Rada ds. monitorowania i wdrażania reformy edukacji, działająca przy Instytucie Badań Edukacyjnych, ogłosiła przełomowe zmiany w systemie nauczania. Kluczowym elementem reformy jest wprowadzenie trzyetapowego podziału edukacji w szkołach podstawowych. To jednak dopiero początek szeroko zakrojonych zmian, które mają na celu modernizację polskiego systemu oświaty.
Jednogłośna decyzja ekspertów
Jak poinformował rzecznik prasowy Instytutu Badań Edukacyjnych, Kamil Szwarbuła, w czwartek Rada przyjęła stanowisko dotyczące nowego sposobu konstruowania podstaw programowych. Decyzja zapadła niemal jednogłośnie – tylko trzy osoby wstrzymały się od głosu, a nikt nie był przeciwny.
Wicedyrektor Instytutu Badań Edukacyjnych, Tomasz Gajderowicz, podkreślił wagę tej decyzji:
"To jest naprawdę wielka rzecz w edukacji. Rada do Spraw Monitorowania Wdrażania Reformy Oświaty, w której uczestniczą różne środowiska, które zwykle się ze sobą kłócą, dzisiaj praktycznie jednogłośnie przyjęła stanowisko w sprawie zmiany formatu zapisu podstawy programowej".
Ekspert dodał również, że nowe rozwiązania mają fundamentalne znaczenie dla nauczycieli i podręczników, ponieważ określają, czego i jak powinno się uczyć w polskich szkołach.
Nowe podejście do podstawy programowej
Zgodnie z przyjętymi rekomendacjami, podstawa programowa ma zostać dostosowana do nowoczesnych standardów nauczania. Zmiany koncentrują się na kilku kluczowych aspektach:
- rozwijaniu kompetencji społecznych i osobistych uczniów,
- wprowadzeniu kategorii "doświadczenia edukacyjne", pomagających w przyswajaniu wiedzy,
- traktowaniu podstawy programowej dla przedszkoli jako punktu wyjścia dla edukacji szkolnej,
- zapewnieniu spójności wymagań na różnych etapach nauki,
- opracowaniu jasnych wytycznych dotyczących poziomu szczegółowości wymagań.
Nowa podstawa programowa ma również umożliwiać bardziej elastyczne podejście do planowania lekcji przez nauczycieli oraz ułatwiać ocenę materiałów dydaktycznych.
Trzy etapy edukacyjne – nowa organizacja nauczania
Eksperci zaproponowali nowy model trzystopniowego podziału edukacji podstawowej:
- etap I – klasy I–III
- etap II – klasy IV–VI
- etap III – klasy VII–VIII
Taki podział ma zapewnić bardziej spójne przejścia między poziomami edukacji, a także lepiej dostosować programy nauczania do możliwości i potrzeb uczniów na różnych etapach rozwoju.
Dodatkowo Rada ds. reformy edukacji zaleca, aby system oceniania został uregulowany osobnym rozporządzeniem, zamiast być częścią podstawy programowej.
Nowa podstawa programowa od 2026 roku
Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło, że nowa podstawa programowa zacznie obowiązywać od 1 września 2026 roku. Reforma obejmie zarówno sposób kształcenia, jak i organizację nauczania, a jej głównym celem jest dostosowanie systemu edukacji do dynamicznie zmieniających się potrzeb uczniów oraz wymagań rynku pracy. Prace nad reformą rozpoczęły się już wiosną 2024 roku, kiedy to MEN zleciło Instytutowi Badań Edukacyjnych opracowanie profilu absolwenta – dokumentu określającego kluczowe kompetencje, wiedzę i umiejętności, które powinien posiadać uczeń kończący szkołę podstawową.
Modernizacja systemu edukacji
Według zapowiedzi wiceministry edukacji Katarzyny Lubnauer, do czerwca 2025 roku zostanie opracowana nowa podstawa programowa dla szkół podstawowych. Następnie rząd rozpocznie prace nad zmianami w edukacji na poziomie szkół ponadpodstawowych. Cała reforma ma na celu modernizację i uproszczenie systemu nauczania, aby skuteczniej przygotowywać uczniów zarówno do dalszej edukacji, jak i do wymagań rynku pracy.
