Mieszkanie za dożywotnią rentę: Klucz do spokojnej emerytury czy pułapka?
Seniorzy przekazują swoje nieruchomości w zamian za regularne wypłaty pieniężne – to w skrócie idea stojąca za odwróconą hipoteką. Coraz więcej osób starszych jest zainteresowanych tym rozwiązaniem, ale rynek wciąż jest niewielki.
Mechanizm działania odwróconej hipoteki
Jak to działa? Seniorzy sprzedają swoje mieszkania lub domy firmom, które zobowiązują się do wypłacania im comiesięcznych rent do końca życia. Mimo że odwrócona hipoteka nie ma jeszcze specjalnej ustawy regulującej jej zasady, to istnieją pewne standardy praktyki biznesowej oraz umowy zabezpieczające interesy sprzedających. To dzięki nim seniorzy mogą mieć pewność, że ich prawa są chronione.
Stan rynku odwróconej hipoteki w Polsce
Według najnowszego raportu Związku Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce, w 2023 roku zawarto około 16 tysięcy umów odwróconej hipoteki pomiędzy osobami prywatnymi a spółkami. To tylko część rynku, bo druga, mniejsza część to umowy pomiędzy osobami fizycznymi.
Chociaż odwrócona hipoteka zyskuje na popularności, to wzrost rynku jest powolny. Na koniec 2023 roku fundusze hipoteczne zarządzane przez ZPF miały tylko 385 takich umów. Trendy wiekowe klientów nie zmieniają się znacząco – średni wiek seniora, który otrzymuje rentę, wynosił w 2023 roku około 76,6 lat.
Wysokość renty i jej zależność od różnych czynników
Średnia wartość miesięcznej renty, jaką otrzymywali seniorzy, to około 1033 złote miesięcznie, co stanowi znaczący dodatek do ich dochodu. Jednakże wartość tej renty jest zależna od różnych czynników, takich jak wiek i płeć klienta oraz wartość posiadanej nieruchomości. Wypłaty są też waloryzowane zgodnie z inflacją.
Warto jednak pamiętać, że odwrócona hipoteka to rodzaj zakładu – im dłużej senior żyje, tym więcej pieniędzy odzyska zainwestowanych w swoją nieruchomość. Jednakże nie ma on wpływu na ewentualny wzrost wartości tej nieruchomości.
Brak bankowych rozwiązań konkurencyjnych
Mimo że istnieje potencjał dla banków, aby oferować podobne produkty, to obecnie nie ma dostępnych na rynku odpowiednich rozwiązań. Osobom starszym pozostaje więc wybór pomiędzy ofertami funduszy hipotecznych a prywatnymi umowami renty dożywotniej lub innymi rozwiązaniami. Z biegiem lat może wzrosnąć liczba osób, które zdecydują się na tego typu transakcje, zwłaszcza w obliczu niskich emerytur i zmieniającej się demografii społeczeństwa.