Telefony od pracodawcy po godzinach? Unia Europejska o prawach pracowników do bycia offline.
21 stycznia 2021 roku Parlament Europejski przyjął rezolucję zawierającą zalecenia w sprawie nowego prawa. Nad nową dyrektywą pracuje Komisja Europejka. Dotyczy ona tzw. prawa pracownika do bycia offline. Dyrektywa ma regulować zakaz odbierania maili czy telefonów służbowych po godzinach pracy.
Co zawiera projekt dyrektywy?
Projekt dyrektywy zakłada możliwość nieodbierania połączeń i wiadomości od pracodawcy oraz nieangażowanie się w zadania zlecone przez pracodawcę poza czasem przeznaczonym na pracę.
Unia Europejska zwraca uwagę, że w dobie pandemii koronawirusa co trzeci europejski pracownik pracuje zdalnie. Parlament uważa, że konieczne jest zagwarantowanie rozwiązań prawnych i organizacyjnych, które pozwolą rozdzielić życie zawodowe od prywatnego.
Prawo do bycia offline oznacza nieangażowanie się poza czasem pracy w zadania związane z pracą i nieuczestniczenie w komunikacji za pomocą narzędzi cyfrowych, bezpośrednio lub pośrednio.
"Projekt nakłada na państwa Unii obowiązek stworzenia systemu, w którym pracownicy zatrudnieni zdalnie, po upływie dniówki mogliby wyłączyć komputer, odłożyć służbowy telefon i w ten sposób oddzielić życie zawodowe i prywatne" – pisze dziennik „Rzeczpospolita”.
„[…] pracodawca, gdy będzie chciał zwolnić pracownika, będzie musiał udowodnić, że nie ma to związku z korzystaniem z prawa do bycia offline" – dodaje ”Rzeczpospolita”.
Związkowcy o planach Unii Europejskiej
Do sprawy odnieśli się związkowcy ze Związkowej Alternatywy. Opublikowali oni oficjalne oświadczenie. W jego treści można przeczytać, że wyniki badań przedstawiają, że osoby pracujące zdalnie wykonują swoje obowiązki znacznie dłużej, niż robiliby to w miejscu pracy. Kwestia ta jest szczególnie aktualna w czasie pandemii.
Związkowcy twierdzą, że obowiązki takie jak odbieranie telefonów, czy odpisywanie na maile po godzinach pracy powinny być traktowane jako praca z przysługującym wynagrodzeniem. Uważają oni, że zapis taki powinien znaleźć się w Kodeksie Pracy.
Związkowcy podkreślają, że odbieranie na maile, czy odbieranie telefonów można traktować jako pracę w godzinach nadliczbowych.
Prawo do „wyłączenia się” w Polsce
Obecnie w Polsce pracownicy nie mają obowiązku odbierania telefonów i wiadomości od pracodawcy po godzinach pracy lub w czasie urlopu. Założenia te można wynieść z ogólnych przepisów o czasie pracy, jak i z orzecznictwa sądów pracy i Sądu Najwyższego.
Wyjątek stanowi dyżur pracowniczy (pozostawanie w gotowości do świadczenia pracy poza normalnymi godzinami pracy). Warto jednak podkreślić, że czas dyżuru nie może jednak naruszać prawa pracownika do odpoczynku dobowego i tygodniowego. Ponadto należy pamiętać, że czas dyżuru powinien być zrekompensowany dodatkowym wynagrodzeniem lub czasem wolnym.
Warto podkreślić, że obecnie pracownikom w Polsce przysługuje 11 godzin wolnego w ciągu każdej doby i 35 godzin w każdy weekend.