Prezenty ślubne a podatki – czy i kiedy trzeba je zapłacić?

Miesiące przygotowań – i nagle okazuje się, że już po wszystkim. Nasz wielki dzień miał miejsce 16 września i od tego czasu zdążyliśmy wrócić z urlopu, pochorować się (ach, ta niesprzyjająca jesienna aura….), ale przede wszystkim nieco ochłonąć i podliczyć ostateczne koszta – już niebawem spodziewajcie się wpisu podsumowującego nasz ślubno-weselny budżet! Tymczasem zapraszam Was do lektury innego wpisu okołoślubnego, który przygotowała dla Was moja dobra przyjaciółka Joanna – specjalistka od podatków, która już nieraz poratowała mnie dobrą radą. Z wpisu dowiecie się, czy i kiedy trzeba płacić podatek od prezentów ślubnych? Czy można jakoś legalnie uniknąć płacenia podatku? W jakiej sytuacji fiskus może nas skontrolować i co należy przygotować, by się przed nim wybronić? Szykujcie kubki z gorącym kakao i ew. kartkę papieru z długopisem do poczynienia własnych kalkulacji, bo czeka Was spora dawka merytorycznej wiedzy okraszona % do wyliczenia 😉

Prezenty ślubne jako darowizna

Zwyczaj przekazywania podarunków ślubnych powoli odchodzi do lamusa. Obecnie już nie spotykamy się z sytuacją, gdy po weselu góra prezentów zawiera takie hity jak żelazek sztuk sześć, brzydkie sztućce i komplet filiżanek. Przypadkowe i często nietrafione podarunki dosyć skutecznie wypierane są przez tzw. listy prezentów lub koperty przekazywane młodej parze.

Prezenty ślubne to nic innego jak darowizna. Zarówno te wręczane na weselu, jak i wynikające np. z zapłaty rachunków za wesele. Wielu nowożeńcom nie przyjdzie do głowy, iż w niektórych przypadkach mogą podlegać opodatkowaniu, w części lub w całości. Może wystąpić konieczność opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych (prezenty rzeczowe) lub podatkiem od spadków i darowizn (prezenty rzeczowe i środki pieniężne).

Nieznajomość podstawowych zasad dotyczących możliwości opodatkowania otrzymywanych prezentów wśród młodych jest dosyć powszechna. Tymczasem często wystarczy zadbać o kilka formalności, aby móc spać spokojnie.

Większość prezentów w dzisiejszych czasach nowożeńcy otrzymują w postaci zawartości kopert. Przy przekazaniu środków pieniężnych nie wystąpi PCC. Rozważyć należy, czy wystąpi podatek od spadków i darowizn.

Przepisy regulujące opodatkowanie darowizn zawierają kilka zwolnień, z których korzysta przeważająca część nowożeńców. Najważniejsze z tych zwolnień to tzw. kwota wolna od opodatkowania. Jej wysokość uzależniona jest od stopnia pokrewieństwa (grupy podatkowej) oraz historii darowizn od tej osoby przez poprzednie 5 lat.

Jeżeli w ciągu ostatnich 5 lat suma otrzymanych prezentów (darowizn) od pojedynczej osoby zaliczonej do poniższych grup podatkowych przekroczy limit, wówczas opodatkowana może być nadwyżka ponad ten limit.

  • I grupa podatkowa z limitem 9 637 zł to małżonek, zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki) i wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), pasierb i pasierbica, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie. Zasadniczo to najbliższa rodzina.
  • II grupa podatkowa z limitem 7 276 zł to zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni małżonków pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych. Do tej grupy zaliczymy np. ciotki i wujków, ich potomków, potomków naszego rodzeństwa, szwagra, szwagierkę, męża wnuczki, ale i męża babci – jeśli nie jest on naszym dziadkiem.
  • III grupa podatkowa z limitem 4 092 zł to pozostałe osoby np. przyjaciele i znajomi, niespokrewnieni rodzice chrzestni, itp.
Podatki od prezentów ślubnych
fot. Nasz-Glogow.pl

