Dla tysięcy emerytów w Polsce nadchodzą ważne zmiany. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy, który może otworzyć drogę do korzystniejszego przeliczenia świadczeń dla wybranych roczników. To efekt wyroków Trybunału Konstytucyjnego, które podważyły dotychczasowe zasady pomniejszania emerytur. Kto skorzysta na nowym rozwiązaniu?
Będzie ponowne przeliczanie emerytur
Nowe przepisy mają na celu ponowne ustalenie wysokości emerytur dla osób, które w przeszłości przeszły na wcześniejszą emeryturę, a następnie złożyły wniosek o tzw. emeryturę powszechną. Dotychczasowe zasady przewidywały pomniejszenie emerytury o sumę wcześniej wypłaconych świadczeń, co w praktyce oznaczało niższe comiesięczne wypłaty.
Te osoby mogą być pokrzywdzone
Problem rozpoczął się od skargi kobiet z rocznika 1953. W 2019 roku Trybunał Konstytucyjny uznał za niekonstytucyjny przepis, który pozwalał na pomniejszanie świadczenia powszechnego o pobrane wcześniej emerytury. TK wskazał, że osoby te nie mogły przewidzieć negatywnych skutków wcześniejszego przejścia na emeryturę, gdyż nie było wtedy jasne, że ich świadczenia będą później obniżone.
Już jest projekt ustawy
Rząd przedstawił już gotowy projekt ustawy dotyczący ponownego przeliczenia emerytur dla części osób, które w przeszłości skorzystały z wcześniejszej emerytury. Nowe przepisy zostały opublikowane na stronie Rządowego Centrum Legislacji i przygotowane przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Ustawa ma na celu uregulowanie sytuacji prawnej i finansowej tysięcy Polaków, których świadczenia zostały pomniejszone o kwoty już wypłaconych wcześniejszych emerytur. Projekt jest odpowiedzią na wyroki Trybunału Konstytucyjnego i zakłada korzystniejsze zasady ustalania wysokości emerytur, bez stosowania dotychczasowego mechanizmu pomniejszającego.
Kto będzie miał ponownie przeliczaną emeryturę?
Projekt skierowany jest do osób, które:
1. złożyły wniosek o wcześniejszą emeryturę przed 6 czerwca 2012 r.,
2. urodziły się w określonych latach:
- mężczyźni: roczniki 1949–1952 oraz 1954,
- kobiety: roczniki 1954–1959.
Jak będzie wyglądać nowe przeliczenie?
Ministerstwo zaproponowało, aby ponowne obliczenie emerytury obejmowało kilka istotnych zmian:
-
Brak pomniejszenia świadczenia o sumę pobranych wcześniej emerytur.
-
Ustalenie wysokości emerytury na moment złożenia wniosku o emeryturę powszechną.
-
Brak waloryzacji kapitału za okres pobierania wcześniejszej emerytury (do czasu osiągnięcia wieku emerytalnego).
-
Doliczenie wszystkich waloryzacji przeprowadzonych od momentu przyznania emerytury powszechnej aż do teraz.
Co trzeba będzie zrobić?
Po wejściu ustawy w życie, osoby zainteresowane przeliczeniem emerytury będą musiały:
-
złożyć wniosek do ZUS,
-
dołączyć wymagane dokumenty potwierdzające wcześniejsze i aktualne świadczenia,
-
poczekać na ponowne wyliczenie świadczenia przez ZUS.
Nowa wysokość emerytury zacznie obowiązywać od miesiąca złożenia wniosku.
Kto skorzysta?
Nowe przepisy mogą być bardzo korzystne dla osób, które:
-
nadal otrzymują wcześniejszą emeryturę i nie przeszły na powszechną,
-
już pobierają powszechną emeryturę, ale została ona obniżona ze względu na wcześniejsze świadczenia.
Nowe przepisy dla 67 tys. osób
Szacuje się, że na nowych zasadach może skorzystać około 67 tysięcy osób. To głównie osoby, które w latach 2009–2012 przechodziły na wcześniejszą emeryturę, a ich świadczenia powszechne zostały później obniżone.
To grupa, która przez wiele lat otrzymywała niższe emerytury i nie miała możliwości zmiany tej sytuacji – aż do teraz.
Ustawa już od czerwca 2026
Zgodnie z założeniami projektu, ustawa ma wejść w życie 1 czerwca 2026 roku. To oznacza, że osoby uprawnione będą mogły rozpocząć procedurę przeliczenia świadczenia za niespełna rok.
źródło: legislacja.gov.pl