Skala stresu Holmesa i Rahe’a, czyli jak obliczyć swój stres?

Słowo stres używamy niemal codziennie. Opisujemy przy tym różne sytuacje – zaczynając od dzwonienia telefonu komórkowego, poprzez zmęczenie pracą zawodową, aż po zmierzenie się ze śmiercią bliskiej osoby. Czy jesteśmy jednak w stanie zmierzyć jak stres wpływa na nasze dalsze życie? Czy przeżyty stres może obciążyć nas w niedalekim czasie chorobą? Tak, oczywiście i do tego pomiaru posłuży nam skala stresu Holmesa i Rahe’a, która pozwoli obliczyć jak bardzo jesteśmy w grupie ryzyka. Wystarczy „tylko i aż” przeanalizować i odpowiedzieć na 43 pytania.

Czym jest stres?

Definicja stresu według znanego psychologa Richarda Lazarusa mówi o tym, że stres jest stanem lub uczuciem doświadczanym, gdy dana osoba postrzega, że ​​”wymagania przekraczają osobiste i społeczne zasoby, które jednostka jest w stanie zmobilizować”. Po polsku rzecz ujmując odczuwamy stres, gdy uważamy, że tracimy nad czymś kontrolę, gdy nie mamy wpływu na pewne sprawy. W dochodzeniu i przeżywaniu stresu najważniejsze jest nasza zdolność radzenia sobie z nim. Chodzi tu o pewnego rodzaju perspektywę i umiejętność działania w określonych sytuacjach.

Eustres?

Przykładowo podjęcie nowej pracy jest stresujące, ale na poziom jego natężania składa się wiele czynników. Jeżeli podejmujemy nową pracę w momencie gdy mamy stabilną sytuację finansową, nasze życie jest spokojne i pozytywne, stres ten może okazać się pozytywną mobilizacją – tu wchodzimy w sferę tzw. eustresu. Eustres jest krótkotrwałą mobilizacją naszego organizmu na zasadzie walcz albo uciekaj. Idąc na drugi biegun: w momencie kryzysowej sytuacji finansowej, przy spirali kredytowej, czasem zmieniając miejsce zamieszkania, nowa praca jest szansą, ale też i wielkim wyzwaniem i obciążaniem. Czynników negatywnych jest tak wiele, że stres może podziałać destrukcyjnie. Na temat dobrego, mobilizującego stresu przeczytasz tu:

• Eustress – dobry, pozytywny stres

Skala stresu Holmesa i Rahe’a

W roku 1967 dwaj psychiatrzy – Thomas Holmes oraz Richard Rahe postanowili zbadać, czy stres przyczynia się do powstawania ciężkich chorób. Badacze przebadali ponad 5000 pacjentów medycznych i poprosili ich o stwierdzenie, czy w ciągu ostatnich dwóch lat doświadczyli jakiejś serii 43 zdarzeń życiowych. Holmes i Rahe przypisali bodźcowi odpowiednią wartość umowną jednostek stresu w skali od 0 do 100, dokładniej mówiąc, każde wydarzenie, zwane jednostką zmiany życia (LCU), miało inną „wagę” dla stresu. Im więcej wydarzeń pacjent dodawał, tym wyższy wynik. Im wyższy wynik i im większa waga każdego zdarzenia, tym bardziej prawdopodobne jest, że pacjent zachoruje. Kwestionariusz Holmesa i Rahe’a pokazywano ludziom przywiezionym na ostry dyżur oraz osobom im towarzyszącym. Okazało się, że osoby chore doświadczyły znacznie więcej stresujących wydarzeń w przeciągu roku poprzedzającego chorobę, niż te osoby towarzyszące. Udowodniono wówczas statystyczny związek pomiędzy stresorami a chorobą. W ten sposób powstał popularny kwestionariusz Social Readjustment Rating Scale (SRRS).

Teoria ta została oparta o tzw. stresory, czyli czynniki wywołujące stres. Stresorami mogą być drobne kłopoty lub poważne zmiany w życiu… praktycznie wszystko, co w naszym odczuciu powoduje dyskomfort psychiczny i sprawia, że zaczynamy odczuwać napięcie. Ważne, aby potrafić zidentyfikować stresory, bo tylko wtedy będziemy mogli wypracować odpowiednie sposoby radzenia sobie ze stresem, które one w nas wywołują.

Skala Oceny Społecznego Reagowania (SRRS), bardziej znana jako Skala Stresu Holmesa i Rahe’a, została stworzona by pomóc zmierzyć się z pewnymi obciążeniami, które w sobie nosimy, a przede wszystkim, by zastanowić się, co powinniśmy z tym zrobić.

Skala stresu Holmesa i Rahe’a – oblicz swój wynik

Weź kartkę i długopis, rozpocznij analizę i liczenie. Jeśli doświadczyłeś danego wydarzenia w przeciągu ostatniego roku, wpisz ilość punktów, jaka jest mu przypisana. Uwaga: jeśli doświadczyłeś tego samego wydarzenia więcej niż raz, dodaj wynik ponownie za każde dodatkowe wydarzenie.