Trudno dzisiaj zachować pełną anonimowość będąc gościem z kopertą – zawiera zwykle kartkę z życzeniami. W niektórych regionach przyjął się zwyczaj wręczania koperty z zaproszeń. Niewiele trudności przed młodymi w ustalaniu gościa, przekazującego prezent. Warto pamiętać, jak bardzo jest to ważne. Limit zwolnienia dotyczy bowiem 1 osoby – zarówno obdarowanego, jak i darczyńcy. Oznacza to w istocie:

  • nie sumujemy darowizn od wszystkich, każda darowizna ulega przeliczeniu osobno i powinna być porównana do limitu,
  • jeżeli darowizna jest od pary (a nie zaproszonej osoby z os. towarzyszącą), np. od rodziców, to również taką darowiznę musimy potraktować jak darowiznę od dwóch osób.

Przykład: jeśli w kopercie w postaci gotówki 3000 zł od obojga rodziców z okazji swojego ślubu otrzymało ich dziecko oraz nowo poślubiony członek rodziny, otrzymamy poniższe przeliczenia:

  • od jednej osoby wartość prezentu wynosi 1500 zł dla dwóch osób,
  • każde z nowożeńców otrzymało po 750 zł darowizny – razem po 1500 zł dla każdego z nich.

Jak widać, ogólne zasady nie są skomplikowane. Otrzymane prezenty rzeczowe lub kwoty w kopertach zwykle nie zbliżają się do limitów, powyżej których należy się zastanawiać nad możliwością zmniejszenia podatku lub jego uniknięcia.

Musimy jednak mieć na uwadze, że limit dotyczy darowizn z ostatnich 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło wręczenie ślubnego podarunku. W 2017 do kwoty darowizn nie wliczymy darowizn sprzed 2012 roku, ponieważ 5 poprzednich lat to 2012, 2013, 2014, 2015, 2016. W przyszłym 2018 roku nie będziemy wliczać majątku otrzymanego w 2012 roku.

Zdarza się, iż nowożeniec już otrzymał od gościa prezenty, np. gotówkę, meble, samochód, mieszkanie, gotówkę na wkład własny, firmę. Często rodzice lub inni bliscy wyposażają młodych, pragnąc ułatwić start w dorosłe życie. Wówczas musimy przypomnieć sobie, jakiej wartości były te darowizny oraz czy zgłosiliśmy je w urzędzie.

Odświeżenie pamięci przed ślubem i spisanie darowizn pomoże nam w prosty sposób uniknąć podatku lub zmniejszyć jego wysokość.

Zwolnienia w podatku od spadków i darowizn

Ważne! Planując wykorzystanie opisanych zwolnień musimy przeliczać darowiznę od osoby dokonującej darowizny na osobę obdarowaną.

  1. Darowizna środków pieniężnych na konto bankowe lub darowizna rzeczy lub nieruchomości w tzw. zerowej grupie podatkowej (0 grupa).

0 grupa to potoczne określenie na małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę obdarowanego. Ustawa nie nazywa tych osób wprost zerową grupą podatkową – formalnie należą do 1 grupy. Jak łatwo zauważyć obie grupy odróżniają powinowaci – do zerowej grupy nie zalicza się teściów, zięcia i synowej.

Warunki są proste:

Fot. Foto Nasz-Glogow.pl
  • zgłoszenie nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego,
  • obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron,
  • jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, to oprócz w/w zgłoszenia, darowizna musi zostać przekazana na rachunek płatniczy nabywcy lub na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Warto pamiętać, iż w przypadku tej grupy prezenty rzeczowe wymagają jedynie zgłoszenia na właściwym druku w terminie 6 miesięcy, a gotówka przekazana w kopercie nie spełnia wymogów tego zwolnienia. Nie zgłaszamy przy tym darowizny np. mieszkania przekazanego od rodziców dla syna, gdyż taka darowizna jest zawierana w formie aktu notarialnego.

