Prawo do odstąpienia od umowy - wszystko, co powinieneś wiedzieć o tym zagadnieniu!
Prawo do odstąpienia od umowy przysługuje konsumentowi, który zawarł umowę na odległość lub umowę poza lokalem przedsiębiorstwa (np. przez internet, sprzedaż telefoniczną lub katalogową.
Klient ma prawo odstąpić od umowy zakupu bez podania przyczyny w terminie 14 dni.
W tej sytuacji postępuje się inaczej niż przy zwrocie towaru po zakupie dokonanym w sposób tradycyjny. Jakie ograniczenia ma prawo do odstąpienia od umowy? Czy konsument płaci za wysyłkę odsyłanego towaru?
Odpowiedzi na te pytania poznasz w kolejnej części artykułu.
1. 14 dni na odstąpienie od umowy
2. Oświadczenie o odstąpieniu
3. Obowiązki konsumenta i przedsiębiorcy
4. Postępowanie przy umowach szczególnych
5. Kiedy prawo do odstąpienia od umowy nie obowiązuje
1. Kiedy mija termin 14 dni na odstąpienie od umowy sprzedaży?
Dokładnie reguluje to ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (nowelizowana). Termin liczy się od daty otrzymania danego produktu. Jeśli konsument zakupił więcej niż jedną rzecz, od momentu otrzymania ostatniej z nich, jeśli natomiast zdecydował się na zakup subskrypcji (regularnego dostarczania towarów przez określony czas), od chwili otrzymania pierwszego z nich. Warto pamiętać, że w przypadku, gdy przedsiębiorca nie poinformuje konsumenta o prawie odstąpienia od umowy, okres ów wydłuża się do 12 miesięcy. Jeśli w tym czasie sprzedawca zreflektuje się i wyśle stosowną wiadomość, termin 14 dni obowiązuje od momentu otrzymania jej przez klienta.
2. By odstąpić od umowy sprzedaży, należy złożyć stosowne oświadczenie - napisane od początku do końcu samodzielnie lub z wykorzystaniem gotowego formularza (można go pobrać ze strony rządowej). W niektórych przypadkach oświadczenie można złożyć drogą elektroniczną. Należy wówczas wymagać od sprzedawcy potwierdzenia jego otrzymania.
3. Kto płaci za zwrot? Wedle przepisów prawa, konsument zwracający towar zobowiązany jest odpowiednio go zapakować i odesłać przedsiębiorcy na własny koszt. (Są firmy, które w ramach promocji oferują klientom darmowy zwrot produktu). Sprzedawca w momencie otrzymania oświadczenia o odstąpieniu od umowy, a właściwie po otrzymaniu odesłanego produktu, powinien jednak zwrócić klientowi równowartość ceny oraz koszty doręczenia mu zamówionego towaru, w wysokości najtańszej możliwej opcji wysyłki - nie biorąc pod uwagę odbioru osobistego. Co istotne, jeżeli klient nie korzystał z produktu w odpowiedni sposób, tzn. używał go inaczej, niż w trakcie testowania przed zakupem w tradycyjnym sklepie, i zmienił tym samym jego stan, sprzedawca ma prawo zmniejszyć wartość rzeczy przez wzgląd na korzystanie z niej w nieodpowiedni sposób.
4. Umowy szczególne w zakresie prawa do odstąpienia od umowy dotyczą zakupu usług lub produktów o charakterze niematerialnym. Zawierając umowę o dostarczenie gazu, wody, energii elektrycznej lub cieplnej, konsument - jeśli chce, by realizację usługi rozpoczęto w terminie poniżej 14 dni, powinien podpisać oświadczenie o żądaniu rozpoczęcia jej spełniania. W takim wypadku, przy odstąpieniu od umowy, zapłaci za gaz, energię lub wodę, które już mu dostarczono. W przypadku umowy o dostarczanie treści cyfrowych (np. zamówienie dostępu do platformy streamingowej z filmami czy muzyką), konsumentowi przysługuje prawo odstąpienia od niej do momentu rozpoczęcia korzystania z serwisu. Jeśli klient włączył lub pobrał już pierwszy plik, prawo do odstąpienia od umowy przestaje obowiązywać pod warunkiem poinformowania przez dostawcę o prawie do odstąpienia od umowy i gdy rozpoczęcie świadczenia w trybie natychmiastowym nastąpiło na zgodę konsumenta. W takim wypadku można po prostu zrezygnować z subskrypcji.
5. Są sytuacje, w których prawo od odstąpienia od umowy sprzedaż nie obowiązuje lub jest ograniczone. Dotyczy to m.in.
- umów, w których sprzedawany przedmiot jest personalizowany, np. kubki z nadrukiem, torby według projektu klienta itp.;
- umów sprzedaży produktów w zapieczętowanych opakowaniach, których otwarcie ma wpływ na higienę przy stosowaniu, np. soczewek kontaktowych;
- umów, w których cena produktu i wynagrodzenie zależne są od wahań na rynku finansowym i mogą się zmienić przed upływem terminu na odstąpienie od umowy;
- umów sprzedaży towaru o krótkim terminie przydatności do spożycia, np. artykułów spożywczych;
- umów zawartych w drodze aukcji publicznej, np. zakup dzieła sztuki;
Pełna lista wyłączeń i ograniczeń w prawie odstąpienia od umowy znajduje się na stronie rządowej. Jak prawo do odstąpienia od umowy ma się do praktyki?
Załóżmy, że: A. Pani Kalina kupiła golarkę od ubrań (wybrała tę za 79 zł z wysyłką kurierem 12 zł), jednak jeszcze zanim paczka do niej doszła, pożałowała zakupu. Za późno, sprzedawca już wysłał produkt. Pani Kalina złożyła oświadczenie o odstąpieniu od umowy, po czym odesłała golarkę kurierem za 15 zł. Sprzedający natomiast zwrócił na konto Pani Kaliny 79 zł plus za wysyłkę paczką pocztową 6 zł. Każda ze stron dopełniła swojego obowiązku.
B. Pan Marek zapisał swojego syna Antka do szkoły języka angielskiego online i wykupił mu miesięczny pakiet edukacyjny za 240 zł (4 lekcja, 1 godzina w tygodniu). Nastolatek po uczestnictwie w dwóch lekcjach zdecydował jednak, że sposób ich prowadzenia mu nie odpowiada. Pan Marek zrezygnował z umowy sprzedaży po 10 dniach. W trakcie dokonywania zakupu został poinformowany, iż przysługuje mu prawo do odstąpienia od umowy, zatem na jego konto przedsiębiorca zwróci 120 zł za niewykorzystane godziny lekcyjne. W podobnych sytuacjach należy dodatkowo zapoznać się z regulaminem serwisu.