Ostatnie rozmowy na temat strajków nauczycieli zwracają dużą uwagę na średnią zarobków nauczycieli w krajach europejskich. Wierzy się, że nauczyciele należą do najsłabiej zarabiającej grupy zawodowej. Tylko czy to jest prawda? Jak wypada Polska na tle innych państw pod tym względem?
Ogólne zarobki
Przede wszystkim należy mieć na uwadze rodzaj szkolnictwa. W zależności od szkoły, miejsca placówki oraz organizacji oświaty, tak też wynosi wynagrodzenie. Dlatego bardzo ciężko jest oszacować średni poziom zarobku w kraju. Do każdych rankingów należy zatem podchodzić z lekkim dystansem, jako że porównywane są państwa bogate oraz biedne.
Jak wygląda roczna średnia wynagrodzenia w krajach europejskich? Nauczyciele w szkołach średnich zarabiają najwięcej, czyli ponad 27 tys. euro. Następne są szkoły podstawowe (ponad 26 tys.), a na samym końcu są nauczyciele z przedszkoli, którzy średnio zarabiają ponad 24 tys.
Jak wyglądają maksymalne zarobki?
Około 28 lat nauczyciel musi być w zawodzie, aby otrzymać maksymalne dochody. One również się różnią w zależności od państwa. W Polsce wynoszą one ponad 20 tys. euro brutto. Dla porównania, w Niemczech maksymalne zarobki wynoszą ponad 65 tysięcy euro, a w Luksemburgu aż 115 tysięcy euro.
Wysokość zarobków stale się zmienia i w latach 2016/2017 można powiedzieć, że sytuacja się polepszyła. Zarobki wzrosły o około 3-4%. Taka sytuacja jednak nie miała miejsca we wszystkich państwach Europy. W niektórych krajach, jak na przykład Grecja, zarobek spadał, a startujący nauczyciel w 2016 roku otrzymywał 40% mniej niż nauczyciel sześć lat wcześniej.
Wszystko ma wpływ
Oczywiście należy zwrócić uwagę na warunki, w których pracują nauczyciele oraz ich komfort. Liczebność klas ma ogromne znaczenie, jeśli chodzi o nauczanie. Często zwraca się uwagę na zbyt dużą liczbę uczniów w jednej klasie. Przykładowo we Francji nauczyciel w przedszkolu ma pod opieką średnio 22 uczniów. Podstawówki w Niemczech przyjmują około 15 uczniów na jedną klasę, a w Holandii dla szkół ponadpodstawowych jest to około 17 uczniów.
Istnieją też państwa, gdzie klasy mają wręcz za mało uczniów. Przedszkola w Szwecji liczą sobie średnio 6 uczniów na klasę. Jak wygląda to w Polsce? W zależności od lokalizacji placówki mało kiedy mówi się o klasach liczących mniej niż 30 uczniów. Szkoły w większych miejscowościach statystycznie mają więcej uczniów niż wiejskie placówki.
Czas pracy
W tej kategorii ponownie można zaobserwować ogromne różnice między Polską a pozostałymi państwami Europy. Według badań przeprowadzonych przez Eurostat, nauczyciele w Polsce rocznie mają przepracowanych 478 godzin. Dla porównania, na Łotwie jest to aż 1020 godzin rocznie. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę czas pracowniczy poświęcony zajęciom dydaktycznym. 65% czasu jest poświęcanych przez angielskich nauczycieli na zajęcia dydaktyczne. Reszta czasu należy do różnych konferencji, sprawdzania egzaminów i inne biurokratyczne zajęcia. W Polsce czas na zajęcia wynosi około 30%.
Warto też zwrócić uwagę na różnice w kadrze pedagogicznej. Wierzy się, że model równouprawnienia jest wyrównany. Na Litwie, Łowie i Słowenii oraz we Włoszech 95% kadry to są jednak kobiety. W przedszkolach zdecydowana większość również stanowią nauczycielki. W niektórych państwach przeważającą liczbą są jednak mężczyźni. W Grecji niewiele ponad 66% to mężczyźni wykładający na uniwersytetach.
To pokazuje, że w każdym państwie szkolnictwo wygląda zupełnie inaczej. Nauczyciele kształtują młodych ludzi, ale nie tylko wynagrodzenie jest istotne, a cały wkład w rozwój oświaty.