Jeżeli chcemy skorzystać z powyższego zwolnienia dla środków pieniężnych, to darczyńca np. rodzic lub rodzice muszą przekazać prezent w postaci przelewu na konto swojego dziecka. Konto musi należeć do obdarowanego. Te zasady odnoszą się także do pozostałych zstępnych lub wstępnych. Ze zwolnienia może zatem skorzystać np. babcia przelewając wnuczce prezent ślubny na konto.

Przykład 1. Zapłata za organizację wesela za dziecko na konto organizatora nie kwalifikuje się do tego zwolnienia. Jeżeli jednak dziecko najpierw otrzyma tą kwotę na swoje konto, a potem przeleje organizatorowi (nawet tego samego dnia!), darowizna pod warunkiem terminowego zgłoszenia nie będzie opodatkowana.

Przykład 2. Syn otrzymał w 5 poprzednich latach darowiznę znacznych środków pieniężnych (ponad limity) od rodziców i zgłosił ją do US w terminie 6 miesięcy. Rodzice planują przekazać w prezencie ślubnym, dokładając się do kosztów organizacji przyjęcia, kolejne środki pieniężne w wysokości 10 000 zł. Część należąca do panny młodej podlega zwolnieniu bez jakichkolwiek zgłoszeń gdyż mamy do czynienia z darowizną dwa razy po 2500 zł od każdego z darczyńców (nie z jedną 5000 – pamiętamy o przeliczeniach na osobę).

Natomiast aby uniknąć podatku od darowizny od części należącej do pana młodego, rodzice powinni przelać prezent na jego konto.

Drugi przykład opisuje najczęściej spotykane rozwiązania, jakie stosują rodziny, by uniknąć płacenia podatku. Często spotykam się z pewnym zarzutem przy tym rozwiązaniu: darowizna jest majątkiem osobistym. To prawda. Jeśli chcemy by formalnie rzecz biorąc przekazane w prezencie  w/w środki należały także do żony, mąż po ślubie może dokonać darowizny dowolnej części tych środków na rzecz żony – na tych samych zasadach, aby uniknąć podatku.

Wielu gości, szczególnie starszego pokolenia, nie wyobraża sobie sytuacji, w której nie przekażą koperty. Przelew można wykonać w przeddzień ślubu i do koperty włożyć potwierdzenie. To tylko przykładowe rozwiązanie. Uświadomienie krewnym korzyści z zaoszczędzonego podatku może skłonić tradycjonalistów do wyboru tej formy przekazu prezentu. Korzyści sięgają nawet 20% kwoty podarunku w gotówce.

  1. Darowizna wykorzystana na cele mieszkaniowe: wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni, budowę domu jednorodzinnego, nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość albo spłatę zabezpieczonego hipoteką kredytu mieszkaniowego wraz z odsetkami.

Ta darowizna dotyczy 1 grupy podatkowej – zwolnione z podatku jest nabycie w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przez osobę zaliczoną do I grupy podatkowej w wysokości nieprzekraczającej 9637 zł od jednego darczyńcy, a od wielu darczyńców łącznie nie więcej niż 19274 zł w okresie 5 lat od daty pierwszej darowizny, pod warunkiem iż środki pieniężne lub rzeczy obdarowany przeznaczy w okresie 12 miesięcy od dnia ich otrzymania na w/w cele mieszkaniowe. Oznacza to, iż np. jeżeli otrzymaliśmy przed ślubem samochód o wartości 15 tys. zł od mamy, sprzedamy go i następnie środki w ciągu roku od darowizny przeznaczymy na cele mieszkaniowe, to otrzymanie auta nie podlega opodatkowaniu. Ważne: mamy zarówno kwotę wolną, jak i kwotę powyższego zwolnienia.

To zwolnienie najczęściej wykorzystuje się w sytuacji, gdy obdarowany nie zgłosił w terminie 6 miesięcy prezentu bądź prezent przekazano bezpośrednio osobie trzeciej (np. darowizna – zadatek na mieszkanie, wpłacony bezpośrednio przez rodzica na konto dewelopera).