Tutaj możesz pobrać plik pdf z poniższą skalą stresu – klik Skala Stresu Holmesa i Rahe’a

Statystyczny efekt stresorów:

1. Śmierć współmałżonka 100
2. Rozwód 73
3. Separacja lub rozstanie 65
4. Pobyt w więzieniu 63
5. Śmierć bliskiego członka rodziny 63
6. Ciężka choroba lub wypadek z uszkodzeniem ciała 53
7. Ślub 50
8. Zwolnienie z pracy/bezrobocie 50
9. Pojednanie z małżonkiem 45
10. Przejście na emeryturę 45
11. Znacząca zmiana stanu zdrowia lub zachowania członka rodziny 44
12. Ciąża 40
13. Problemy seksualne 39
14. Pojawienie się nowego członka rodziny 39
15. Poważna zmiana w pracy lub reorganizacja firmy 39
16. Zmiana statusu finansowego 38
17. Śmierć przyjaciela 37
18. Zmiana stanowiska pracy 36
19. Konflikty w rodzinie 35
20. Wysoki kredyt lub poważne obciążenie hipoteki 31
21. Problemy z hipoteką/odmowa kredytu 30
22. Zmiana stopnia odpowiedzialności w życiu zawodowym 29
23. Opuszczenie przez dzieci domu rodzinnego 29
24. Kłótnie i starcia z krewnymi współmałżonka 29
25. Wzmożenie wysiłku dla wykonania jakiegoś zadania 28
26. Początek lub zakończenie pracy zawodowej współmałżonka 26
27. Rozpoczęcie lub zakończenie nauki szkolnej 26
28. Zmiany standardu, poziomu życia 25
29. Zmiany osobistych nawyków i przyzwyczajeń 24
30. Starcia z szefem 23
31. Zmiany warunków pracy lub najbliższego otoczenia 20
32. Zmiana miejsca mieszkania 20
33. Zmiana szkoły 20
34. Znacząca zmiana w spędzaniu wolnego czasu 19
35. Zmiany w praktykach religijnych 19
36. Znacząca zmiana w nawykach życia towarzyskiego 18
37. Niewielka pożyczka  17
38. Znacząca zmiana przyzwyczajeń dotyczących snu  16
39. Znacząca zmiana dotycząca kontaktów z rodziną 15
40. Zmiany nawyków żywieniowych 15
41. Urlop 13
42. Święta spędzone z rodziną  12
43. Małe naruszenie przepisów prawnych 11

Sprawdź ryzyko choroby

Z badań Holmesa i Rahe’a wynika interesująca zależność statystyczna pomiędzy stresorami, a prawdopodobieństwem zapadnięcia na poważną chorobę:

• 150–199 jednostek stresu = 37% ryzyko choroby w ciągu kolejnych 2 lat
• 200–299 jednostek stresu = 51% ryzyko choroby w ciągu kolejnych 2 lat
• ponad 300 jednostek stresu = 79% ryzyko choroby w ciągu kolejnych 2 lat

Skala stresu – wyniki

Gdy już dokonasz obliczeń i okaże się, że masz wysoki wynik, nie polecam traktować tego jak „wyroku” zapadnięcia na poważną chorobę. Warto jednak iść w kierunku autorefleksji, zastanowić się nad trybem życia, możliwościami zadbania o zdrowie tak, aby nie przysparzało problemów w przyszłości. Przyczyny stresu bywają różne, nie możesz jednak pozwolić, aby przejął on kontrolę nad Twoim życiem, a przede wszystkim zidentyfikuj jego źródło by móc stawić czoła. Najprościej powiedzieć unikaj kryzysów, jednak zdecydowanie łatwiej mówić, a na wiele sytuacji i tak nie mamy wpływu.

Co sądzisz na temat skali stresu Holmesa i Rahea? Mnie osobiście „brakuje” jednego ważnego stresora, jednak nie będę wypowiadać szanując pracę tych psychologów. Jeśli masz ochotę, napisz w komentarzu, zapraszam też na social media – Facebook lub LinkedIn. Za każde machnięcie łapką bardzo dziękuję.

Polecam lektury:

• M.Waszkowska, A.Potocka, P.Wojtaszczyk, Miejsce pracy na miarę oczekiwań. Poradnik dla pracowników socjalnych, Instytut Medycyny Pracy im. prof. J.Nofera, Łódź 2010, ISBN 978-83-60818-48-0
• Irena Heszen, Psychologia stresu, Wyd. PWN – KLIK po książkę
  

  

• Melanie Greenberg, Mózg odporny na stres, Wyd. Rebis – KLIK po książkę
  

  

• Kurs Uwolnij się od stresu, LifeArchitect – Sprawdź KURS