Program „Aktywny Rodzic 2024”, który wchodzi w życie 1 października 2024 r., ma na celu wsparcie rodziców i opiekunów dzieci do lat 3. W ramach programu można otrzymać jedno z trzech świadczeń: Aktywnie w Domu, Aktywnie w Żłobku oraz Aktywni Rodzice w Pracy (tzw. babciowe). Kwoty świadczeń wynoszą odpowiednio 500, 1500 lub 1900 zł miesięcznie, w zależności od wybranego wariantu.
Świadczenie „Aktywnie w Domu”
„Aktywnie w Domu” to świadczenie przyznawane na każde dziecko w wieku od 12 do 35 miesięcy. Oto najważniejsze informacje:
- Wysokość świadczenia: 500 zł miesięcznie na każde dziecko.
- Dla kogo: Przysługuje rodzicom lub opiekunom faktycznym dziecka, którzy z nim zamieszkują i je utrzymują.
- W przypadku opieki naprzemiennej: Świadczenie dzieli się po równo między rodziców, czyli 250 zł na każdego rodzica.
- Ograniczenia: Nie przysługuje, jeśli rodzic skorzystał już z pełnej kwoty Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego (RKO) w wysokości 12 tys. zł, nawet jeśli dziecko nie ukończyło jeszcze 35 miesiąca życia.
Świadczenie „Aktywnie w Żłobku”
„Aktywnie w Żłobku” to świadczenie mające na celu wsparcie rodziców w pokryciu kosztów opieki nad dzieckiem w instytucjach takich jak żłobki. Kluczowe informacje:
- Wysokość świadczenia: 1500 zł miesięcznie (1900 zł dla dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności).
- Dla kogo: Przeznaczone na pokrycie kosztów opieki nad dzieckiem w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna.
- W przypadku opieki naprzemiennej: Świadczenie dzieli się po równo między rodziców.
- Limit opłat: Jeśli koszt opieki jest niższy niż 1500 zł, świadczenie będzie odpowiednio obniżone.
- Wykluczenia: Ustawa przewiduje limit opłaty za pobyt dziecka w tych placówkach, który do 31 marca 2025 r. wynosi 2200 zł. Jeśli placówka jest droższa, świadczenie nie przysługuje.
Świadczenie „Aktywni Rodzice w Pracy”
„Aktywni Rodzice w Pracy” to świadczenie przeznaczone dla rodziców aktywnych zawodowo. Oto szczegóły:
- Wysokość świadczenia: 1500 zł miesięcznie na każde dziecko (1900 zł dla dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności).
- Dla kogo: Przysługuje rodzicom, którzy są aktywni zawodowo i zamieszkują oraz utrzymują dziecko.
- Przykłady aktywności zawodowej: pracownik etatowy, zleceniobiorca, osoba prowadząca działalność gospodarczą, rolnik, funkcjonariusz służb mundurowych.
- Wymagania: Ustawa określa minimalny poziom przychodów, który należy osiągnąć, aby kwalifikować się do świadczenia.
- W przypadku opieki naprzemiennej: Świadczenie dzieli się po równo między rodziców.
- Wykluczenia: Dziecko uczęszczające do żłobka nie kwalifikuje się do tego świadczenia. W takim przypadku należy wnioskować o „Aktywnie w Żłobku”.
Jak Złożyć Wniosek?
Wnioski o świadczenia w ramach programu „Aktywny Rodzic” można składać od 1 października 2024 r. za pośrednictwem PUE ZUS, portalu Emp@tia lub bankowości elektronicznej.
- Świadczenie „Aktywnie w Domu” oraz „Aktywni Rodzice w Pracy” można wnioskować od 12 miesiąca życia dziecka.
- Świadczenie „Aktywnie w Żłobku” można wnioskować najwcześniej w dniu, w którym dziecko zaczyna uczęszczać do żłobka, klubu dziecięcego lub trafia pod opiekę dziennego opiekuna. Złożenie wniosku w ciągu 2 miesięcy od tego dnia zapewnia prawo do świadczenia od daty rozpoczęcia uczęszczania dziecka. Jeśli wniosek zostanie złożony w ciągu 3 miesięcy od wejścia ustawy w życie (czyli do 31 grudnia 2024 r.), świadczenie będzie przysługiwać od początku października.
Podstawy Prawne i Zmiany w RKO
Program „Aktywny Rodzic” zastępuje dotychczasowy Rodzinny Kapitał Opiekuńczy (RKO). Nowe świadczenie „Aktywnie w Domu” wynosi 500 zł miesięcznie, co po dwóch latach (od 12 do 35 miesiąca życia dziecka) daje łącznie 12 tys. zł – dokładnie tyle, ile wynosił RKO. Główna zmiana polega na tym, że świadczenie przysługuje już od pierwszego dziecka w rodzinie, bez względu na dochody rodziny.
Podstawą prawną programu jest Ustawa z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka („Aktywny Rodzic”), która wejdzie w życie 1 października 2024 r.
Program „Aktywny Rodzic” to nowa forma wsparcia dla rodzin, która ma na celu ułatwienie rodzicom godzenia pracy zawodowej z opieką nad dzieckiem. Dzięki różnym wariantom świadczeń, rodzice mogą wybrać opcję najlepiej odpowiadającą ich potrzebom.
