Najnowsze badania opublikowane w prestiżowym piśmie JAMA pokazują, że zaburzenia psychiczne mogą przenosić się wśród młodzieży niczym wirusy. Nie chodzi tu oczywiście o to, że choroby takie jak depresja czy lęk są dosłownie zaraźliwe. Chodzi o to, że negatywne wzorce emocjonalne i zachowania mogą wpływać na rówieśników w bardzo zaskakujący sposób.
Depresja zaraża? Jak to działa?
Badacze przeanalizowali dane ponad 700 tysięcy młodych osób w Finlandii i odkryli, że posiadanie kolegi z klasy z diagnozą zaburzenia psychicznego zwiększa ryzyko, że inni uczniowie również doświadczą podobnych problemów w przyszłości. Co ciekawe, ryzyko to rośnie, jeśli więcej niż jedna osoba w klasie zmaga się z problemami psychicznymi.
Wpływ rówieśników: więcej niż się wydaje
Według wyników badania, największe ryzyko „zarażenia” się zaburzeniami psychicznymi występuje w przypadku depresji, zaburzeń lękowych i zaburzeń odżywiania. Młodzież, która spędza dużo czasu z osobami cierpiącymi na takie problemy, jest bardziej narażona na rozwinięcie podobnych objawów.
Szkoła - nie tylko nauka, ale i emocje
W kontekście badań ważne jest to, że szkoła odgrywa kluczową rolę jako miejsce, gdzie młodzi ludzie budują swoje sieci społeczne. Jak się okazuje, to właśnie te sieci mogą stać się źródłem problemów zdrowotnych. Uczniowie nie wybierają swoich kolegów z klasy, a jednak ich zachowania i emocje mają ogromny wpływ na zdrowie psychiczne całej grupy.
Normy społeczne i „zaraźliwe” zachowania
Jednym z mechanizmów, które mogą tłumaczyć to zjawisko, jest normalizacja problemów psychicznych. Kiedy uczniowie widzą, że ich rówieśnicy otwarcie mówią o swoich problemach i szukają pomocy, sami mogą czuć się bardziej komfortowo z identyfikowaniem własnych trudności. To zjawisko może mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki.
Jakie są konsekwencje dla zdrowia młodzieży?
Wyniki badań wskazują, że nie można lekceważyć wpływu rówieśników na zdrowie psychiczne młodzieży. Problemy jednej osoby mogą wywoływać lawinę trudności wśród innych. Dlatego ważne jest, aby szkoły i rodzice byli świadomi tego zjawiska i odpowiednio wspierali młodzież w radzeniu sobie z wyzwaniami emocjonalnymi.
Czy można temu zapobiec?
Jak twierdzą naukowcy, kluczem do zmniejszenia ryzyka „zarażenia” się zaburzeniami psychicznymi może być edukacja i promowanie zdrowych relacji wśród młodzieży. Kampanie społeczne, warsztaty i programy wsparcia mogą pomóc młodym ludziom lepiej radzić sobie z emocjami i rozpoznawać wczesne objawy problemów psychicznych.
Co dalej? Potrzebne dalsze badania
Choć wyniki badań są jednoznaczne, naukowcy podkreślają, że potrzeba jeszcze wielu badań, aby zrozumieć, w jaki sposób zaburzenia psychiczne mogą być „zaraźliwe” i jakie mechanizmy za tym stoją. Niemniej jednak już teraz wiadomo, że zdrowie psychiczne młodzieży to temat, który wymaga naszej szczególnej uwagi.
Podsumowanie: Nie lekceważmy wpływu rówieśników
To, co dzieje się w szkołach, nie ogranicza się tylko do zdobywania wiedzy. Rówieśnicy mają ogromny wpływ na siebie nawzajem, a ich zdrowie psychiczne jest ze sobą ściśle powiązane. Zrozumienie tego zjawiska może pomóc w lepszym wsparciu młodzieży i zapobieganiu problemom psychicznym na większą skalę.
Pamiętajmy: Dbajmy o siebie nawzajem!
Choć badania mogą wydawać się niepokojące, to świadomość tych mechanizmów daje nam możliwość lepszego wsparcia młodych ludzi. Dbajmy o siebie i o innych, a przede wszystkim rozmawiajmy otwarcie o problemach, które nas dotykają.
