Główny Inspektor Farmaceutyczny wydał decyzję nr 13/WS/2024 dotyczącą wstrzymania obrotu produktem leczniczym Atofab (Atomoxetinum) na terenie całego kraju. Decyzja ta została podjęta na podstawie art. 121 ust. 1 i 2 oraz art. 108 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne oraz art. 104 § 1 i 2 i art. 108 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego.
Powody wstrzymania obrotu
Decyzja dotyczy dwóch serii produktu Atofab (Atomoxetinum) w postaci twardych kapsułek:
- Seria numer: E01580, termin ważności 30.04.2025 r., dawka 25 mg, opakowanie 28 kapsułek, GTIN 09008732012224
- Seria numer: F06874, termin ważności 30.04.2025 r., dawka 40 mg, opakowanie 28 kapsułek, GTIN 09008732012231
Podmiotem odpowiedzialnym za produkt jest firma G.L. Pharma GmbH z siedzibą w Austrii.
Wstrzymanie obrotu zostało zarządzone ze względu na wyniki badań, które wykazały niezgodność z parametrem zawartości atomoksetyny . Informacja ta została zgłoszona przez pełnomocnika podmiotu odpowiedzialnego, który przekazał raport z postępowania wyjaśniającego wytwórcy Pharmathen International S.A. z Grecji.
Wyniki badań i dochodzenie
W ramach postępowania wyjaśniającego przeprowadzono szereg działań:
- Przetestowano ponownie 192 serie prób referencyjnych obejmujących wszystkie zarejestrowane dawki. 56 serii (29% wszystkich badanych serii) wykazało wynik poza specyfikacją jakościową (OOS).
- W dniu 15.11.2023 r. wykonano nieplanowaną naprawę serwisową związaną z wymianą pokrywy zbiornika dozującego, w której wykryto pęknięcia. Wpływ awarii urządzenia na niezgodność został objęty dalszym dochodzeniem.
- Sprawdzono dokumentację związaną z etapem wytwarzania, kontroli jakości, próbkowania, pakowania, walidacji procesowej, zwolnienia serii do obrotu oraz warunkami przechowywania. Wszystkie etapy zostały przeprowadzone prawidłowo, nie stwierdzono odchyleń od wymagań.
- Zaobserwowano, że w procedurze analitycznej brak wymagań dla sposobu przygotowania próby z próby uśrednionej. Zmianę w przygotowaniu próby do badań z próby uśrednionej zaproponowano jako CAPA.
- Sprawdzono certyfikaty analiz wszystkich użytych materiałów, w szczególności wszystkich substancji czynnych i substancji pomocniczych, które zostały używane w wadliwych partiach.
- Dochodzenie rozszerzono na wytwórców API i wykazano, że od września 2023 r. jeden z dostawców substancji czynnej dostarczał do Pharmathen substancję o innym stopniu rozdrobnienia, bez wcześniejszego powiadomienia firmy. Zmieniono proces wytwarzania API z mielenia na mikronizację.
W wyniku przeprowadzonej oceny ryzyka, żadna seria nie została sklasyfikowana przez G.L. Pharma jako seria obarczona wysokim ryzykiem, jednakże seria numer F06874 została sklasyfikowana jako seria obarczona średnim ryzykiem. Zarekomendowano wstrzymanie dalszych dostaw, ale bez konieczności wycofania serii z rynku.
Decyzje innych krajów
W dniu 24 lipca 2024 r. za pośrednictwem systemu RAS wpłynęła do Urzędu informacja od organu austriackiego (BASG) o wycofaniu produktu Atofab 10 mg i 40 mg, kapsułki twarde z rynku austriackiego. Powodem wycofania były wyniki OOS w parametrze zawartość atomoksetyny oraz jednolitości masy kapsułek. Wadliwe serie wytworzone z tych samych serii bulk zostały również rozdystrybuowane do Bułgarii, Rumunii, Słowacji, Czech i Polski.
Podobne działania podjęły również inne kraje. W dniu 24 lipca 2024 r. za pośrednictwem systemu RAS wpłynęła do Urzędu informacja od organu czeskiego (SUKL) o wycofaniu produktu Atofab 10 mg, 18 mg, 25 mg, 40 mg, kapsułki twarde z rynku czeskiego. Powodem wycofania były również wyniki OOS w parametrze zawartość atomoksetyny w próbach referencyjnych.
