Przewlekłe biegunki mogą utrzymywać się tygodniami, a nawet miesiącami. Przyczyn takiego stanu może być wiele, najważniejsze jest jednak by go nie bagatelizować. Sprawdźmy jak ich unikać, jak leczyć i jakie są ich prawdopodobne przyczyny.
Przewlekła biegunka to zespół różnych objawów, które utrzymują się przez dłuższy czas. Dla ustalenia przyczyny takiego stanu rzeczy niezbędny jest wywiad lekarski, badania przedmiotowe, laboratoryjne i często także specjalistyczne. Najważniejsze jest bakteriologiczne badanie stolca i specjalistyczne badanie takie jak kolonoskopia. Musimy jednak wiedzieć, że aż w 1/3 przypadków mimo szerokiej diagnostyki i wywiadu nie udaje się ustalić przyczyny biegunki przewlekłej.
Objawy przewlekłej biegunki
Z przewlekłą biegunką mamy do czynienia, kiedy częstotliwość wypróżnień w ciągu doby jest większa niż normalnie lub kiedy wypróżnienia są płynne lub półpłynne z domieszką krwi, śluzu lub ropy. Jeśli objawom towarzyszy gorączka, utrata apetytu, wymioty lub ból brzuch możemy mieć do czynienia z poważnym problemem wymagającym pilnej diagnostyki.
Przyczyny przewlekłych biegunek
Przyczyny przewlekłych biegunek mogą być bardzo różne i jedynie szeroka diagnostyka jest w stanie odpowiedzieć nam na pytanie, co dokładnie nam dolega. Wyróżniamy między innymi następujące przyczyny przewlekłych biegunek:
- Zakażenie wirusowe
- Zakażenie bakteryjne
- Nietolerancja pokarmowa
- Zespół jelita drażliwego
- Silny stres
- Choroba Leśniowskiego-Crohna
- Zapalenie trzustki
- Zaburzenia hormonalne
- Choroby metaboliczne
- Przewlekłe zażywanie leków
- Niedokrwienie jelit
Wygląd stolca
Postawienie prawidłowej diagnozy zależne jest w dużej mierze od wywiadu lekarskiego. W związku z tym powinniśmy bardzo dokładnie oglądać stolec i zwrócić szczególną uwagę na jego zabarwienie, konsystencję oraz obecność domieszek takich jak krew śluz czy ropa. Każda dodatkowa informacja będzie niezwykle cenna dla lekarza prowadzącego nasz przypadek. Wygląd stolca:
Świeża krew w kale – może wskazywać na chorobę Leśniowskiego-Crohna, nowotwór, hemoroidy, uchyłki jelita grubego, zapalenie jelita grubego, polipy.
Ciemny, smolisty stolec – to sygnał, że w górnym odcinku przewodu pokarmowego mogło dojść do krwawienia
Śluz w stolcu – obserwowany jest w zespole jelita drażliwego, przy hemoroidach
Stolec tłuszczowy – jest wynikiem zaburzeń trawiennych i zaburzeń wchłaniania, pojawia się także przy niewydolności trzustki i mukowiscydozie
Stolec wodnisty – występuje przy zaburzeniach wchłaniania jelitowego, może świadczyć o grypie żołądkowej, infekcji bakteryjnej, alergii pokarmowej. Wodnisty stolec może pojawiać się u osób nadużywających alkoholu, chorych na cukrzycę czy przyjmujących duże ilości leków
Stolec z ropą – może świadczyć o schorzeniach jelita grubego
Diagnostyka
Ustalenie przyczyny przewlekłej biegunki obejmuje poza wywiadem lekarskim przeprowadzenie badań przedmiotowych, laboratoryjnych oraz specjalistycznych.
Wywiad lekarski – obejmuje zebranie najważniejszych informacji dotyczących stanu zdrowia pacjenta. Lekarz będzie pytał m.in. o początek problemu, o to, czy na początku biegunki mały ostrzejszy charakter, czy przeprowadzane były jakieś zabiegi w obrębie jelit, jaką postać ma stolec i jak często dochodzi do wypróżnień, jakie przyjmujemy leki i czy biegunkom towarzyszą inne dodatkowe objawy.
Badania przedmiotowe- badanie przedmiotowe polega na sprawdzeniu stanu skóry, węzłów chłonnych, zmian w okolicy odbytu. Lekarz będzie także zwracał uwagę na nasze palce (palce pałeczkowate mogą wskazywać na zaburzenia wchłaniania, chorobę Leśniowskiego-Crohna lub celiakię) oraz na to, czy nie mamy powiększonej wątroby lub śledziony.
Badania laboratoryjne – przeprowadza się podstawowe badania takie jak badanie kału, posiew kału i morfologie krwi.
Badania specjalistyczne – do badań specjalistycznych przeprowadzanych przy przewlekłych biegunkach zaliczamy kolonoskopia i gastroskopię. Dodatkowo może zostać zlecone pobranie wycinków z obszarów o zmienionym wyglądzie do dalszych badań, badanie obrazowe radiologiczne, badanie ultrasonograficzne lub/i rezonans magnetyczny.
Profilaktyka
Zapobieganie biegunkom nie zawsze jest możliwe i zależne od nas. Możemy jednak zminimalizować ryzyko ich wystąpienia, dbając o higienę osobistą i o higienę posiłków. Mycie rąk, owoców, przygotowywanie posiłków w odpowiednich warunkach i jedzenie bez pośpiechu - to wszystko jest ważne w profilaktyce biegunek.
Leczenie
W przypadku biegunki przewlekłej leczenie powinno być ściśle ustalone ze specjalistą. Nie mniej jednak w takich wypadach zawsze rekomendowane są preparaty nawadniające – elektrolity oraz bakterie probiotyczne. Niezwykle ważna jest także nasza dieta, należy zrezygnować z gazowanych i słodzonych napojów, produktów wysoko przetworzonych, smażonych potraw i dań typu fast food. Zalecana jest natomiast dieta lekkostrawna, wzbogacona w warzywa, owoce, ryż i chude mięso.
Ryzyko bagatelizowania biegunek
Biegunki, zwłaszcza przewlekłe nie są błahym problemem. Długotrwałe biegunki są ogromnym obciążeniem dla naszego organizmu i nieleczone niosą za sobą poważne konsekwencje. W związku z zaburzeniem gospodarki elektrolitowej, niedoborem witamin i aminokwasów może dochodzić do:
- Zaburzeń świadomości
- Anemii
- Spadku ciśnienia krwi
- Odwodnienia
Jeśli niepokojące objawy pojawią się u Ciebie lub bliskiej Ci osoby niezwłocznie skonsultuj się ze specjalistą. Lekceważenie przewlekłej biegunki może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia.