Pieniądze z kopert weselnych
Fot. Foto Nasz-Glogow.pl
  1. Darowizna między małżonkami pozostającymi we wspólnym pożyciu małżeńskim, przeznaczona na cele mieszkaniowe w postaci darowizny praw do rachunku oszczędnościowo-kredytowego.

To zwolnienie również wykorzystywane jest rzadko.

  1. Darowizna będąca nieodpłatnym zniesieniem współwłasności własności rzeczy lub praw majątkowych w 1 grupie podatkowej.

Przykład: ojciec znosi współwłasność (daruje) synowi auto, które dotychczas było ich wspólną własnością. Z tego zwolnienia często korzystają osoby, które dotychczas dzieliły własność środków lokomocji ze względu na zniżki krewnych przy ubezpieczeniach OC.

Nie przysługują mi żadne zwolnienia lub przekroczone zostały limity – co robić? Ile zapłacić?

W ciągu miesiąca należy zgłosić otrzymaną darowiznę na druku SD-3 i opłacić podatek.

Wysokość podatku od prezentów ponad wartość kwot wolnych prezentuje tabela:

Ślub - prezenty - opodatkowanie

Nie chcę niczego zgłaszać fiskusowi!

Urzędnicy zwykle nie zaglądają do weselnych kopert, świadomi tego, iż większość prezentów ślubnych mieści się w kwotach wolnych od opodatkowania. Otrzymane prezenty, głównie gotówkę, większość nowożeńców prędzej lub później przeznacza na konkretny cel. Samochód, mieszkanie, spłacenie części organizacji wesela itp.

Śledząc wydatki, fiskus sprawdza czy podatnicy nie ukrywają dochodów przed opodatkowaniem. Najczęściej tego typu działania pojawiają się przy zakupie mieszkania za gotówkę lub ze znacznym wkładem własnym, przy jednoczesnych niewielkich dochodach w zeznaniach rocznych z lat poprzednich i braku zgłoszonych darowizn. Stawka podatku to 75% od dochodów. Szacowanie wysokości dochodów, od których obliczany jest karny podatek, odbywa się przez porównanie legalnych źródeł środków i kwot wydatkowych. Wyłożenie 100 tysięcy zł na zakup nieruchomości przez małżeństwo wykazujące w zeznaniach zarobki na poziomie minimalnej krajowej, bez zgłoszonych darowizn, może bardzo zainteresować urzędników.

Nie tylko duże wydatki mogą być przyczyną pytań fiskusa. Przyczyna może być prozaiczna – np. kontrola u przedsiębiorcy dochodów za dany rok, na koncie nagle pojawia się spora wpłata gotówki.

Niezgłoszona, a wymagająca zgłoszenia i opodatkowania darowizna, wyjawiona w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej, podlega opodatkowaniu wg stawki 20%.

Oczywiście darowizny – ze względu na kwoty wolne – zwykle nie wymagają zgłaszania. Wówczas wystarczającym będzie uprawdopodobnienie przed urzędem, iż źródłem są weselne prezenty. Nie zawsze trzeba mieć tzw. twarde dowody jak wyciąg bankowy potwierdzający wpłaty od gości. Bank można wykorzystać do udokumentowania w przyszłości ile rzeczywiście otrzymaliśmy poprzez dokonanie wpłaty na konto lub lokatę. Innym dokumentem potwierdzającym wartość środków, mogą być umowy z firmami organizującymi wesele – np. przez dokonanie wpłaty gotówkowej w dniu ślubu (z prezentów) lub odroczonym po ślubie terminie. Często również prosta matematyka pomaga przy wyjaśnieniach w połączeniu z listą gości. Uzyskując np. 20 tys. zł w gotówce z wesela, na którym bawiła się setka gości, średnia wartość prezentu jest dużo niższa niż kwoty zwolnień. O ile zatem najbliżsi nie dokonywali wcześniej darowizn dla państwa młodych, zwykle wystarcza oświadczenie małżonków.

