Co podpisać, udzielając mieszkanie/lokal dla uchodźców z Ukrainy? Czym jest prekarium?
Ukraińscy uchodźcy znaleźli w Polsce pomocną dłoń. Wsparcie okazywane jest na każdej płaszczyźnie. Organizowane są zbiórki pieniędzy, leków, żywności, artykułów higienicznych. Prywatne osoby organizują transporty. Wiele osób zdecydowało się również na udostępnienie swoich lokali/mieszkań na rzecz Ukraińskich rodzin. Warto jednak uregulować taką kwestię, aby uniknąć prowadzenia ewentualnej długotrwałej eksmisji. Na co zwrócić uwagę?
Prekarium – co to takiego?
W sytuacji życzliwego udostępnienia mieszkania potrzebującym warto mieć na uwadze instytucję o nazwie prekarium. To właśnie w sytuacji, gdy dana osoba udostępnia mieszkanie potrzebującym kierując się względami humanitarnymi, mamy odczynienia z prekarium.
Prekarium jest to rodzaj umowy, w której nastąpiło przekazanie jakiejś rzeczy (np. mieszkania) lub prawa do użytkowania z zastrzeżeniem zwrotu na każde wezwanie.
Umowa taka nie jest uregulowana ustawowo, ale znajduje odniesienie w orzecznictwie sądowym.
Prekarium to bezpłatne użyczenie rzeczy materialnej. Osoba użyczająca kieruje się względami humanitarnymi lub grzecznościowymi, chcąc wyświadczyć przysługę. Prekarium uważane jest za przejaw relacji społecznych.
Warto podkreślić, że prekarium ma charakter nieodpłatny i NIE JEST stosunkiem prawnym. Obie strony nie składają oświadczeń woli.
Należy podkreślić, że osoba którą przyjmuje się „w gościnę”, nie ponosi żadnych kosztów związanych z utrzymaniem lokalu (opłaty za media).
Udostępnienie takie nie podlega ochronie prawnej, w szczególności przepisów ustawy Kodeksu Cywilnego oraz ustawy o ochronie praw lokatorów.
Gościsz obywateli Ukrainy? – zastosuj prekarium
W obliczu masowych przyjazdów uchodźców, uciekających przed rosyjską agresją wiele Polaków decyduje się na takie rozwiązanie, bowiem uchodźcy nie są w stanie określić, jak długo chcą pozostać w danym miejscu. Nie mają sprecyzowanych planów na dalsze życie. A prekarium ma raczej formę krótkotrwałą.
Prekarium nie wymaga pisemnego oświadczenia. Tworzy się mocą faktów dokonanych, czyli poprzez udzielenie gościny potrzebującemu.
Mimo tego wiele osób chce sformalizować taką formę „umowy”. Dokument taki nie jest umową ani porozumieniem. Może mieć jedynie formę potwierdzenia gościny. Osoba użyczająca lokal ma dzięki temu dokładne dane lokatorów. Z kolei osoby korzystające z takiej pomocy mogą podać adres mieszkanie jako adres do korespondencji. Ponadto mają potwierdzenie, że zajmują lokal nieodpłatnie.
Jeśli jednak chcemy spisać taki dokument na papierze należy umieścić w nim następujące elementy:
- Oświadczenie, że jest się właścicielem danego lokalu, z podaniem swojego imienia i nazwiska, rodzaj i seria dokumentu
- Adres danego lokalu,
- Zapis o udzieleniu gościnnym, grzecznościowych ze względów humanitarnych,
- Dane wszystkich osób, które będą przebywały w mieszkaniu z numerami paszportów (lub inny dokument potwierdzający tożsamość jeśli dana osoba przekroczyła granicę bez paszportu
- dokument powinien być podpisany przez dwie strony.
Dokument warto sporządzić w dwóch wersjach językowych.
Czy różni się prekarium od użyczenia?
Prekarium różni się od do użyczenia tym, że jest relacją czysto faktyczną, a nie stosunkiem prawnym. Właściciel może w każdej chwili odebrać rzecz osobie korzystającej gościnnie z jego mieszkania, któremu nie przysługuje ochrona prawna. Prekarium może uchronić przed ryzykiem prowadzenia długotrwałej eksmisji.