Małżeństwo kościelne – jak je unieważnić?
Gdy młodzi ludzie stoją przed ołtarzem i przysięgają sobie miłość aż do śmierci, wtedy jeszcze nie wiedzą, jak potoczy się ich wspólne życie. Ono jednak nie zawsze rozpieszcza, a dość często stawia w obliczu trudnych sytuacji. Niektóre małżeństwa nie przechodzą próby czasu, a problemy, jakie się w nich pojawiają, są nie do rozwiązania. Coraz częściej dochodzi wtedy do podjęcia decyzji o rozstaniu i rozwodzie. O ile ślub cywilny można unieważnić, tak ze ślubem kościelnym jest już więcej problemów.
Unieważnienie ślubu kościelnego
W kościele katolickim nie ma takiego pojęcia jak rozwód kościelny czy unieważnienie ślubu kościelnego. Jednak w wyjątkowych sytuacjach dochodzi do unieważnienia tego sakramentu. Małżeństwo kościelne nie może zostać rozwiązane, ponieważ jest to sakrament. Jedynym wyjściem z tej sytuacji jest uznanie go za nieważne już w chwili jego zawarcia. Takie orzeczenie może wydać Sąd lub Trybunał Kościelny. Jednak, aby do tego doszło, musi istnieć kilka ważnych przesłanek.
Ważne powody do unieważnienia
Małżeństwo można uznać za nieważne w chwili jego zawarcia, jeśli wystąpiły okoliczności szczególne. Zalicza się do nich np. zbyt młody wiek nowożeńców, alkoholizm lub świadome wprowadzenie w błąd partnera w sprawie chęci posiadania potomstwa. Sąd może też uznać małżeństwo za nieważne, jeśli pomiędzy małżonkami występuje za bliskie pokrewieństwo lub gdy któryś z nich jest impotentem.
Gdy któraś ze stron jest niezdolna psychicznie do wykonywania ważnych obowiązków małżeńskich, wtedy to również może być powód unieważnienia tego sakramentu. W przypadku, gdy jedna ze stron jest odmiennej religii lub została zmuszona do zawarcia małżeństwa, wtedy również może taka decyzję zapaść. Istotną przeszkodą jest również wcześniejsze zawarcie związku małżeńskiego z inną osobą lub wykonywanie profesji zakonnej.
Co należy zrobić?
Nieważność ślubu zostaje uznana przez sąd diecezjalny lub metropolitalny, które znajdują się w stolicy i w Krakowie. Do diecezji natomiast, gdzie zawarty został sakrament małżeństwa, trzeba złożyć skargę powodową, w której należy uzasadnić swoją decyzję oraz podać przyczynę takiego stanu rzeczy. Taki wniosek musi zostać złożony przez obie strony małżeństwa. Gdy zostanie on przyjęty, a koszty zostaną oszacowane, wtedy można skorzystać z odpłatnej pomocy duchownego lub świeckiego adwokata kościelnego.
Wymagane dokumenty
Do wniosku należy również dołączyć stosowne dokumenty. Najczęściej są to metryki chrztu, świadectwo ślubu kościelnego, cywilny wyrok rozwodowy oraz dane świadków, którzy uczestniczyli w zawieraniu tego sakramentu. Można do niego dołączyć też dowody na to, że sakrament ten powinien zostać unieważniony. Chodzi tu np. o orzeczenia lekarskie czy dokumenty policyjne.
Czas oczekiwania na wyrok
Jeśli faktycznie podczas zawierania związku małżeńskiego doszło do poświadczenia nieprawdy lub zatajenia niektórych informacji, wtedy sąd po przedstawieniu mu odpowiednich dowodów dość szybko orzeka w tej sprawie. Indywidualnemu procesowi przesłuchania podlegają wtedy małżonkowie oraz ich świadkowie. Proces trwa do czasu, aż każdy z nich złoży swoje zeznania.
Po zebraniu odpowiednich dowodów sąd przekazuje daną sprawę do wyrokowania. Sąd w pierwszej instancji ma już moc prawną, aby dane małżeństwo unieważnić. Gdy jednak tego nie zrobić, to można się odwołać od tej decyzji do sądu drugiej instancji. Należy jednak zrobić to w przeciągu 15 dni od wydania pierwszego wyroku i może się zdarzyć, że są drugiej instancji, również nie zgodzi się na unieważnienie małżeństwa.