Jesteś w ciąży? Sprawdź, jakie masz prawa!
Ciąża to wyjątkowy stan, z którym wiążą się pewne prawa i przywileje. Dotyczą one opieki zdrowotnej, pracy oraz zasad społecznych. Dowiedz się, jakie prawa przysługują kobiecie w ciąży.
Jesteś w ciąży? Sprawdź, jakie masz prawa!
Ciąża to wyjątkowy stan w życiu każdej kobiety. Wiąże się z wieloma zmianami i wyzwaniami, przysługują mu także pewne prawa i przywileje. Sprawdź, na co możesz liczyć, jeśli spodziewasz się dziecka.
Prawo pracy
Kodeks pracy nadaje kobietom ciężarnym oraz matkom, które przebywają na urlopie macierzyńskim pewne dodatkowe przywileje:
- Przede wszystkim pracodawca nie może wypowiedzieć, ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży ani okresie urlopu macierzyńskiego.
- Jeśli kobieta zatrudniona jest w oparciu o umowę na czas określony lub okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży- umowa jest automatycznie przedłużana do dnia porodu. Kobieta ma prawo do zasiłku macierzyńskiego. Ta zasada nie dotyczy kobiet w okresie próbnym, który nie przekraczającym jednego miesiąca.
- Kobieta w ciąży nie może pracować w godzinach nadliczbowych, poza zakładem pracy, na nocnej zmianie, w warunkach uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych (np. przy dźwiganiu ciężarów, w natężonym hałasie, promieniowaniu jonizującym, elektromagnetycznym, niskim i wysokim ciśnieniu, zmiennej temperaturze, na wysokości, czy w wymuszonej pozycji- powyżej 3 godzin w pozycji stojącej).
- Czas pracy przed komputerem wynosi 50 minut w ciągu każdej godziny pracy, po której powinna mieć miejsce 10-minutowa przerwa, wliczona do czasu pracy. Czas ten nie może przekraczać 8 godzin dziennie.
- Ciężarna ma prawo do zwalniania się w czasie pracy, by wykonać niezbędne badania lekarskie, związane z ciążą, które nie mogą być wykonane poza czasem pracy. Za ten czas przysługuje jej wynagrodzenie w pełnej wysokości.
- Pracodawca ma obowiązek utrzymania stanowiska pracy dla kobiety, która przebywa na urlopie związanym z rodzicielstwem.
- Po urodzeniu i powrocie do pracy kobiecie przysługuje przerwa na karmienie piersią.
Opieka zdrowotna
- Kobiety w ciąży, w trakcie porodu lub połogu (czyli do 6 tygodni po porodzie), mają prawo do korzystania z publicznej opieki zdrowotnej, niezależnie od tego, czy są ubezpieczone.
- Kobieta w ciąży może korzystać poza kolejnością ze świadczeń zdrowotnych. Jeśli ma skierowanie do specjalisty (kardiologa, endokrynologa lub stomatologa), powinna być przyjęta tego samego dnia lub w terminie najpóźniej 7. dni roboczych. Warunkiem jest okazanie karty ciąży lub zaświadczenia o ciąży.
- Kobietom w ciąży przysługują bezpłatne leki znajdujące się w wykazie leków dla kobiet w okresie ciąży.
Wsparcie psychologiczne
- Przysługuje jej prawo do wsparcia psychologicznego. W przypadku pojawienia się objawów depresji, może bez skierowania zgłosić się do poradni zdrowia psychicznego.
- Dodatkowo, jeśli poród zakończył się śmiercią dziecka lub noworodek waży poniżej 1500 gramów, szpital ma obowiązek zapewnić kobiecie opiekę psychologa.
Pomoc prawna
Kobietom w ciąży przysługuje prawo do nieodpłatnej pomocy prawnej, w zakresie prawa rodzicielskiego i pracowniczego.
Zasady społeczne
- W wielu sklepach, bankach, urzędach kobieta w ciąży nie musi stać w długich kolejkach i zwyczajowo ustępuje jej się miejsca.
- Ciężarna ma prawo do skorzystania ze specjalnych miejsc parkingowych, przy wejściu do sklepu, przeznaczonych dla kobiet w ciąży i mam z małymi dziećmi.
- Ma prawo do specjalnie wydzielonych miejsc siedzących w środkach komunikacji publicznej- inne osoby powinny ustąpić jej miejsca.