Zajączek wielkanocny na dobre rozgościł się między barankami i pisankami jako komercyjny symbol Wielkanocy. Dziś trudno wyobrazić sobie święta bez niego. Skąd właściwie wziął się ten symbol i zwyczaj obdarowywania słodyczami podczas świąt wielkanocnych?
Symbolika zajączka
Zając był popularnym symbolem wśród ludów pogańskich. Szczególnie aktywne na przedwiośniu zające były jednym z symboli odradzającej się przyrody. W zająca przeistaczała się również anglosaska bogini wiosny, Eostre. To właśnie od jej imienia powstała nazwa Wielkanoc (ang. Easter, niem. Ostern).
Religia chrześcijańska wchłonęła część obrzędów i symboli pogańskich, wraz z nimi trafił do niej zając. Zanim przybrał kształt wielkanocnego zajączka, pojawiał się w sztuce wczesnochrześcijańskiej, oznaczając grzesznika. Ze świętami wielkanocnymi zając jest utożsamiany od około XVII w. Do Polski dotarł natomiast dopiero na początku XX wieku.
Zajączek przynoszący prezenty
Dla jednych zajączek jest tylko czekoladową figurką lub przyczyną do kupowania prezentów. Dla innych natomiast okazją do wspaniałej wielkanocnej zabawy, której urokowi ulegają nie tylko dzieci. W wielu rodzinach żywy jest zwyczaj ukrywania prezentów od zajączka w mieszkaniu lub najlepiej w ogrodzie.
W Polsce utarło się, że wielkanocny zając przychodzi z prezentami w Wielką Niedzielę, z samego rana, przed śniadaniem. Wyjątek stanowią jednak niektóre regiony Śląska, gdzie dzieci otrzymują prezenty od zajączka już w Wielki Czwartek.
Zajączek czy królik?
Zajączek wielkanocny jest szczególnie popularny w Polsce. Natomiast Anglicy mają wielkanocnego królika (ang. Easter Bunny). Powodem tej różnorodności jest zapewne fakt, że zającowate, do których należą króliki i zające, są często ze sobą mylone.
Jeszcze inaczej sytuacja wygląda w krajach niemieckojęzycznych, które nie są w pełni wierne tej tradycji. Okazuje się, że w niektórych regionach Niemiec, Austrii czy Szwajcarii zająca zastępuje kogut, lis, a nawet kukułka.
Kto wymyślił zajączka z czekolady?
Czekoladowe zajączki wielkanocne pochodzą z Niemiec. To tam zaczęto je produkować w XIX w. Ich popularność szybko ogarnęła wiele krajów, w tym również Polskę. Oznacza to, że właśnie za sprawą niemieckich sąsiadów dotarł do nas zwyczaj nagradzania grzecznych dzieci słodkimi prezentami przynoszonymi przez zajączka.
