Właściwości czerwonej herbaty cz. 2

W pierwszej części tekstu skupiłam się na pozytywnych aspektach spożywania czerwonej herbaty, w tej części chciałabym przedstawić minusy (ale nie tylko ?) picia tego naparu. Zanim jednak przejdę do pisania o negatywach, w ramach krótkiego przypomnienia, szybkie podsumowanie części 1.

 

Pozytywne aspekty spożywania czerwonej herbaty:

• ma właściwości antyoksydacyjne, zmniejsza stan zapalny [3];
• delikatnie pobudza, rozszerza naczynia krwionośne [3];
• zmniejsza powstawanie tkanki tłuszczowej i przyspiesza jej utratę [6];
• korzystnie wpływa na profil lipidowy krwi, m.in. obniża poziom cholesterolu [6];
• obniża poziom cukru we krwi [7];
• zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę [7];
• łagodzi objawy alergii typu IV [8];
• zmniejsza negatywne działanie diety wysokotłuszczowej na wątrobę [9];
• jest dobrym źródłem chromu [10];
• chroni zęby przed próchnicą – zawiera fluor, ważny budulec zębów (1 szklanka naparu pokrywa 7-10% zapotrzebowania na ten pierwiastek osoby dorosłej), a dodatkowo ma działanie przeciwbakteryjne [5, 11].

 

Większość tych właściwości jest wspólnych dla herbat ogółem, zazwyczaj najsilniejsze działanie wykazuje herbata zielona, jednak dla czerwonej charakterystyczny jest wpływ na redukcję masy ciała oraz profil lipidowy krwi.

 

Łyżka dziegciu w beczce miodu

Żeby nie było tak różowo, picie herbaty ma też swoje negatywne strony. Herbata zawiera zarówno związki o działaniu korzystnym, jak i niekorzystnym – a co więcej, często są to dokładnie te same związki!

• zmniejsza wchłanianie żelaza niehemowego (które stanowi 90%, a u osób niejedzących mięsa 100% spożywanego żelaza) nawet o 80% [11];
• zmniejsza także wchłanianie innych składników odżywczych – wapnia, magnezu, cynku, witamin z grupy B;
• herbata może być zanieczyszczona metalami ciężkimi, aczkolwiek zazwyczaj są to niewielkie ilości; we wspomnianym wcześniej badaniu naukowców z Wysp Kanaryjskich stwierdzono, że zwyczajowo spożywana ilość czerwonej herbaty dostarcza niewielkich ilości metali ciężkich: kadmu – około 2% dawki bezpiecznej, a ołowiu około 0,08% dawki bezpiecznej [10]; są to na tyle małe ilości, że nie stanowią zagrożenia dla zdrowia.

 

Herbaty nie należy podawać małym dzieciom, z jej spożyciem powinny też uważać osoby z niedokrwistością. Ze względu na to, że utrudnia wchłanianie składników odżywczych zaleca się pić ją między posiłkami. Jednak trzeba przyznać, że jej dobroczynne działanie jest dużo większe niż potencjalne skutki szkodliwe.

 

Ile tej herbaty pić?

Wyniki badań, które przedstawiłam, pokazują wprost cudowne działanie czerwonej herbaty. Faktycznie, niektóre są wręcz spektakularne – jak pokazane na poniższym wykresie pochodzącym z badania na szczurach dostających dietę wysokotłuszczową a dotyczące poziomu cukru we krwi:

• normal – poziom cukru we krwi szczurów otrzymujących zwyczajną karmę;
• high fat – poziom cukru we krwi szczurów na diecie wysokotłuszczowej (zwróćcie przy okazji uwagę, jak wysokie spożycie tłuszczu wpływa na poziom glukozy we krwi!);
• low, middle, high – poziom cukru we krwi szczurów na diecie wysokotłuszczowej otrzymujących coraz wyższe dawki ekstraktu z herbaty Pu-erh.

 

Skoro ta herbata taka cudowna, to hulaj dusza, piekła nie ma, można jeść co się chce, wypije się herbatkę i będzie po kłopocie, uniknie się wszystkich problemów zdrowotnych spowodowanych złym odżywianiem… No, to byłoby za proste. Po pierwsze wiele badań to badania na zwierzętach i ich wyników nie można tak po prostu przenieść na ludzi, bo może się okazać, że na nas dana substancja działa inaczej. Po drugie w badaniach wykorzystuje się ekstrakt z herbaty – czyli coś o dużym stężeniu.

To ile by trzeba wypić, żeby teoretycznie uzyskać takie wyniki, jak w badaniach?

