10 praw matek w pracy! Musisz to wiedzieć!
Kobietom będącym w ciąży oraz pracującym mamom przysługują pewne przywileje. Regulowane są one przez Kodeks Pracy. Celem udogodnień jest ułatwienie kobietom łączenia macierzyństwa z karierą zawodową. Są pewne kwestie, które nie są oczywiste i należy mieć je na uwadze. Dziś przybliżymy temat i rozwiejemy wątpliwości.
Zwolnienie kobiety w ciąży?
Należy podkreślić, że kobieta w ciąży podlega ochronie. Nie może być zwolniona podczas grupowych zwolnień, czy podczas wewnętrznych cięć etatów.
Są jednak dwa wyjątki…
Kobieta nie podlega tej ochronie, jeśli dojdzie do zwolnienia z winy pracownicy, czyli tzw. zwolnienia dyscyplinarnego lub dojdzie do likwidacji zakładu pracy.
W drugim przypadku kobiecie będzie wypłacane świadczenie z ubezpieczenia społecznego (Jest ono równe wysokości zasiłku macierzyńskiego, czyli 100% wynagrodzenia).
Warto dodać, że ochrona kobiety w ciąży dotyczy także formy pracy. Szef nie może nakazać kobiecie pracować w godzinach nadliczbowych oraz godzinach nocnych, czyli od 21:00 do 7:00.
Długość urlopu macierzyńskiego
Okazuje się, że długość urlopu macierzyńskiego zależna jest od ilości dzieci urodzonych podczas jednego porodu. Oto jak prezentują się konkretne okresy urlopu:
- 20 tygodni — w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
- 31 tygodnie — w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
- 33 tygodnie — w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
- 35 tygodni — w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
- 37 tygodni — w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.
Ciekawostką jest, że urlop macierzyński może zostać wykorzystany przez pracownicę jeszcze przed porodem. Warto dodać, że nie może być to dłuższy okres niż 6 tygodni.
Kobieta musi odbyć minimum 14 tygodni urlopu macierzyńskiego. Gdy zdecyduje się na wcześniejszy powrót do pracy, pozostałą część urlopu przejmuje pracujący ojciec dziecka.
Przerwanie urlopu macierzyńskiego
Kobiety mają prawo do przerwania urlopu macierzyńskiego. Jest to możliwe w przypadku konieczności długiej opieki nad dzieckiem w szpitalu. Konieczne jest złożenie wniosku do pracodawcy.
Podczas przerwy kobieta może pobierać zasiłek opiekuńczy wynoszący 80% wynagrodzenia na podstawie zwolnienia lekarskiego wystawionego na opiekę nad dzieckiem. Dodajmy, że przysługuje do 60 dni w roku.
Gwarancja powrotu do pracy
Kodeks Pracy przewiduje gwarancje powrotu kobiety do pracy po okresie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego.
Kobieta może wrócić na to samo stanowisko lub wyższe.
Gdy w firmie dojdzie do zmian w strukturach, pracodawca musi zaproponować równorzędne stanowisko i nie dopuścić do pogorszenia sytuacji finansowej pracownicy.
Mama wraca do pracy - przywileje
Po powrocie do pracy pracownica karmiąca piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy.
Warto dodać, że przerwy mogą być łączone. Trzeba wspomnieć, że prawo nie określa, jak długo można korzystać z takiego przywileju. Nie ma obowiązku dostarczania zaświadczenia od lekarza o karmieniu piersią.
Ponadto kobieta opiekująca się dzieckiem do ukończenia przez niego 4 roku życia musi wyrazić zgodę na: delegację poza miejsce pracy, pracę w godzinach nocnych, pracę w godzinach nadliczbowych, pracę w przerywanym systemie. Pracodawca nie może narzucać tych kwestii.
Pracującej mamie (lub tacie) przysługują w roku dwa dodatkowe dni (lub 16 godzin) wolnego na opiekę nad dzieckiem do ukończenia przez nie 14. roku życia. Warto dodać, że urlop ten jest w 100% płatny, a niewykorzystane dni nie przechodzą na kolejny rok.
Zwolnienie po powrocie z urlopu macierzyńskiego?
Kodeks Pracy niestety nie reguluje odpowiednio tej kwestii. Pracodawca może rozwiązać umowę z zachowaniem odpowiedniego okresu wypowiedzenia. Konieczne jest przedawnienie przez niego odpowiedniej argumentacji, która nie może mieć charakteru dyskryminacji.
Czy można się ochronić przed zwolnieniem?
Zgodnie z art. 186 Kodeksu Pracy kobieta po zakończeniu urlopu macierzyńskiego (rodzicielskiego) ma prawo prosić o obniżenie czasu pracy, np. pracować na 7/8 etatu.
W okresie tym pracodawca nie może zwolnić pracownicy. W momencie złożenia wniosku zostaje objęta okresem ochronnym. Nie może być to okres dłuższy niż 12 miesięcy.