleziona.
Kto pomaga?
W Polsce i na świecie działają organizacje wspierające rodziny i wspomagające poszukiwania:
-
Fundacja ITAKA – całodobowa infolinia i baza zaginionych,
-
Polski Czerwony Krzyż – pomoc rodzinom rozdzielonym migracją lub wojną,
-
Amnesty International – monitorowanie przypadków wymuszonych zaginięć.
Jak możesz pomóc?
-
Udostępniaj komunikaty o zaginięciach w mediach społecznościowych.
-
Miej w telefonie kontakt ICE – ułatwia identyfikację w nagłych sytuacjach.
-
Zostań wolontariuszem, wspieraj sztaby poszukiwawcze.
-
Wpłacaj darowizny na organizacje prowadzące bazy danych i infolinie.
-
Rozmawiaj z dziećmi o bezpieczeństwie – w sieci i poza nią.
Dlaczego to ważne?
Jak podkreślają policjanci: czas i milczenie są największym wrogiem skutecznych poszukiwań. Im szybciej reaguje społeczeństwo i służby, tym większa szansa na szczęśliwy finał.
📌 Międzynarodowy Dzień Pamięci Osób Zaginionych to nie tylko refleksja, ale też wezwanie do działania. Dzięki zmianom w prawie, zaangażowaniu organizacji i świadomości społecznej, możemy wspólnie zmniejszyć liczbę rodzin żyjących w niepewności.