Prezenty otrzymane od gości na ślubie i weselu - czy i kiedy podlegają opodatkowaniu? Blog o finansach osobistych - Kobiece Finanse

Podatek od spadków i darowizn nie jest zatem taki straszny. Nie ma potrzeby bać się tego podatku, ani tym bardziej obawiać ujawnienia wartości prezentów i legalnego wprowadzenia ślubnej gotówki do obrotu. Historie krążące na forach ślubnych, w jaki sposób fiskus próbuje dostać się do pieniędzy z kopert są w większości mitami lub konsekwencją zupełnie niepotrzebnych prób ukrycia pieniędzy ze ślubu.

Większość czytelników bloga Dany nie będzie musiała płacić podatku od spadków i darowizn z powodu prezentów ślubnych. Zwyczajowa wartość prezentów na polskim weselu jest znacząco niższa niż kwota wolna od opodatkowania. A w przypadku wyjątkowo hojnej najbliższej rodziny, mamy proste możliwości uniknięcia podatku.

Autorką wpisu gościnnego jest Joanna Pindelska – blogerka finansowa i doradca podatkowy (nr wpisu na listę doradców podatkowych 12978), od kilku lat prowadzi własne biuro rachunkowe i kancelarię podatkową – www.finansowe.eu

Podobał Ci się ten wpis? Uważasz go za przydatny? Chcesz mnie wesprzeć?
Będzie mi niezmiernie miło, jeśli podzielisz się nim ze znajomymi!
Nieco niżej znajdziesz przyciski do udostępniania artykułu w różnych serwisach internetowych. Dla Ciebie to jeden klik, który trwa chwilę, a dla mnie szansa na dotarcie z wartościowymi treściami do nowych odbiorców 🙂 DZIĘKUJĘ!

Zapraszam Cię też do polubienia bloga Kobiece Finanse na Facebooku oraz śledzenia go na Twitterze lub obserwowania na Instagramie. Jestem również obecna na platformie Pinterest.

Najbardziej zachęcam jednak do zapisania się na mój newsletter. Wtedy zawsze będziesz na bieżąco z nowymi wpisami, ciekawostkami, wartymi odnotowania wydarzeniami i poradami 🙂

Absolwentka germanistyki oraz informatyki i ekonometrii. Propagatorka idei edukacji finansowej. Pomaga kobietom zdobyć pewność siebie w obchodzeniu się z pieniędzmi, wspiera je w budowaniu własnej stabilności i niezależności finansowej. Autorka poradników "Pieniądze dla Pań" oraz "Kariera dla Pań". Zawodowo związana z branżą IT, gdzie pracowała jako twórczyni stron internetowych, kierowniczka projektów, scrum master i dyrektorka finansowa.

17 komentarzy do “Prezenty ślubne a podatki – czy i kiedy trzeba je zapłacić?”

  1. Super wpis. Ja narazie do ślubu się nie szykuję, ale no niestety tak to działa – ludzie dają jakieś super prezenty, aby się pookazać a potem oczekują, że w jakiś sposób taką dużą sumę się im odda.

    Odpowiedz
  2. Wszystkiego najlepszego na nowej drodze życia!
    Organizacja ślubu i wesela wiąże się z załatwianiem wielu spraw, dlatego taka garść ważnych informacji dla przyszłych nowożeńców będzie bardzo pomocna!

    Odpowiedz
  3. Bardzo pożyteczny tekst. Ja zawodowo zajmuje się też podatkami więc coś na ten temat wiem. Natomiast większość ludzi nie ma świadomości, ani tego że niekiedy trzeba darowiznę zgłosić fiskusowi, żeby nie musieć płacić podatków. Nie mają też świadomości, że nie wszystko trzeba zgłaszać. Tekst otwiera oczy i pokazuje, że fiskusa nie trzeba się tylko bać, tylko trzeba rozumieć czego od nas oczekuje.

    Odpowiedz
    • Ula, jest dokładnie tak, jak mówisz! Strach wynika głównie z nieznajomości prawa, to naturalne odczucie. Cieszę się, że Asia przygotowała dla mnie ten wpis, jest bardzo przydatny i pewnie uspokoi wiele osób 🙂 Pozdrawiam!

