W Polsce abonament RTV od lat budzi kontrowersje. Obecnie wynosi 27,30 zł za telewizor i 8,70 zł za radio, co w skali roku daje ponad 320 zł. Wielu Polaków unika płacenia tej opłaty, omijając konieczność rejestracji odbiorników. To sprawia, że abonament RTV jest mało skutecznym źródłem finansowania mediów publicznych. W odpowiedzi na ten problem pojawił się pomysł wprowadzenia nowej opłaty, która miałaby zastąpić dotychczasowy system.
Różnica między abonament RTV a opłatą audiowizualną
Nowa propozycja zakłada zastąpienie abonamentu RTV opłatą audiowizualną. W przeciwieństwie do abonamentu, który jest płatny co miesiąc za posiadanie konkretnego urządzenia, opłata audiowizualna byłaby naliczana raz do roku i obejmowałaby wszystkich domowników w wieku od 26 do 75 lat. Zakłada się, że opłata ta wyniesie 108 zł na osobę rocznie i byłaby doliczana przy rozliczeniu podatkowym PIT.
Szacunkowe koszty opłaty audiowizualnej
Opłata audiowizualna na poziomie 108 zł rocznie może na pierwszy rzut oka wydawać się niższa niż abonament RTV. Jednakże różnica polega na tym, że nowa opłata obejmowałaby każdą dorosłą osobę w gospodarstwie domowym. Dla czteroosobowej rodziny, w której każdy domownik mieści się w przedziale wiekowym 26-75 lat, roczny koszt wyniesie aż 432 zł. W porównaniu z dotychczasowym abonamentem RTV, jest to kwota o około 100 zł wyższa.
Skąd pomysł na zmianę systemu opłat?
Istotnym problemem abonamentu RTV jest jego mała efektywność – wiele osób omija obowiązek, unikając rejestracji odbiorników. Nowa opłata audiowizualna, wliczana w rozliczenie PIT, mogłaby zminimalizować unikanie płatności. Dzięki temu wsparcie finansowe dla mediów publicznych byłoby bardziej skuteczne i sprawiedliwie rozłożone na wszystkich dorosłych obywateli.
Perspektywy wprowadzenia opłaty audiowizualnej
Mimo że pomysł zastąpienia abonamentu RTV opłatą audiowizualną pojawił się już w marcu, wciąż nie został wprowadzony w życie. Z kolei w maju Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji ogłosiła, że stawki abonamentu RTV na rok 2025 pozostaną bez zmian. To oznacza, że opłata audiowizualna raczej nie wejdzie w życie w najbliższym czasie. Na razie więc pozostaje obowiązek płacenia dotychczasowego abonamentu.
Opłata audiowizualna a przyszłość mediów publicznych
Nowy model finansowania mediów publicznych poprzez opłatę audiowizualną ma na celu stworzenie stabilniejszego źródła dochodów, niezależnego od liczby zarejestrowanych urządzeń. Jeśli rozwiązanie to wejdzie w życie, może przyczynić się do poprawy finansowania mediów publicznych i zapewnienia ich niezależności. Niemniej jednak, wyższe koszty dla niektórych gospodarstw domowych mogą wywołać sprzeciw społeczeństwa, co może wpłynąć na dalsze losy tego projektu.
