Z roku na rok w Polsce maleje liczba par decydujących się na zawarcie sakramentu małżeństwa w Kościele katolickim. Zjawisko to dotyka również osób identyfikujących się jako wierzący katolicy, co wywołuje liczne dyskusje na temat przyczyn takiej decyzji. Jakie zmiany w społeczeństwie wpływają na te wybory i jakie konsekwencje niesie za sobą spadek liczby ślubów kościelnych?
Statystyki, które mówią same za siebie
Według danych cytowanych przez „Gazetę Wyborczą”, w 2023 roku w Polsce zawarto zaledwie 77,2 tys. małżeństw sakramentalnych, podczas gdy jeszcze w 2019 roku liczba ta wynosiła 125 tys. Największy spadek zanotowano w diecezji toruńskiej, gdzie zawarto tylko 564 małżeństwa, podczas gdy diecezja krakowska odnotowała ich najwięcej – 4999.
Jeszcze dekadę temu ponad 70% zawieranych w Polsce małżeństw miało charakter katolicki. W 2023 roku odsetek ten spadł do zaledwie 52,9%. W ciągu ostatnich dziewięciu lat liczba sakramentów małżeństwa zmniejszyła się aż o 55 tys. To wyraźny sygnał zmieniających się preferencji młodych Polaków.
„Kościół nie jest autorytetem”
Zmniejszone zainteresowanie ślubami kościelnymi wynika w dużej mierze z postępującej laicyzacji społeczeństwa. Jak podkreśla Marta, cytowana przez „Gazetę Wyborczą”:
„Obydwoje z mężem jesteśmy praktykującymi katolikami, osobami głęboko wierzącymi, które przyjęły sakrament małżeństwa, ale nasza córka – ochrzczona, po bierzmowaniu – odeszła od Kościoła katolickiego (...) Dla niej Kościół nie jest autorytetem i jeśli zdecyduje się kiedyś na ślub, to na pewno nie będzie to katolicki sakrament małżeństwa.”
Opinie takie jak ta odzwierciedlają szerszy trend w społeczeństwie. Młodsze pokolenie, choć wychowane w tradycji katolickiej, coraz częściej wybiera świeckie ceremonie ślubne, które są bardziej zgodne z ich przekonaniami.
Dlaczego młodzi rezygnują z sakramentu małżeństwa?
Zmiana ta jest wynikiem wielu czynników, do których zaliczyć możemy:
-
Rosnące koszty ceremonii – organizacja ślubu kościelnego wiąże się z wysokimi wydatkami, które dla wielu par są barierą nie do pokonania. Młodzi wybierają prostsze i tańsze śluby cywilne.
-
Zawiłe formalności – przygotowanie do sakramentu małżeństwa wymaga spełnienia licznych wymogów, takich jak nauki przedmałżeńskie czy dostarczenie odpowiedniej dokumentacji, co dla wielu osób bywa zniechęcające.
-
Zmiana wartości społecznych – współczesne społeczeństwo coraz rzadziej kieruje się tradycyjnymi normami religijnymi. Młode pokolenie stawia na indywidualizm i zgodność z własnymi przekonaniami.
-
Postępująca laicyzacja – rośnie liczba osób niepraktykujących, jak również niewierzących, a Kościół katolicki ma coraz mniejszy wpływ na życie społeczne i kulturalne.
Czy Kościół zmieni swoje podejście?
W obliczu spadającej liczby ślubów sakramentalnych Kościół katolicki staje przed wyzwaniem dostosowania swojej oferty do zmieniających się potrzeb wiernych. Niewykluczone, że konieczne będzie uproszczenie formalności czy wprowadzenie bardziej przystępnych rozwiązań finansowych, aby zachęcić młode pary do wyboru ceremonii kościelnych.
Jedno jest pewne – obecne dane wskazują na głęboką transformację w podejściu Polaków do tradycyjnych form zawierania małżeństw. W przyszłości śluby kościelne mogą stać się zjawiskiem marginalnym, jeśli Kościół nie podejmie zdecydowanych kroków, aby odwrócić ten trend.