      Odpowiedz
  4. Fajny temat, kiedyś to nikt by się tam nie przejmował jakimiś podatkami od prezentów ślubnych. W tamtych czasach mało kto dawał pieniążki w prezencie, w większości były to rzeczy codziennego użytku typu odkurzacz, pralka, telewizor etc. Wesela były robione w domach, a w bogatszych przypadkach w remizach lub szkołach. A dzisiaj? Bogato wystawione przyjęcia w ogromnych salach bankietowych a jako prezent, grubo wypchane koperty z wiadomą zawartością. Im bardziej wystawne przyjęcie weselne i bardziej zamożna para młoda, tym grubsza powinna być koperta 😉 Tak to teraz wygląda..

    Odpowiedz
  5. Myślę, że za 2 lata może nic się nie zmienić. Przepisy, które opisałam, zasadniczo nie zmieniły swojego kształtu od lat. To jednak nie ustawa o podatku dochodowym, w której rocznie dokonują kilkaset zmian… 🙂

    Odpowiedz
  6. Ja powiem szczerze, że po przeczytaniu tego wpisu mam jeszcze większy mętlik w głowie.
    Powiedz mi tak prosto z mostu hipotetycznie- jeśli np robimy wesele na 200 osób i zebraliśmy z niego 50 tys od gości to czy musimy wtedy coś płacić czy nie ?
    Drugie pytanie czy taką ilość gotówki można wrzucić od razu na jedno wspólne konto ? My mamy kilka kont i zastanawiamy się czy tę kwotę podzielić czy jak to rozegrać

    Odpowiedz
  7. Marto, źle podchodzisz do sprawy. Patrzysz na sumę, zamiast na pojedyncze darowziny – tzn. ile od kogo dostaliście.
    Gotówkę można wpłacić na konto, oczywiście. Chociaż lokata czy konto zapewne będą lepszą opcją. 🙂

    Odpowiedz
  8. Mam pytanie np. Dosatje z przyszła żona od mojego stryja 10 tys zł przelewem na moje konto czyli ponad limit (stryj jest singlem). Czy w związku z tym część tego prezentu dzieli się na żonę? Tzn ja mam te około 7200 zl limitu to żona też w takim wypadku? Mimo że przelew był wyłącznie na moje konto? Dla żony wujek jest tak samo traktowany jak dla mnie czyli osoba z 2 grupy? Czy jako osoba z 3 grupy? I limit dla żony wynosi 4 tys. ? Czy w tym wypadku limity te można rozdzielić nierównomiernie dla mnie 6500 zł a dla żony 3500zl, sumować je i uzznac że zmiescimy się w limicie? Czy prezent dzieli się na pół i wtedy zona jest poza limitem a ja dalej w limicie? Czy fakt taki trzeba zgłaszać ? Chodzi o to że prezent zostałby wysłany na jedno konto ale dla nas dwojga? Proszę o odpowiedź pozdrawiam

    Odpowiedz
  9. Dobrze więc tak, wujek daje nam prezent np. 10 000zl przelewa go na moje konto. Czy mam zgłosić to do urzędu ewentualnie czy muszę zapłacić podatek? Ja mam limit 7276zl a moja żona taki sam czy ona już tylko 4092 zl?
    Czy istotne jest to że wpływ był tylko na moje konto? Czy muszę spisać jakiś papier z wujkiem że dla Nas obojga jest ta darowizna? Jak wyjść z tej sytuacji abym nie musiał płacić podatku od tego prezentu? Przyjmijmy że minął juz miesiąc od przelania pieniędzy.

    Odpowiedz
  10. Potrzebna jest jeszcze umowa darowizny? W takim przypadku? Proszę o odpowiedź czy w tym przypadku przekroczony został limit i czy jest obowiązek zgłosić to do urzędu skarbowego?

    Odpowiedz
  11. Jak dla mnie fakt, że prezenty ślubne mogą być traktowane przez fiskusa jako darowizna jest naprawdę niezrozumiały. Niestety, w zależności od wartości prezentów mogą one podlegać opodatkowaniu i trzeba będzie się z nich rozliczyć.

    Odpowiedz

Dodaj komentarz