Polska starzeje się w szybkim tempie – już dziś ponad 26% mieszkańców to osoby powyżej 60. roku życia. W obliczu tej zmiany rząd przygotował nowe rozwiązanie, które może znacząco poprawić jakość życia seniorów. Projekt ustawy o tzw. najmie senioralnym zakłada, że osoby starsze będą mogły zamieszkać w lokalu komunalnym, niezależnie od dochodu czy posiadania własnego mieszkania.
Nowy program dla seniorów - najem senioralny
Najem senioralny to nowe podejście do mieszkań komunalnych. Do tej pory lokale od gminy trafiały głównie do osób bez prawa własności i o niskich dochodach. Nowy system ma być dostępny dla każdego seniora, którego obecne mieszkanie nie spełnia podstawowych warunków funkcjonowania.
Jak będzie działać?
-
Senior wynajmuje swoje mieszkanie gminie.
-
W zamian otrzymuje lokal gminny dostosowany do jego potrzeb.
-
Zachowuje prawo własności – mieszkanie nie przepada, może wrócić do właściciela.
-
Po śmierci seniora mieszkanie staje się częścią spadku.
-
Senior nie traci niezależności – nie trafia do domu opieki, lecz zyskuje nowe warunki życia.
Program bez kryterium dochodowego
Nowy projekt rządowy to nie pomoc finansowa, ale wsparcie w codziennym funkcjonowaniu. Seniorzy często mieszkają w blokach bez wind, z wysokimi progami, stromymi schodami czy nieprzystosowanymi łazienkami. W takich warunkach nawet proste czynności mogą być utrudnione.
Główne założenia najmu senioralnego:
-
umożliwienie zamieszkania w lokalu bez barier architektonicznych,
-
wspieranie samodzielności i niezależności seniorów,
-
przeciwdziałanie samotności i izolacji społecznej,
-
brak kryterium dochodowego – liczy się potrzeba, nie stan majątkowy,
-
zachowanie własnego mieszkania – senior nie musi go sprzedawać ani oddawać.
Kto będzie mógł skorzystać?
Zgodnie z planem, program ma objąć wszystkich seniorów w Polsce – niezależnie od ich sytuacji finansowej czy mieszkaniowej.
Dla kogo najem senioralny?
-
osób po 60. roku życia,
-
osób mających własne mieszkania, ale niedostosowane do ich potrzeb,
-
osób mieszkających samotnie lub z ograniczoną sprawnością,
-
seniorów niekwalifikujących się do mieszkań komunalnych w dotychczasowej formule.
Mieszkanie pozostaje własnością
To, co wyróżnia najem senioralny, to elastyczność i bezpieczeństwo prawne. Osoba starsza nie musi zrzekać się swojego majątku, nie traci własności – co często bywało przeszkodą w poprzednich programach wsparcia mieszkaniowego.
Bezpieczeństwo dla seniora:
-
Mieszkanie pozostaje jego własnością.
-
Nie musi się obawiać o przyszłość – lokal można odzyskać po zakończeniu umowy.
-
W przypadku śmierci – dziedziczenie odbywa się normalnie.
-
Brak obowiązku sprzedaży mieszkania czy jego przekazywania na rzecz gminy.
Na parterze lub z windą
Realizacja projektu będzie zależeć głównie od gmin, które posiadają zasoby komunalne. To one będą odpowiadać za udostępnienie mieszkań przystosowanych do potrzeb seniorów – m.in. z:
-
windami lub na parterze,
-
bez progów i barier architektonicznych,
-
z łazienkami dostosowanymi do osób o ograniczonej mobilności,
-
z możliwością dostępu do opieki środowiskowej lub sąsiedzkiej.
Najem senioralny jeszcze 2025 roku?
Projekt jest koordynowany przez Ministerstwo ds. Polityki Senioralnej, a za jego wdrożenie odpowiada minister Marzena Okła-Drewnowicz.
Obecnie trwają prace legislacyjne nad projektem. Przyjęcie ustawy przez Radę Ministrów planowane jest na II kwartał 2025 roku. Oznacza to, że pierwsze gminy mogą zacząć wdrażać program jeszcze przed końcem 2025 roku.
Choć projekt ustawy jeszcze nie wszedł w życie, warto śledzić postępy i kontaktować się z lokalnym urzędem gminy, by uzyskać informacje o planach wdrożenia najmu senioralnego na swoim terenie.
Dla wielu seniorów może to być najważniejsza zmiana mieszkaniowa w życiu, dająca więcej swobody niż standardowa pomoc instytucjonalna.
Nowy program najmu dla prawie 10 mln osób
W Polsce mieszka obecnie około 9,9 miliona osób, które ukończyły 60. rok życia – oznacza to, że seniorzy stanowią już ponad 26% całego społeczeństwa. To bardzo wyraźny sygnał, że nasze społeczeństwo dynamicznie się starzeje.
Dla porównania – jeszcze dekadę temu odsetek ten był znacznie niższy, a prognozy demograficzne wskazują, że do 2050 roku osoby powyżej 60. roku życia mogą stanowić nawet 40% ludności Polski. Taka zmiana struktury wieku społeczeństwa wymaga odpowiedzi ze strony państwa, zwłaszcza w obszarach takich jak opieka zdrowotna, polityka mieszkaniowa czy dostępność usług wspierających niezależne życie w starszym wieku.