Weźmy sobie przykładowe dane z badań:

• szczury otrzymywały od 100 do 400 mg ekstraktu na 1 kg masy ciała;
• polifenole w tym ekstrakcie stanowiły 31% [7];
• zawartość polifenoli w naparach czerwonej herbaty to ok. 81 mg / 100 ml [12].

Teraz trochę matematyki i dowiemy się, że osoba o masie ciała 50 kg musiałaby wypijać od 1,9 do 7,6 litra herbaty dziennie. To raczej sporo zważywszy, że przy wyższych dawkach obserwowano lepsze efekty…

 

 

To czy w takim razie nie warto pić herbaty? Warto! Wiadomo, że nie da się jej pić wiadrami i nie uzyskamy takich spektakularnych efektów jak w niektórych badaniach, ale herbatę warto pić ze względu na jej właściwości przeciwutleniające. Po prostu nie oczekujmy cudów! Samo picie czerwonej herbaty nie sprawi, że nadmierne kilogramy staną się tylko wspomnieniem, ale może pomóc w procesie ich gubienia, zwłaszcza jeżeli zamienimy słodkie napoje na niesłodzoną herbatę. Pijmy herbatę dla przyjemności, ze względu na jej smak. W zimne dni pijmy gorącą herbatę, w upały możemy zrobić własną ice-tea bez dodatku cukru, żeby się nią schładzać, jeżeli nie lubimy pić czystej wody. Wszystko z rozsądkiem. To moja ulubiona zasada – że „odżywać się zdrowo” znaczy „ze zdrowym rozsądkiem”. A dobra herbata może (a nawet powinna) stanowić element zdrowej diety.

 

---

Źródła:

[1] Stańczyk A.: Właściwości zdrowotne wybranych gatunków herbat. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 2010, 4, str. 498 – 504.
[2] Miazga-Sławińska M., Grzegorczyk A.: Herbaty – rodzaje, właściwości, jakość i zafałszowania. Kosmos. Problemy nauk biologicznych 2014, tom 63, nr 3, str. 473-479.
[3] Michalak-Majewska M.: Właściwości herbaty. Część 1. Znaczenie żywieniowe. Nauka Przyroda Technologie 2011, tom 5, zeszyt 6, str. 1-11.
[4] Rusinek E.: Evaluation of soluble oxalates content in infusions of different kinds of tea and coffee available on the Polish market. Roczniki Państwowych Zakładów Higieny 2012, 63, nr 1, str. 25-30.
[5] Ostrowska J.: Herbaty – naturalne źródło antyoksydantów. Gazeta Farmaceutyczna 2008 nr 1, str. 46-50.
[6] Yang T.Y., Chou J.I., Ueng K.C., Chou M.Y., Yang J.J., Lin-Shiau S.Y., Hu M.E., Lin J.K.: Weight Reduction Effect of Puerh Tea in Male Patients with Metabolic Syndrome. Phytotheraphy Research 2014, 28, str. 1096-1101.
[7] Du W.H., Peng S.M., Liu Z.H., Shi L., Tan L.F., Zou X.Q.: Hypoglycemic Effect of the Water Extract of Pu-erh Tea. Journal of Agricultural and Food Chemistry 2012, 60, s. 10126-10132.
[8] Yamazaki K., Yoshino K., Yagi Ch., Miyase T., Sano M.: Inhibitory Effects of Pu-erh Tea Leaves on Mouse Type IV Allergy. Food and Nutrition Sciences, 2012, 3, str. 394-400.
[9] Su J., Wang X., Song W., Bai X., Li C.: Reducing oxidative stress and hepatoprotective effect of water extracts from Pu-erh tea on rats with high-fat diet. Food Science and Human Wellness 2016, nr 5, str. 199-206.
[10] Gonzalez-Weller D., Rubio C., Gutiérrez A.J., Pérez B., Hernández-Sánchez C., Caballero J.M., Revert C., Hardisson A.: Dietary Content and Evaluation of Metals in Four Types of Tea (White, Black, Red and Green) Consumed by the Population of the Canary Islands. Pharmaceutica Analytica Acta 2015, tom 6, nr 10, str. 1-10.
[11] Wierzejska R.: Wpływ picia herbaty na zdrowie – aktualny stan wiedzy. Przegląd Epidemiologiczny 2014, nr 68, str. 595-599.
[12] Rusinek-Prystupa E.: Zawartość związków biologicznie czynnych w naparach różnych gatunków herbat w zależności od czasu parzenia. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 2013, tom 46, nr 1, str. 48-52.

 

Artykuł powstał w ramach współpracy ze sklepem VarieTea.