Ukąszenie kleszcza – czy wiesz, jakie badania musisz wykonać?
Ukąszenie kleszcza samo w sobie nie jest bolesne, ani szkodliwe. Szkodliwe natomiast jest to, co kleszcze może mieć w ślinie. Coraz więcej ukąszeń kleszczy kończy się bowiem boreliozą, trudną do zdiagnozowania, wyleczenia i mającą uciążliwe objawy. Gdzie się więc udać i jakie badania wykonać po ukąszeniu kleszcza?
Objawy boreliozy
Bakterie boreliozy mogą zaatakować różnie miejsca w organizmie człowieka, dlatego choroba ta daje niecharakterystyczne objawy. Najczęściej jednak występują:
--Rumień wędrujący – nie występuje u wszystkich zarażonych, jeśli jednak się pojawi, dalsza diagnostyka nie będzie konieczna. Może pojawić się on w różnych miejscach na ciele, nie tylko w miejscu ukąszenia kleszcza.
--Objawy podobne do grypy – gorączka, dreszcze, osłabienie.
Jeśli ukąsił cię kleszcz i masz choćby jeden z powyższych objawów, koniecznie udaj się do lekarza na badania.
Jakie badania wykonuje się w przypadku ukąszenia kleszcze/podejrzenia boreliozy?
Krok 1
Lekarz przeprowadza wywiad i na podstawie objawów stwierdza, czy podejrzenie boreliozy jest zasadne. Jest to bardzo ważne, ponieważ sama obecność bakterii wywołujących boreliozę, czyli tych o nazwie Borrelia, nie przesądza o samej chorobie.
Krok 2
Jeśli lekarz stwierdzi objawy grypopodobne, mogące wskazywać na boreliozę, przeprowadza się diagnostykę serologiczną. Polega ona na szukaniu nie bakterii, ale przeciwciał tej bakterii w organizmie ukąszonej osoby. Przeciwciała pojawiają się dopiero po 4-6 tygodniach od ugryzienia, więc trzeba być cierpliwym. Ta metoda diagnostyczna nie jest również doskonała, zdarzają się niestety błędy, z tego względu zazwyczaj stosuje się dwa etapy badania przesiewowego.
Pierwszy etap to wykonanie testu przesiewowego ELISA/CLIA na obecność przeciwciał we krwi ugryzionej przez kleszcza osoby. Badania można zrobić dopiero po 4-6 tygodniach od ukąszenia. Wynik ten jednak należy potwierdzić stosując badania potwierdzające, bardziej precyzyjne – test Western Blot.
W pierwszy badaniu przesiewowym stosuje się bardzo czułą metodę, która ma na celu wyłapanie wszystkich chorych. Z tego względu wyniki może okazać się zafałszowane dodatnio, czyli pokazać obecność bakterii Borelli, których w rzeczywistości nie mamy. Dlatego w drugim etapie stosuje się dokładniejszą metodę z użyciem testu Western Blot. Test ten pozwala na potwierdzenie, czy przeciwciała wykryte podczas testu przesiewowego ELISA/CLIA to faktycznie przeciwciała skierowane przeciwko Borelli. Koszt obu badań wykonywanych prywatnie to ok. 100zł, 50 zł za każde.
Krok 3
Można również wykonać badania kleszcza na obecność bakterii. Niestety, obecność materiały genetycznego Borelli w kleszczu nie jest jednoznaczne z zainfekowaniem człowieka.
Leczenie boreliozy
Kiedy borelioza jest już zdiagnozowana i potwierdzona, konieczne jest leczenie. Zazwyczaj stosuje się różne antybiotyki (w zależności od etapu choroby i indywidualnych potrzeb pacjenta). Nie jest to jednak zwykła antybiotykoterapia, ponieważ leków nie bierzemy 3,5 lub 10 dni, ale wiele miesięcy. Długotrwałe leczenie antybiotykami zmniejsza ryzyko przetrwania trudnej do wyeliminowania bakterii.
Warto pamiętać o tym, że objawy boreliozy mogą pojawić się parę tygodni, a nawet parę miesięcy po ugryzieniu kleszcza. Wtedy zazwyczaj niewiele osób w ogóle pamięta, że spotkało na swojej drodze kleszcza. Późne objawy boreliozy są bardzo nasilone, bakteria może atakować układ nerwowy i narządy, przez co diagnoza jest bardzo trudna. Warto więc dla świętego spokoju udać się do lekarza po tym, jak ukąsił nas kleszcz. Lekarz poinformuje cię, na co zwracać uwagę i jak obserwować swój organizm. Warto również zapamiętać fakt, że zostaliśmy ukąszeni – taka informacja pomoże lekarzom, kiedy (odpukać) pojawią się problemy zdrowotne. Wiele osób bowiem latami męczy się z łagodnymi, nieswoistymi objawami boreliozy, takimi jak przemęczenie, bóle stawów, podwyższona temperatura, nie zdając sobie z prawy z tego, że są chorzy właśnie na tę chorobę.