Podjęte działania i decyzje
W dniu 22 lipca 2024 r. Główny Inspektor Farmaceutyczny skierował pismo do pełnomocnika podmiotu odpowiedzialnego, w którym zawarł prośbę o uzupełnienie przekazanych w zgłoszeniu informacji. W dniu 30 lipca 2024 r. do GIF wpłynęło pismo podmiotu odpowiedzialnego będące odpowiedzią na to pismo. W piśmie przedstawiono aktualną ocenę ryzyka opartą na aktualnych danych. Dla serii numer E01580 wytworzonej z serii bulk 1202870 ryzyko zostało obniżone, ale wciąż klasyfikowane jako niskie, natomiast dla serii numer F06874 wytworzonej z serii bulk 1202873 ocena pozostała niezmieniona. Ryzyko zaklasyfikowano jako średnie, a podmiot nie zmienił swojej wcześniejszej rekomendacji.
W powyższym stanie faktycznym Główny Inspektor Farmaceutyczny wydał rozstrzygnięcie wskazane w sentencji niniejszej decyzji z uwagi na następujące okoliczności. Zgodnie z art. 121 ust. 1 u.p.f., w razie uzasadnionego podejrzenia, że produkt leczniczy nie odpowiada ustalonym dla niego wymaganiom, lub wobec podejrzenia, że produkt leczniczy został sfałszowany, wojewódzki inspektor farmaceutyczny wydaje decyzję o wstrzymaniu na terenie swojego działania obrotu określonych serii produktu leczniczego. Ustęp drugi przywołanego przepisu stanowi natomiast, że decyzję o wstrzymaniu obrotu produktem na obszarze całego kraju podejmuje Główny Inspektor Farmaceutyczny.
Rygor natychmiastowej wykonalności
Decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności ze względu na ochronę zdrowia i życia pacjentów. Wyniki badań prób referencyjnych przedstawione przez stronę wykazały, że serie objęte niniejszą decyzją nie spełniają ustalonych dla nich wymagań w parametrze zawartość atomoksetyny. Kryteria akceptacji parametrów specyfikacji jakościowej wskazywane w dokumentacji rejestracyjnej produktu leczniczego są ustalane w oparciu o szeroko zakrojone badania dotyczące bezpieczeństwa stosowania tego produktu. Dlatego też jakiekolwiek ich przekroczenie musi być uznane za okoliczność stanowiącą realne i bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pacjentów – aż do momentu jednoznacznego zidentyfikowania powodu powstania odchylenia i udowodnienia, że nie stanowi ono takiego zagrożenia.
Przekazane przez stronę informacje nie mogą zostać uznane przez organ za wystarczający dowód na okoliczność braku zagrożenia wystąpienia wpływu na skuteczność i bezpieczeństwo stosowania produktu leczniczego w przypadku wymienionej w sentencji serii wprowadzonej do obrotu. Z powyższych względów Główny Inspektor Farmaceutyczny uznał, że dla ochrony zdrowia i życia pacjentów, którzy mogliby przyjąć produkt leczniczy niespełniający wymagań jakościowych, uzasadnione i konieczne było nadanie niniejszej decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności – na podstawie art. 108 § 1 K.p.a.
Podsumowanie
Decyzja Głównego Inspektora Farmaceutycznego o wstrzymaniu obrotu produktem leczniczym Atofab (Atomoxetinum) na terenie całego kraju jest działaniem mającym na celu ochronę zdrowia publicznego. Wyniki badań wykazały niezgodność z parametrem zawartości atomoksetyny, co stanowi realne zagrożenie dla zdrowia pacjentów. Decyzja ta ma rygor natychmiastowej wykonalności, co oznacza, że musi zostać wdrożona niezwłocznie. Produkt został również wycofany w innych krajach, takich jak Austria, Czechy, Bułgaria, Rumunia i Słowacja. Dochodzenie wykazało, że zmiana procesu wytwarzania API mogła wpłynąć na jakość produktu.
Źródło: Informacja prasowa Głównego Inspektora Farmaceutycznego
