Wszyscy, którzy kochają psy doskonale wiedzą, że te posiadają niezwykłe zdolności, jeżeli chodzi o komunikowanie się ze swoim właścicielem.
Bez problemu potrafią odczytać jego intencje czy też nastrój.
Od kilkudziesięciu lat nauka analizuje to zagadnienie.
Ciągle trwające badania, cały czas dostarczają coraz to bardziej niesamowitych wniosków.
Psy potrafią znacznie więcej niż się spodziewaliśmy, a pod niektórymi względami przewyższają w komunikacji nawet ssaki naczelne!
NIE TYLKO LUDZIE ROZUMIEJĄ ZNAKI
Jeszcze do niedawna niezbyt chętnie przyznawano, że zwierzęta także potrafią posługiwać się intencjonalnymi znakami.
Znaki wydają się zbyt ludzkie, aby mogły się nimi posługiwać zwierzęta.
Przykładowo każdy z nas zna gesty typu palec wskazujący na ustach co oznacza prośbę o ciszę.
Więc czy możliwe jest, aby zwierzęta także potrafiły się posługiwać takimi znakami?
Badania, które zostały przeprowadzone w latach 2006-2012 potwierdziły, że gesty wykonywane przez szympansy mają charakter symboliczny i są znakami w pełnym tego słowa znaczeniu.
Jednak nie powinno nas to dziwić, ponieważ szympansy należą do najbardziej inteligentnych zwierząt na świecie.
Są w także blisko spokrewnione z ludźmi.
W przypadku ludzi takie intencjonalne gesty zaczynają się rozwijać w wieku 9-12 miesięcy.
To właśnie wtedy nasze małe dziecko zaczyna rozszerzać swoją percepcję i rozumieć innych użytkowników języka.
Jest także zakomunikować nam poprzez gesty, że np. czegoś chce.
Podsumowując zachowanie szympansów.
Jeżeli jeden osobnik nawiąże kontakt wzrokowy z drugim osobnikiem tego gatunku i jednocześnie wykona gest np. pokazując na swoje plecy, to ten drugi jest w stanie zrozumieć, że ten pierwsze chce być podrapany po plecach.
Wielką ciekawostką są badania z 2012 roku, które ujawniły, że psy potrafią coś z czym ssaki naczelne sobie nie radzą.
Trzeba zaznaczyć, że szympansy świetnie sobie radzą w odczytywaniu gestów innych przedstawicieli swojego gatunku.
Jednak kiepsko im to wychodzi, jeżeli chodzi o rozumienie gestów ludzi – nawet w przypadku gestu, którym sami się posługują (gest wskazywania).
Ciekawym przykładem jest tutaj ukryta przekąska pod kubkiem.
Jest kilka kubków i szympans nie wie pod którym jest przekąska.
Na przeciwko niego siada człowiek, który wie gdzie ukryta jest przekąska.
I mimo że wskazuje na ten kubek palcem lub bardzo intensywnie na niego patrzy, to i tak w większości przypadków szympans nie zrozumie intencji człowieka.
Teraz przechodzimy do psów.
Pies domyśli się gdzie jest przekąska nie tylko wtedy, kiedy człowiek wskaże na ten kubek palcem.
Wystarczy, że będziemy się intensywnie patrzeć na kubek pod którym kryje się przekąska.
To oznacza, że psy rozumieją nie tylko gesty, ale nawet intencję spojrzenia.
Ten przykład dostarcza nam niesamowicie cennych informacji.
Wnioski są takie, że psy nie tylko rozumieją znaki, ale także potrafią je poprawnie odczytać w przypadku komunikacji międzygatunkowej.
Psy potrafią nie tylko zrozumieć naszą prośbę czy zakaz, ale także rozumieją nasze emocje, intencje i nastrój.
W 2015 roku przeprowadzono badania, które wykazały, że psy rozumieją nastrój człowieka nie tylko słysząc jego ton głosu, ale także wtedy kiedy pokazuje się im zdjęcia ludzkiej twarzy.
Nawet w przypadku pokazania zdjęcia z połową ludzkiej twarzy, psy są w stanie zorientować się czy człowiek na zdjęcie jest zły czy szczęśliwy.
Jednak odczytywanie emocji to nadal „pikuś” - psy poszły o wiele dalej.
Nie tak dawno opublikowano wyniki najnowszych badań, które potwierdziły, że psom nie wystarcza rola odbiorców w komunikacji.
Psy wykształciły system gestów nadawczych, które przeznaczone są nie dla innych psów, ale właśnie specjalnie dla człowieka.
Przykładem może być tutaj gest wepchnięcia nosa w ciało człowieka (np. w nogę).
Oznacz to prośbę o nakarmienie lub podrapanie – w zależności od kontekstu.
W większości zaobserwowanych przypadków gest podniesionej łapy nakłania właściciela do otworzenia drzwi.
Badacze są pod wrażeniem wyników swoich badań.
Po raz pierwszy udowodnili, że psy posługują się prawdziwymi gestami – znakami, które spełniają kryteria.
Są skierowane w stronę odbiorcy komunikatu lub obiektu, którego komunikat dotyczy. Pies w tym przypadku wchodzi w interakcję z właścicielem, aby zachęcić go do spaceru lub wskazuje na smycz.
Są skierowane do sensownego odbiorcy. To znaczy, że pies nie zachęci np. kota, aby ten wyprowadził go na spacer, a także nie będzie wykonywał gest nakarmienia, jeżeli w pobliżu nikogo nie ma.
Są intencjonalne, czyli pies wykonuje je celowo, bo chce osiągnąć określony efekt.
Gesty i znaki, które dają psy są nastawione na uzyskanie dobrowolnego odzewu. Pies nie jest w stanie gestem zmusić kogoś do określonego zachowania, jednak będzie go do tego nakłaniał.
