Jak rozpoznać kolkę u niemowlaka?
Kolki to bardzo częsta przypadłość u noworodków, szczególnie w pierwszych tygodniach ich życia. Rodzice, zwłaszcza świeżo upieczeni, mogą nie wiedzieć, czym są spowodowane i jak pomóc maluszkowi. Podpowiadamy, jak rozpoznać kolkę u niemowlaka, jakie są jej objawy i czy możną ją leczyć.
Jak rozpoznać kolkę u niemowlaka?
Kolki to bardzo częsta przypadłość u noworodków, szczególnie w pierwszych tygodniach ich życia. Świeżo upieczeni rodzice mogą nie wiedzieć, jakie są objawy kolki, czym jest spowodowany dyskomfort i jak pomóc dziecku. O kolce możemy mówić w następujących sytuacjach:
- u niemowlaka występuje gwałtowny, napadowy i trudny do ukojenia płacz,
- towarzyszy mu drażliwość i grymaszenie,
- płacz związany jest z silnym bólem brzucha, spowodowanym przez rozciągnięcie jelit przez gaz,
- towarzyszą mu wzdęcia, twardy i napięty brzuszek,
- pojawia się podkurczanie nóżek i prężenie całego ciała, wyginanie plecków na kształt litery C,
- takie napady występują regularnie: co najmniej przez 3 godziny dziennie, 3 razy w tygodniu i nie krócej niż przez trzy tygodnie.
Objawy kolki u niemowlaka:
Pediatra w rozpoznaniu kolki, kieruje się poniższymi kryteriami:
- Kolka u noworodka może mieć różne nasilenie: od nawracających napadów niewyjaśnionej drażliwości i grymaszenia, do ciągłego płaczu i krzyku, trwającego nawet kilka godzin.
- Niemowlę podczas napadów ma wzdęty, napięty i bardzo twardy brzuszek. Wierci się niespokojnie, podkurcza nóżki i pręży całe ciało.
- Napady te pojawiają się bez konkretnej przyczyny, a objawom towarzyszy niemożność ukojenia bólu dziecka.
- Ataki płaczu pojawiają się cyklicznie, regularnie, nie krócej niż trzy tygodnie i nie mniej niż trzy razy w ciągu siedmiu dni.
- Poza tymi dolegliwościami niemowlę jest całkowicie zdrowe. Jego rozwój przebiega prawidłowo, nie pojawiają się dodatkowe objawy, jak gorączka, nieregularny oddech, czy krwiomocz.
Jakie są przyczyny kolki u niemowląt?
Niestety do tej pory naukowcom nie udało się jednoznacznie ustalić przyczyny kolek jelitowych u noworodków i niemowląt.
- Uznaje się, że kolka może być spowodowana niedojrzałością układu pokarmowego i nerwowego dziecka.
- Może wynikać z zaburzeń mikroflory jelitowej.
- Jej przyczyną może być alergia lub nadwrażliwość dziecka na białko mleka krowiego lub laktazę, czyli enzym, który odpowiada za trawienie mleka.
- Inną przyczyną może być niewłaściwa technika karmienia- nieodpowiednia pozycja dziecka do karmienia, niedopasowany smoczek.
- Inny powód to zbyt łapczywe ssanie pokarmu, co prowadzi do za dużej ilość powietrza, która jest połykania przez malucha podczas karmienia lub zaburzona budowa jamy ustnej (na przykład zbyt krótkie wędzidełko).
- Pediatrzy wcześniej byli zdania, że bezpośrednią przyczyną kolki jest nagromadzenia gazów w jelitach dziecka. Pęcherzyki powietrza z żołądka przedostają się do jelit dziecka, ich kumulowanie prowadzi do skurczy i wzdęć, co wywołuje bardzo silny dyskomfort i ból. W konsekwencji doprowadza niemowlaka do gwałtownego płaczu. Jednak obecnie lekarze są zdania, że gazy mogą być wynikiem kolki, a nie jej przyczyną.
Kolka u niemowlaka - do kiedy występuje?
Wiele rodziców zadaje sobie pytanie: od kiedy kolki u noworodków mogą się pojawiać i jak długo trwają.
Kolka u noworodka może pojawić się bardzo szybko, bo już w trzeciej dobie po porodzie, jednak najczęściej pojawia się między trzecim a czwartym tygodniem życia dziecka. W większości przypadków ustępuje samoistnie w 3 - 4 miesiącu życia. U niewielkiej grupy dzieci mogą utrzymywać się dłużej, nawet do 6. Miesiąca życia.
Jeśli objawy kolki są obecne po szóstym miesiącu, wymaga to przeprowadzenia diagnostyki w celu wykluczenia nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu pokarmowego.
Sposoby na złagodzenie kolki u niemowląt
Objawy kolki można złagodzić, stosując kilka różnych sposobów:
Masaż
W łagodzeniu kolki może pomóc masowanie brzucha dziecka: delikatnie, okrężnymi ruchami.
Kąpiel
Ciepła woda działa rozluźniająco. Kąpiel w temperaturze 37C może złagodzić objawy kolki.
Rozgrzewające okłady
Ciepłe okłady na brzuch są alternatywą dla kąpieli. Świetnie sprawdzi się termofor z pestek wiśni, pomoże też przeprasowana żelazkiem pieluszka.
Układanie na brzuchu
Układanie dziecka na brzuchu, pomaga w usuwaniu i odprowadzaniu pęcherzyków powietrza z jelit.
Odpowiedni pokarm
Kolki pojawiają się u wszystkich dzieci, więc sposób karmienia nie ma znaczenia. Jednak u dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym, warto stosować pokarm dedykowany maluchom z wrażliwym układem pokarmowym, dotkniętym problemami kolek lub wzdęć.
Matki dzieci karmionych piersią, nie muszą od razu modyfikować swojej diety. Zanim to zrobią powinny skonsultować się z pediatrą lub alergologiem, który pomoże ustalić, czy zmiany w diecie są w ogóle konieczna.
Badania naukowe dowodzą, że nie ma bezpośredniego związku między tym, co spożywa matka, a dolegliwościami układu pokarmowego u dziecka. To co mama je, w żaden sposób nie wpływa na bóle brzucha, wzdęcia, czy kolki dziecka, ani jego późniejsze alergie.
Jeżeli matka nie ma alergii na różne składniki pokarmowe, to w okresie karmienia, nie musi unikać zawierającej ich żywności. Najważniejsze to stosowanie zdrowej i zbilansowanej diety, bogatej w witaminy i minerały, zwłaszcza witaminę D, kwas foliowy, wapń, żelazo, jod, kwasy tłuszczowe omega- 3 (DHA).
Odpowiednia technika karmienia
Na zmniejszenie częstotliwości pojawienia się kolki wpłynie odpowiednia technika karmienia, w tym korzystanie z antykolkowych smoczków do butelki oraz odbijanie nadmiaru cząsteczek powietrza po posiłku dziecka.
Leki
W łagodzeniu objawów kolki mogą pomóc preparaty zawierające simetikon. Obniżają one napięcie powierzchniowe pęcherzyków gazu w jelitach i ułatwiają ich wydalanie. Warto podawać dziecku probiotyki, które wspierają florę bakteryjną jelit, dzięki czemu znacznie poprawiają ich pracę.
Pamiętaj, nigdy nie podawaj dziecku leków bez konsultacji z lekarzem.
Bliskość rodziców
Bliskość rodziców, kołysanie, tulenie dziecka zwiększa jego poczucie bezpieczeństwa i może złagodzić objawy bólowe.